اسلامي اخلاقيات:
مسلمان عالمن اخلاقيات جي فلسفي کي حڪمت عمليءَ جي نالي سان به سڏيو آهي. مسلمان عالمن وٽ اخلاقيات جا مقصد هي آهن:
1- اخلاق يا نيڪ خصلتن بابت هڪ علمي ۽ منتظم تعليم، جيڪا فرد جي اخلاق کي سڌاري ۽ اخلاقي طور تي هڪ صحتمند معاشري جي پيدا ڪرڻ ۾ مدد ڏئي.
2- قرآن، حديث ۽ اسلام کان اڳ ۾ آيل الهامي ڪتابن جو مطالعو، جهالت جي ڏينهن جي عربي ادب ۽ اخلاقيات تي فارسي ۽ هندوستاني زبانن ۾ لکيل ڪتابن جو مطالعو ڪرڻ وغيره شامل آهي.
ايام جاهليه جا عرب تڪليف ۾ صبر ڪرڻ، سردار سان وفاداري، قبائلي غيرت، عزت النفس، مهمان نوازيءَ، سخاوت، وفادري، همت، شجاعت ۽ عورتن جي حفاظت ڪرڻ کي نيڪ اخلاقن ۾ شمار ڪندا هئا. اسلام هر نيڪيءَ ۾ اعتدال ڪرڻ سيکاريو . قرآن مجيد ۾ فرمايو ويو آهي ته:
اعتدال: ”پنهنجي هٿ کي ڪنڌ سان نه ٻڌي ڇڏيو نه ان کي حد کان وڌائي ڇڏيو.“
عدل: ”عدل کي قائم ڪريو، ايتري قدر جو پنهنجي ماءُ پيءَ ۽ پنهنجي مائٽن جي خلاف شاهدي ڏيو.“
عجز ۽ انڪساري: ”ڌرتيءَ تي اوچو ڳاٽ ڪري نه هلو.“
عصمت ۽ پاڪدامني: ”ايمان رکندڙ مردن کي چئو ته پنهنجون نگاهون هيٺ ڪري هلن. ايمان رکندڙ عورتن کي به چئو ته هو پنهنجيون نگاهون هيٺ ڪري هلن ۽ پنهنجي عصمت ۽ پاڪدامنيءَ کي بچائين.“
خيرات: ”توهان ڪنهن به (ٻئي) طريقي سان (نيڪي ۽) ڪاميابي کي حاصل ڪري نه سگهندؤ، جيستائين توهان (خوشيءَ سان) اهي شيون نه ڏيئي ڇڏيو جن سان توهان پيار ڪريو ٿا.“
معاف ڪرڻ ۽ غصي کي روڪڻ يا ڪاوڙ مارڻ: ” جيڪي خرچ ڪن ٿا (جڏهن) تونگريءَ جي حالتن ۾ آهن ۽ جڏهن مسڪينيءَ جي حالت ۾ آهن ۽ جيڪي ڪاوڙ کي روڪين ٿا (ضابطو رکن ٿا) ۽ ماڻهن کي معاف ڪن ٿا (بيشڪ) الله تعاليٰ نيڪي ڪندڙن سان پيار ڪري ٿو.“
”جن جي دلين ۾ سڪون آهي، الله تعاليٰ کي ياد ڪرڻ جي ڪري ۽ بيشڪ الله تعاليٰ کي ياد ڪرڻ سان دلين کي اطمينان ملي ٿو.“