آتم ڪٿا / آٽوبايوگرافي

وڃن سور سنڌا ڪيو

محمد خان ابڙي جو شمار ستر جي ڏهاڪي واري ان قوم پرست شاگرد قيادت ۾ ٿئي ٿو، جن جهر جهنگ وڃي، سنڌ جي آجپي، خوشي ۽ خوشحاليءَ جي تسبيح سوري، قومي جاڳرتا ۽ شعور ڦهلائڻ توڙي حب الوطنيءَ جي جذبي کي هڪ تحريڪ ۽ سوچ جو روپ ڏيڻ ۾ غير معمولي ڪردار ادا ڪيو. ”وڃن سور سنڌا ڪيو“ ۾ سنڌ جي شاگرد سياست توڙي قومپرست سياست جي تاريخ جو ترورابه آهن ته 70 جي ڏهاڪي ۾ سنڌ جي تعليمي ادارن اندر سائين جي ايم سيد جي فڪر، فلسفي ۽ سنڌ جي قومي حقن واري جدوجهد جي جواني واري دور جون يادون ۽ تاريخ به آهي، جڏهن سنڌ اندر قومي سوچ هڪ سگهاري قوت طور اڀري سامهون آئي هئي ۽ ون يونٽ خلاف هلايل ڪامياب جدوجهد سنڌ جي ماڻهن جي ذهنن ۾ پنهنجي وطن، ٻولي، درياهه، نوڪرين ۽ حق حڪمرانيءَ جي احساس کي سگهارو ڪيو هو، تڏهن سنڌ اندر جساف نه رڳو يونين جون چونڊون کٽيندي هئي پر تعليمي ادارن جي مالڪي ۽ شاگردن جي حقن ۽ سندن تعليمي گهرجن جو پوراءُ به ڪندي هئي، اهي سڀ تاريخي حوالا هن ڪٿا ۾ اختصار سان موجود آهن

Title Cover of book وڃن سور سنڌا ڪيو

سيوهڻ ۾ تنظيم سازي

مئٽرڪ جو امتحان ڏنم. مون کي اها پڪ هئي ته مان نائين ۽ ڏهين جي ڏنل سڀني پرچن ۾ پاس ٿيندس. مون ڪنهن به پيپر ۾ ڪاپي ڪونه ڪئي. جو مون کي ڪاپي جي خبر به ڪانه هئي نه ئي تجربو، جي مان ايئن ڪيان به ها ته مان پنهنجي مقصد جو بنياد ڪوڙ ۽ ٺڳيءَ تي رکان هان. ان ڪري منهنجي اندر جو انسان به ان ڳالهه جي اجازت ڪونه پيو ڏيئي.
پوءِ جڏهن نتيجو آيو ته مئٽرڪ ٿرڊ ڪلاس ۾ پاس ٿي. انهن ڏينهن ۾ امتحان ۽ رزلٽ جي وچ ۾ چئن کان ڇهه مهينا لڳندا هئا. آءٌ واپس سيوهڻ آيس ته وري ادا جو سيزنل برف جو ڪم ۽ ان سان گڏ هاڻي وري ٿورو گهڻو مڇيءَ جو واپار به هو. انهن ٻنهي ڪمن ۾ جت منهنجي ضرورت پوندي هئي. مان ڪم ڪندو هئس. هاڻي جڏهن ٻن سالن جي وقفي کانپوءِ هتي آيس ته پڇا ڪيم ته هتي جيئي سنڌ ا-ف جو ڪير ليڊر آهي خبر پئي ته هتي سيدن جو وڏو زور آهي سيد حاجن شاهه لڪياري سپاف ضلعي دادوءَ جو صدر آهي. سيوهڻ جي وڏي پير جو پٽ سو حڪومت جيستائين انهن قومپرستن خلاف ڪارروائي ڪري هيءُ پاڻ ئي انهن کي اهڙي تنظيمي ڪم جي اجازت نٿو ڏيئي. باقي ڪجهه وقت اڳ ۾ جيئي سنڌ اسٽوڊٽنس فيڊريشن جو صدر منظور احمد سهتو هئو. هن جو والد لوهارڪو ڪم ڪندو هئو. هيءُ پاڻ ۾ ڇهه ست ڀائر هئا. سڀ کان وڏو محمد بخش ٻئي نمبر تي نور احمد- فقير نور احمد جي نالي سان مشهور هئو اهو به لوهارڪو ڪم ڪندو هو. اهو جيئي سنڌ تحريڪ سان تمام گهڻو پيار ڪندو هئو. عهديدار يا باضابطه ميمبر ڪونه هئو. ليڪن جي ايم سيد جو پوئلڳ ۽ ان سان عقيدت جي حد تائين پيار ڪرڻ وارن ۾ شامل هو، لطيف سائين جا بيت پيو جهونگاريندو هئو. جڏهن به ڪچهري ڪندو هئو ته رڳو جيئي سنڌ ۽ سائين جي ايم سيد جي پيو واکاڻ ڪندو هئو. ٽيون وڏو ڀاءُ بشير احمد سهتو جيڪو ساسو ۾ آفيسر ٿيو. چوٿين نمبر تي پاڻ ۽ پنجين نمبر تي رفيق احمد سهتو جيڪو پوءِ رفيق احمد قادري (سائي پٽڪي) سنڌ سيڪريٽريٽ ۾ اسٽينو ٽائپسٽ ۽ اسٽينو گرافر پوءِ سيڪريٽري ٽو سيڪريٽري گورنمينٽ آف سنڌ هاڻي ائڊيشنل سيڪريٽري گورنمينٽ آف سنڌ آهي. هن گهڻو ڪري ايڊيوڪيشن ڊپارٽمينٽ ۾ ڪم ڪيو آهي. جڏهن هيءُ سيڪشن آفيسر ايڊيوڪيشن ڊپارٽمينٽ هئو، اها آهي1989-90ع جي ڳالهه آهي، جڏهن اسان ڪراچيءَ ۾ پهرين سنڌي ڳوٺ جو بنياد وڌو. جنهن جو نالو اسان ”شانتي نگر“ رکيو. واسطو به هئو، دوستي به هئي چيائين سرڪاري نوڪريءَ مان هن مهل تائين ته ڪو گهر ڪونه ٺاهي سگهيو آهيان، مون کي به پلاٽ ڏيو ته آءٌ به ٻچڙن لاءِ ڪا ڇت ٺاهي سگهان. ورنه سدائين پيا ڪراين وارن گهرن ۾ دربدر ٿينداسين. مون پنهنجي ڪوٽا مان کيس پلاٽ ڏنو. رفيق صاحب اڄ به ان گهر ۾ رهيو پيو آهي. ۽ جڏهن ملندو آهي ته دعائون ڏيندو آهي. بقول رفيق احمد سهتو (قادري) ته آئون جڏهن دعا گهرندو آهيان تو لاءِ ضرور دعا ڪندو آهيان ته مان کيس چوندو هئس ته مون کي خوشي آهي ته! ”تو کي پلاٽ ڏنم ته گهر ٺاهيئي ٻين وانگر وڪڻي ڪونه وئين.“