ابو علي سينا:
ابو علي حسين بن عبدالله، جيڪو ابن سينا جي نالي سان مشهور ٿيو، بخارا جي ڀرسان 980ع ۾ افانا ڳوٺ ۾ ڄائو، سندس پيءُ بلخ جو ويٺل ايراني هو. هن ابو عبدالله نتاليءَ کان منطق، جاميٽري ۽ فلڪيات جو علم پرايو. هو ايترو ته ذهين هو جو خود استاد کان به علمي حيثيت ۾ وڌي ويو. باقي ڪمن مان هن ڪي موضوع استادن وٽ پڙهيا ۽ ڪن جو پنهنجي منهن مطالعو ڪري ڀڙ ٿي ويو.
هن 17 سالن جي ڄمار ۾ ابتدائي تعليم پوري ڪري، طب ۾ ايترو نالو پيدا ڪيو جو کيس ساماني گهراڻي جي بادشاهه سلطان نوخ پنهنجي علاج ڪرڻ لاءِ گهرايو. سلطان هن جي علاج مان شفاياب ٿي ويو.
21 روهين جي ڄمار ۾ هن طب ۽ فلسفي تي جڳ مشهور ڪتاب لکيا. هن گور گان، رئي، همدان ۽ اصفهان جي سلطانن جي درٻارين ۾ پنهنجي مرضيءَ جي خلاف شاهي طبيب ٿي ڪم ڪيو. هنن سلطانن سندس ڪو به قدر نه ڪيو. حاسد سندس خلاف بادشاهن جا ڪن ڀريندا رهيا ۽ هي دنيا جو عظيم فيلسوف هڪ درٻار مان جلاوطن ٿيندو ٻيءَ ۾ پهچندو رهيو.
هي عظيم ايراني فيلسوف جنهن جي علم ۽ تصنيفن جي مشرق توڙي مغرب ۾ ڌوم متل هئي، پنهنجي جان، عزت ۽ آزاديءَ کي بچائڻ لاءِ ساري عمر سر گردان رهيو. سندس هر سر گرداني ان وقت جي ملوڪيت جي نظام جي تباهي ۽ برباديءَ جي نشاني هئي. هو 55 ورهين جي ڄمار ۾ 1037ع ۾ فوت ٿي ويو. مشرق ۾ ابن مسڪويه، فردوس ۽ ابو ريحان البيروني سندس همعصر عالم، مؤرخ ۽ فيلسوف هئا.