تاريخ، فلسفو ۽ سياست

اسلامي فلسفو ۽ تصوف

ڪتاب ”اسلامي فلسفو ۽ تصوف“ اوهان اڳيان پيش آهي. هي ڪتاب فلسفي جي عالمي افڪار جي روشنيءَ ۾ إسلامي فلسفي جي اوسر جو عالماڻو مطالعو ۽ تصوف سميت اسلامي فڪر جو تفصيلي تعارف آهي، جنهن جو ليکڪ محترم ابوبڪر خان مگسي آهي.
عام طرح تصوف جي حوالي سان به ٻه گروهه سامهون آيا. هڪ گروهه خانقاهيت پيدا ڪرڻ جو ذريعو بڻيو ۽ ٻئي گروهه پاران تصوف اسلامي حڪمتن ۽ شريعت جي احڪامن کي عوام دوست بڻائڻ جي هڪ عملي ڪوشس هئي، جنهن جي عالم صوفين سخت ڏکيائين جي باوجود علمبرداري ڪئي. بلڪه هي چوڻ ۾ ڪو به وڌاءُ ڪونهي ته ملوڪيت پسند جڏهن به اسلام جي تعليم کي پنهنجن مفادن جي ور چاڙهڻ جي ڪوشش ڪئي ته ان وقت انهن ڪرڀائتين ڪوششن جي خلاف اسلام جي حق پرست صوفي عالمن جي پاران ئي مزاحمت سامهون آئي.

Title Cover of book Islami Philsipho & Tasouf

امام فخر الدين رازي:

امام فخر الدين رازي:
امام فخر الدين رازي هڪ مشهور اشعري عالم هو. هو شافعي مڪتبه فڪر جو پيروڪار هو. هو پنهنجي وقت جو هڪ وڏو عالم ۽ علم الڪلام جو ماهر هو. هو 544 هجري مطابق 1166ع ۾ ڄائو ۽ 606 هجري مطابق 1222ع ۾ فوت ٿي ويو.
هو سکڻي بي مقصد فلسفي جي تعليم ۽ پرچار جو مخالف هو. هن فلسفي جي فن تي تمام گهڻا ڪتاب لکيا آهن. هن کان اڳ ڪسب جو نطريو ايجاد ٿي چڪو هو.امام رازي ان ظريي جي مخالفت ڪئي ۽ اعلان ڪيائين ته انسان کي ارادي جي آزادي مليل نه آهي. هن چيو ته اهو به ضروري نه آهي ته ڪو الله تعاليٰ جا عمل انساني عقل ۽ انصاف جي مقرر ڪيل قاعدن جي موافقت ۾ هجن. هن جي چوڻ موجب وجود لاءِ جسم جو هجڻ لازمي نه آهي ۽ نه وري نظر لاءِ رنگ، جسم لاءِ طرف، شين لاءِ صفتون ۽ اثرن لاءِ سبب ضروري ۽ لازمي آهن. هن ان وقت جي فلسفي جي مقرر ڪيل ڪيترن اصولن جي مخالفت ڪئي آهي.