منطق:
هن جا منطق تي لکيل ڪتاب مشرق خواهه مغرب ۾ مشهور آهن. وچين دؤر جي عظيم متڪلم، فيلسوف ۽ دينيات جي عالم البرٽس مئگنس به هن ج گهڻن ڪتابن مان حوالا پيش ڪيا آهن. البرٽس مئگنس جڳ مشهور عالم ۽ سائنسدان ٿامس اڪيناس جو استاد هو. البرٽس مئگنس کي سندس همعصر عالم جادوگر سمجهندا هئا.
هن جو منطق منفي اصولن تي ٻڌل آهي. هن فارابيءَ ۽ رازيءَ جي نظام ۽ سلسلي ۾ ترميمون ڪيون. فارابي منطق ۾ استخراجي طريقو اختيار ڪيو آهي ۽ رازيءَ استقرائي طريقي کان ڪم ورتو آهي پر بو علي سينا ٻنهي کي ملائي ڪم آندو آهي. هن پنهنجي منطق جي اصولن کي سائنس، فلسفي ۽ ٻين موضوعن کان مقدمي طور ڪم آندو آهي. سندس چوڻ هو ته هر شيءِ جي صحيح ۽ جامع وصف ڪرڻ گهرجي. وصف هر صحيح دليل جو بنياد آهي. وصف غلط يا اڻپوري هوندي ته دليل به اڻپورو ۽ غلط ٿيندو. وصف اها صحيح چئبي جيڪا شيءِ جي جوهر، نوع ۽ ٻين ڪردارن جي پوريءَ ريت وضاحت ڪري.
انسان جي دل ۾ هر قسم جون ڪليات موجود هونديون آهن پر نوع جو خاڪو ۽ سطحي تصور مطالعي ۽ مشاهدي وسيلي حاصل ٿيندو آهي، جنهن ۾ هر نوع جي فردي شيءِ جو ساڳئي قسم جي شيءِ سان مقابلو ۽ موازنو ٿيندو رهندو آهي.