تاريخ، فلسفو ۽ سياست

اسلامي فلسفو ۽ تصوف

ڪتاب ”اسلامي فلسفو ۽ تصوف“ اوهان اڳيان پيش آهي. هي ڪتاب فلسفي جي عالمي افڪار جي روشنيءَ ۾ إسلامي فلسفي جي اوسر جو عالماڻو مطالعو ۽ تصوف سميت اسلامي فڪر جو تفصيلي تعارف آهي، جنهن جو ليکڪ محترم ابوبڪر خان مگسي آهي.
عام طرح تصوف جي حوالي سان به ٻه گروهه سامهون آيا. هڪ گروهه خانقاهيت پيدا ڪرڻ جو ذريعو بڻيو ۽ ٻئي گروهه پاران تصوف اسلامي حڪمتن ۽ شريعت جي احڪامن کي عوام دوست بڻائڻ جي هڪ عملي ڪوشس هئي، جنهن جي عالم صوفين سخت ڏکيائين جي باوجود علمبرداري ڪئي. بلڪه هي چوڻ ۾ ڪو به وڌاءُ ڪونهي ته ملوڪيت پسند جڏهن به اسلام جي تعليم کي پنهنجن مفادن جي ور چاڙهڻ جي ڪوشش ڪئي ته ان وقت انهن ڪرڀائتين ڪوششن جي خلاف اسلام جي حق پرست صوفي عالمن جي پاران ئي مزاحمت سامهون آئي.

Title Cover of book Islami Philsipho & Tasouf

شاه ولي الله دهلوي:

شاه ولي الله دهلوي:
غزاليءَ کان پوءِ دينيات ۾ شاه ولي الله جو درجو آهي. هن دينيات تي هڪ مشهور ڪتاب حجه الله البالغه نالي سان لکيو جنهن ۾ ٻين موضوعن سان گڏ علم الڪلام تي به بحث ڪيل آهي. حجته الله البالغه جا مکيه موضوع آهن:
1- انساني جوابداريون (خير ۽ شر).
2- دينياتي قانون.
3- روح جي حقيقت.
4- جزا ۽ سزا.
5- يوم الآخر.
6- مشابهتي دنيا.
7- نبوت جو منصب.
8- سمورن مذهبن ۾ بنيادي وحدت.
9- مذهب ۽ تفريق جا بنيادي سبب.
10- دين ڪامل جي ضرورت.
عالم مثال ۽ هن دنيا ۾ هيءُ فرق آهي ته عالم مثال انسان جا غير مادي حواس آهن، جيڪي تحرڪ ۾ رهن ٿا. ڪڏهن عروج ڪن ٿا ۽ ڪڏهن هيٺ لهن ٿا. کين هنن مجازي اکين سان ڏسڻ ممڪن نه آهي. قرآن شريف هڪ معجزو آهي، مگر سندس اعجاز سندس ادبي ٻوليءَ جي حسن ۾ نه پر سندس هڪ مڪمل راهه هدايت هجڻ ۾ آهي.