تاريخ، فلسفو ۽ سياست

اسلامي فلسفو ۽ تصوف

ڪتاب ”اسلامي فلسفو ۽ تصوف“ اوهان اڳيان پيش آهي. هي ڪتاب فلسفي جي عالمي افڪار جي روشنيءَ ۾ إسلامي فلسفي جي اوسر جو عالماڻو مطالعو ۽ تصوف سميت اسلامي فڪر جو تفصيلي تعارف آهي، جنهن جو ليکڪ محترم ابوبڪر خان مگسي آهي.
عام طرح تصوف جي حوالي سان به ٻه گروهه سامهون آيا. هڪ گروهه خانقاهيت پيدا ڪرڻ جو ذريعو بڻيو ۽ ٻئي گروهه پاران تصوف اسلامي حڪمتن ۽ شريعت جي احڪامن کي عوام دوست بڻائڻ جي هڪ عملي ڪوشس هئي، جنهن جي عالم صوفين سخت ڏکيائين جي باوجود علمبرداري ڪئي. بلڪه هي چوڻ ۾ ڪو به وڌاءُ ڪونهي ته ملوڪيت پسند جڏهن به اسلام جي تعليم کي پنهنجن مفادن جي ور چاڙهڻ جي ڪوشش ڪئي ته ان وقت انهن ڪرڀائتين ڪوششن جي خلاف اسلام جي حق پرست صوفي عالمن جي پاران ئي مزاحمت سامهون آئي.

Title Cover of book Islami Philsipho & Tasouf

ابوبڪر باقلاني:

ابوبڪر باقلاني:
ابوبڪر باقلاني ابوالحسن اشعريءَ جو شاگرد هو. هو اشعري مڪتبه فڪر جو هڪ وڏو مبلغ ٿي گذريو آهي. هن جي چوڻ موجب جوهر، ڪيفيات (وصف)، مڪان، زمان، ڪميات (انداز) وغيره جن کي اعتبار يا اضافت جي نالي سان سڏيو وڃي ٿو، انهن کي ڪو به حقيقي وجود نه آهي. هن ارسطوءَ جي مادي واري نظريي ۽ سندس تشڪيل جي نظريي کي رد ڪندي خلاف جو نظريو ڏنو، جنهن موجب جوهر فرد (ايٽم) جيڪو هر شيءِ، مڪان ۽ زمان ۾ موجود آهي. الله تعاليٰ جي ذات هر فرد کي پيدا ڪندي ۽ فنا ڪندي رهي ٿي. جوهر هڪ وحدت آهي ۽ هڪ حادث شيءِ ٻي حادث شيءِ ۾ موجود ٿي نٿي سگهي. يعني ته وصف جو جوهر کان ٻاهر ڪو به وجود نه آهي.