آتم ڪٿا / آٽوبايوگرافي

وڃن سور سنڌا ڪيو

محمد خان ابڙي جو شمار ستر جي ڏهاڪي واري ان قوم پرست شاگرد قيادت ۾ ٿئي ٿو، جن جهر جهنگ وڃي، سنڌ جي آجپي، خوشي ۽ خوشحاليءَ جي تسبيح سوري، قومي جاڳرتا ۽ شعور ڦهلائڻ توڙي حب الوطنيءَ جي جذبي کي هڪ تحريڪ ۽ سوچ جو روپ ڏيڻ ۾ غير معمولي ڪردار ادا ڪيو. ”وڃن سور سنڌا ڪيو“ ۾ سنڌ جي شاگرد سياست توڙي قومپرست سياست جي تاريخ جو ترورابه آهن ته 70 جي ڏهاڪي ۾ سنڌ جي تعليمي ادارن اندر سائين جي ايم سيد جي فڪر، فلسفي ۽ سنڌ جي قومي حقن واري جدوجهد جي جواني واري دور جون يادون ۽ تاريخ به آهي، جڏهن سنڌ اندر قومي سوچ هڪ سگهاري قوت طور اڀري سامهون آئي هئي ۽ ون يونٽ خلاف هلايل ڪامياب جدوجهد سنڌ جي ماڻهن جي ذهنن ۾ پنهنجي وطن، ٻولي، درياهه، نوڪرين ۽ حق حڪمرانيءَ جي احساس کي سگهارو ڪيو هو، تڏهن سنڌ اندر جساف نه رڳو يونين جون چونڊون کٽيندي هئي پر تعليمي ادارن جي مالڪي ۽ شاگردن جي حقن ۽ سندن تعليمي گهرجن جو پوراءُ به ڪندي هئي، اهي سڀ تاريخي حوالا هن ڪٿا ۾ اختصار سان موجود آهن

Title Cover of book وڃن سور سنڌا ڪيو

برف برداريءَ جا گُر

برف برداريءَ جا گُر
بهرحال اسين به مارڪيٽ مان رڙهي سينيما چوڪ تي ڌنڌي لاءِ منتقل ٿي آياسين. شهر جو واڌارو اصل شاهي بازار جي هيٺ واري پاسي ٿيندو ويو. اتي برف جي ڊيپوءَ لاءِ حيدرآباد دادوءَ کان ٽرڪون اينديون هيون. ميلي جي موقعي تي منهنجي زندگيءَ ۾ گرمين جي مند جو اهو پهريون قلندر جي ميلي جو موقعو هئو. ميلو هر سال شعبان مهيني جي18 کان 20 تاريخ تي لڳندو آهي ۽ هر 36 سالن کان پوءِ وري ساڳي مهيني ۾ ٿيندو آهي ايئن ڪڏهن گرمين ۾ ته ڪڏهن سردين ۾ ميلو ٿيندو آهي. ميلي ۾ ماڻهو سموري ملڪ مان ايندا آهن. برف جي، گرمين ۾ وڌيڪ ضرورت هوندي آهي. پوءِ اهي ٽرڪون اينديون هيون ۽ آءٌ هوندو هئس برف جي وڏي بلاڪ ۾ چئن مڻن جو وزن هوندو هيو. ان کي چڱي طرح ڍڪبو آهي ته جيئن گهٽ ڳري، پوءِ به هر بلاڪ تي ڏهه کن سير ڳري اچي ڊيپوءَ تائين پهچندي آهي. برف جي چئن مڻن واري بلاڪ کي وچان اڌ مان ڪٽبو هئو ته ٻه مڻ پڃرو يا، ڪجهه سير گهٽ! مٿي ٻه ماڻهو لوهه مان ٺهيل تکين چنهنبن واريون وڏيون ڪينچيون کڻي برف کي لاهي گاڏيءَ جي تري تي پڄائيندا هئا. اتي وري ٻن مڻن جا ٽڪر ڪري گاڏي جي تري تي ڇڪي ايندا هئا. هونئن اصولن هيٺ به ٻه همراهه هوندا هئا. يا چڪي يا ٻوريءَ کي هڪ همراهه ٻن ڪنڊن کان هڪڙي پاسي ٻيو همراهه ايئن ئي ٻئي پاسي جهليندو هئو. ظاهر آهي ٽرڪ جي اوڀائي زمين کان پنج فٽ مٿان هٿن ۾ جهليل ڳوڻ جي جهولي ۾ اڇل ڏيندا هئا ته ڪڏهن ڪڏهن اها ڳوڻ هٿن مان نڪري ويندي هئي ۽ ڪڏهن برف ڳوڻ مان ڪري پوندي هئي. ٻنهي صورتن ۾ برف ٽڪر ٿي پوندي هئي ان ڪري مان اڪيلو ان کي پنهنجي ڀاڪر ۾ ٽرڪ جي تري تان کڻي، هوديءَ جي ڀرسان رکندو هئس. پوءِ هڪ ماڻهو لوهه جي ٺهيل ڪينچيءَ سان ڇڪي محفوظ جاءِ تي پڄائيندو هئو. برف ٿڌي ۽ ترڪڻي-اها ڀلا ڀاڪر ۾ ڪيئن اچي. پوءِ برف جيڪا مستطيل شڪل ۾ هوندي هئي ٻن همراهن مٿين کي چوندو هئس ته ان کي ڪنهن به هڪ ڪنڊ تي بيهاريو پوءِ مان ان کي ڀاڪر ۾ وجهندو هئس. ان ڪري ان جو ترڪڻ يا ڪرڻ جو ڊپ ڪونه هوندو هئو ۽ ايئن ميلي جي موقعي تي سون جي تعداد ۾ ماڻهن جا انبوهه صرف اهو ڏسڻ ايندا هئا ته هيءُ ڇوڪرو ٽرڪن جون ٽرڪون جيڪي ٽي يا چار هونديون هيون انهن تان برف ڪيئن ٿو لاهي؟
*