تاريخ، فلسفو ۽ سياست

اسلامي فلسفو ۽ تصوف

ڪتاب ”اسلامي فلسفو ۽ تصوف“ اوهان اڳيان پيش آهي. هي ڪتاب فلسفي جي عالمي افڪار جي روشنيءَ ۾ إسلامي فلسفي جي اوسر جو عالماڻو مطالعو ۽ تصوف سميت اسلامي فڪر جو تفصيلي تعارف آهي، جنهن جو ليکڪ محترم ابوبڪر خان مگسي آهي.
عام طرح تصوف جي حوالي سان به ٻه گروهه سامهون آيا. هڪ گروهه خانقاهيت پيدا ڪرڻ جو ذريعو بڻيو ۽ ٻئي گروهه پاران تصوف اسلامي حڪمتن ۽ شريعت جي احڪامن کي عوام دوست بڻائڻ جي هڪ عملي ڪوشس هئي، جنهن جي عالم صوفين سخت ڏکيائين جي باوجود علمبرداري ڪئي. بلڪه هي چوڻ ۾ ڪو به وڌاءُ ڪونهي ته ملوڪيت پسند جڏهن به اسلام جي تعليم کي پنهنجن مفادن جي ور چاڙهڻ جي ڪوشش ڪئي ته ان وقت انهن ڪرڀائتين ڪوششن جي خلاف اسلام جي حق پرست صوفي عالمن جي پاران ئي مزاحمت سامهون آئي.

Title Cover of book Islami Philsipho & Tasouf

سندس بنيادي نظريو:

سندس بنيادي نظريو:
سر محمد اقبال جي دل تي ساري عالم اسلام، خصوصا هندوستان ۽ افغانستان جي مسلمانن جي سياسي، سماجي، اقتصادي، معاشرتي ۽ اخلاقي پستي ۽ زوال وڏا اثر ڪيو هو.
هن مسلمانن جي بي حسي، بيوسي، بي همتي، جهالت، بزدلي ۽ بي علميءَ کي محسوس ڪندي کين وري سجاڳ ڪرڻ لاءِ گهڻو پاڻ پتوڙيو.
هو فلسفي سان گڏ تصوف جو به عالم هو. هن محسوس ڪيو ته صوفين ‘پاڻ مارڻ’ يا فنا جي مسئلي کي هڪ غلط ۽ غير اسلامي رنگ ۾ ڏٺو آهي. سندس تصوف جا اعتقاد ۽ نظريا ۽ تاويل، اسلام جي ڀيٽ ۾ گوتم ٻڌ جي نرواڻ جي نظريي سان وڌيڪ ٺهڪي اچن ٿا جيڪو نظريو سراسر غير اسلامي ۽ غلط آهي.
تصوف جي هن نظريي مطابق ‘پاڻ مارڻ’ مان مراد آهي دنيا کان لاتعلق ۽ پنهنجي نفس کي نفس ڪل ۾ سمائي ڇڏڻ، جيڪا ڳالهه اقبال جي عقيدي موجب هڪ غير اسلامي نظريو آهي ۽ مسلمانن جي ترقيءَ جي راهه ۾ رڪاوٽ آهي.