آتم ڪٿا / آٽوبايوگرافي

وڃن سور سنڌا ڪيو

محمد خان ابڙي جو شمار ستر جي ڏهاڪي واري ان قوم پرست شاگرد قيادت ۾ ٿئي ٿو، جن جهر جهنگ وڃي، سنڌ جي آجپي، خوشي ۽ خوشحاليءَ جي تسبيح سوري، قومي جاڳرتا ۽ شعور ڦهلائڻ توڙي حب الوطنيءَ جي جذبي کي هڪ تحريڪ ۽ سوچ جو روپ ڏيڻ ۾ غير معمولي ڪردار ادا ڪيو. ”وڃن سور سنڌا ڪيو“ ۾ سنڌ جي شاگرد سياست توڙي قومپرست سياست جي تاريخ جو ترورابه آهن ته 70 جي ڏهاڪي ۾ سنڌ جي تعليمي ادارن اندر سائين جي ايم سيد جي فڪر، فلسفي ۽ سنڌ جي قومي حقن واري جدوجهد جي جواني واري دور جون يادون ۽ تاريخ به آهي، جڏهن سنڌ اندر قومي سوچ هڪ سگهاري قوت طور اڀري سامهون آئي هئي ۽ ون يونٽ خلاف هلايل ڪامياب جدوجهد سنڌ جي ماڻهن جي ذهنن ۾ پنهنجي وطن، ٻولي، درياهه، نوڪرين ۽ حق حڪمرانيءَ جي احساس کي سگهارو ڪيو هو، تڏهن سنڌ اندر جساف نه رڳو يونين جون چونڊون کٽيندي هئي پر تعليمي ادارن جي مالڪي ۽ شاگردن جي حقن ۽ سندن تعليمي گهرجن جو پوراءُ به ڪندي هئي، اهي سڀ تاريخي حوالا هن ڪٿا ۾ اختصار سان موجود آهن

Title Cover of book وڃن سور سنڌا ڪيو

قيدي ساٿين جو اونو

ڪنهن وقت ۾ رفيع رضا نالي هڪ ڪامورو دادو ضلعي جو ڊي،سي ٿيو هيو، ان سان ڪا هڪ ملاقات به هئي هاڻي خبر پئي ته هيءُ هوم سيڪريٽري سنڌ آهي، مون ساڻس ملڻ جي ڪوشش ڪئي ڪجهه چڪر ڪاٽڻ کانپوءِ نيٺ ملاقات ٿي، مون کيس گذارش ڪئي ۽ دادوءَ جا حوالا به ڏنا ۽ وٺي کڻي هن جون تعريفون ڪيون، هن چيو ته ڪم ڇا آهي، مون چيو ته ڇوڪرا دادوءَ جا جيل ۾ آهن، سزا آيل اٿن امتحان مٿان اٿن هنن کي جيل ۾ بي ڪلاس ڏيو ته سزا دوران پنهنجي تعليم مڪمل ڪن ۽ جيل ۾ پيشه ور ڏوهارين کان الڳ رهن! هن چيو ته سڀني جي گڏيل درخواست ڏي، مون ايئن ڪيو هن به 17 ڄڻن جو جيل ۾ بي ڪلاس ڏيڻ جو حڪم صادر فرمايو، ان ۾ 8 ڄڻا لانڍي جيل ۾، 3 ڄڻا نارا جيل ۾، 5 ڄڻا حيدرآباد سينٽرل جيل ۾ ۽ هڪ ڄڻو دادو جيل ۾ هجي، اهو شايد رستماڻي هيو. سڀني جيلن جي سپرنٽنڊنٽ جا الڳ الڳ ليٽر ملي ويا ۽ سڀني دوستن کي جيل ۾ وڃي بي ڪلاس جي سهولتن جا ليٽر پهچايم، ۽ آئون سمجهان ٿو ته اها به هڪ اهم ڳالهه آهي ته ڪنهن ملٽري ڪورٽ جي سزا يافته قيدين کي
بي ڪلاس ڏيڻ لاءِ هوم سيڪريٽريءَ پنهنجي صوابديدي اختيار استعمال ڪيا هجن! بهرحال ٿيو ايئن جو جڏهن ملٽريءَ جي اعليٰ عملدارن کي خبر پئي ته هوم سيڪريٽريءَ اهڙا آرڊر پاس ڪيا آهن، ته هن کان پڇاڻو ڪيو ويو، هن جواب ڏنو ته سزا کان پوءِ قيدي هوم کاتي جي پراپرٽي هوندا آهن ۽ اسان جن کي چڱي چال وارو ڏسندا آهيون ته اها سهولت مهيا ڪندا آهيون بهرحال ڪي ٻه ٽي مهينا اهو بحث ۽ خط و ڪتابت هلندي رهي نيٺ ملٽريءَ جي عملدارن هن کي اهو چيو ته اهي آرڊر واپس ڪر، هن جواب ڏنو ته آئون ايئن ڪونه ڪندس پنهنجي آرڊر کي آئون واپس ڪونه ڪندس، هيءُ همراهه جيڪو هوم سيڪريٽري هئو پنجابي هئو، شايد ڪو سنڌي آفيسر هجي ها ته اها جرئت ڪونه ڪري ها-جو ان جو سبب به آهي ته پنجابي ڪامورن جا مٽ مائٽ، با اثر، پٺ وارا ۽ واڳ ڌڻين جا مائٽ آهن سنڌي ويچارا بي سهارا بي پهچ ۽ سڀڪو پنهنجي عزت بچائڻ ۾ پورو! پر هي پنجابي آفيسر اڙجي بيهي رهيو آخرڪار هن کي هوم سيڪريٽريءَ جي عهدي تان هٽايو ويو.
*