ناصر الدين طوسي ۽ دواني:
ناصر الدين طوسي اخلاقيات ۾ يوناني عالمن جو طرز اختيار ڪئي آهي. جلال الدين دواني پنهنجي ڪتاب ”اخلاق جلاليءَ“ ۾ ناصر الدين طوسيءَ جي طرز ۾ واڌارو آندو آهي. هن ۾ هيٺيان باب آهن.
1- افرادي حالت: جنهن کي عملي نيڪين ۽ بدين، دماغي بيمارين ۽ سندن علاج، عقل، انساني دلچسپي وغيره ۾ ورهايو ويو آهي.
2- گهرو حالت: آمدنيءَ جا ذريعا، شاديءَ جو مقصد، زال جي چونڊ، اولاد ۽ ان جي تعليم ۽ تربيت، ڌنڌي جي چونڊ، والدين جا حق، نوڪرن ۽ زير دستن سان ورتاءُ وغيره.
3- سياسي حالات: قانون، انتظاميه، فرائض، نيڪ ۽ بدتهذيب، رياست جي بالادستي، سرڪاري اختيارن مان ناجائز فائدو وٺڻ، شهر واسين جو سرڪاري عملدارن سان وهنوار، دوستي ۽ دوشمني وغيره.
اهي اصول جن تي قرآن مجيد ۾ زور ڏنل آهي، اسلامي اخلاقيات جا بنيادي نظريا آهن جن تي ٻنهي مذهبي عالمن توڙي فيلسوفن زور ڏنو آهي. ساڳئي قسم جا نظريا يونان، ايران ۽ سنڌ هند جي عالمن به اختيار ڪيا هئا.