تاريخ، فلسفو ۽ سياست

اسلامي فلسفو ۽ تصوف

ڪتاب ”اسلامي فلسفو ۽ تصوف“ اوهان اڳيان پيش آهي. هي ڪتاب فلسفي جي عالمي افڪار جي روشنيءَ ۾ إسلامي فلسفي جي اوسر جو عالماڻو مطالعو ۽ تصوف سميت اسلامي فڪر جو تفصيلي تعارف آهي، جنهن جو ليکڪ محترم ابوبڪر خان مگسي آهي.
عام طرح تصوف جي حوالي سان به ٻه گروهه سامهون آيا. هڪ گروهه خانقاهيت پيدا ڪرڻ جو ذريعو بڻيو ۽ ٻئي گروهه پاران تصوف اسلامي حڪمتن ۽ شريعت جي احڪامن کي عوام دوست بڻائڻ جي هڪ عملي ڪوشس هئي، جنهن جي عالم صوفين سخت ڏکيائين جي باوجود علمبرداري ڪئي. بلڪه هي چوڻ ۾ ڪو به وڌاءُ ڪونهي ته ملوڪيت پسند جڏهن به اسلام جي تعليم کي پنهنجن مفادن جي ور چاڙهڻ جي ڪوشش ڪئي ته ان وقت انهن ڪرڀائتين ڪوششن جي خلاف اسلام جي حق پرست صوفي عالمن جي پاران ئي مزاحمت سامهون آئي.

Title Cover of book Islami Philsipho & Tasouf

دروسي:

دروسي:
شام ۽ لبنان جا دروسي ستن امامن کي مڃيندڙ شيعن جو هڪ فرقو آهن. سندن عقيدو آهي ته:
1- عقل ڪل سمورن نفسن کي پيدا ڪيو آهي، جن جو انداز هميشه ساڳيو رهي ٿو ۽ هو هڪ جسم مان نڪري ٻئي جسم ۾ داخل ٿيندا رهن ٿا.
2- انسان سج ۽ حق جي ڳولا ڪرڻ سان روحاني تڪميل حاصل ڪري سگهي ٿو.
سندن پنج مکيه اصول:
(1) سچ، (2) خيرات، (3) اڳئين مذهب کان بيزاري ۽ ٻئي فرقي ۾ شامل ٿيڻ، (4) الله تعاليٰ جي رضا تي راضي رهڻ، (5) اڳين سمورن مذهبن کي سچو سمجهڻ وغيره وغيره.
هنن جو به ماني وانگر عقيدو آهي ته عيسيٰ مسيح ايراني عالم پيدا ڪيو. هڪ ظاهري يا ڪوڙو ۽ ٻيو باطني يا سچو.
خراميه: هي فرقو ‘بابڪ خراميءَ’ نالي هڪ ايراني عالم پيدا ڪيو. هو اتر ايران جي ‘بز’ نالي هڪ ڳوٺ ۾ پيدا ٿيو.
هيءُ فرقو ابو مسلم خراسانيءَ جي قتل ٿيڻ بعد پيدا ٿيو. ابو مسلم خراساني آخري بنو اميه خليفي کي جنگ ۾ شڪست ڏيئي عباسي گهراڻي جي خلافت جو بنياد وڌو هو. سندس مرڻ بعد سندس جماعت هن جي ڌيءُ فاطمه کي پنهنجو روحاني پيشوا ڪري مڃيو. سندس اعتقاد هو ته:
1- سمورا مذهب، ٻولين ۽ تعليمات جي اختلاف هوندي به روحاني طور تي هڪ سرچشمي مان پيدا ٿيل آهن.
2- ڪنهن کي به نقصان يا ضرر نه پهچايو، جيستائين هو ڪنهن جا مذهبي جذبا مجروح نه ڪري.
3- خونريزي ڪرڻ حرام آهي.
سندن عقيدا زردشتين وانگر نور ۽ ظلمات جي فلسفي تي ٻڌل آهن. هنن جي مذهبي عقيدي ۾ دلي، روحاني ۽ جسماني طهارت ۽پاڪائيءَ تي زور ڏنو ويو آهي. هي فرقو قرآن مجيد جي تلاوت ڪرڻ ۽مسجدن ۾ گڏ ٿي نماز پڙهڻ جي تلقين تي عمل ڪري ٿو. هي فرقو شراب نوشيءَ جي سخت خلاف آهي.