آتم ڪٿا / آٽوبايوگرافي

وڃن سور سنڌا ڪيو

محمد خان ابڙي جو شمار ستر جي ڏهاڪي واري ان قوم پرست شاگرد قيادت ۾ ٿئي ٿو، جن جهر جهنگ وڃي، سنڌ جي آجپي، خوشي ۽ خوشحاليءَ جي تسبيح سوري، قومي جاڳرتا ۽ شعور ڦهلائڻ توڙي حب الوطنيءَ جي جذبي کي هڪ تحريڪ ۽ سوچ جو روپ ڏيڻ ۾ غير معمولي ڪردار ادا ڪيو. ”وڃن سور سنڌا ڪيو“ ۾ سنڌ جي شاگرد سياست توڙي قومپرست سياست جي تاريخ جو ترورابه آهن ته 70 جي ڏهاڪي ۾ سنڌ جي تعليمي ادارن اندر سائين جي ايم سيد جي فڪر، فلسفي ۽ سنڌ جي قومي حقن واري جدوجهد جي جواني واري دور جون يادون ۽ تاريخ به آهي، جڏهن سنڌ اندر قومي سوچ هڪ سگهاري قوت طور اڀري سامهون آئي هئي ۽ ون يونٽ خلاف هلايل ڪامياب جدوجهد سنڌ جي ماڻهن جي ذهنن ۾ پنهنجي وطن، ٻولي، درياهه، نوڪرين ۽ حق حڪمرانيءَ جي احساس کي سگهارو ڪيو هو، تڏهن سنڌ اندر جساف نه رڳو يونين جون چونڊون کٽيندي هئي پر تعليمي ادارن جي مالڪي ۽ شاگردن جي حقن ۽ سندن تعليمي گهرجن جو پوراءُ به ڪندي هئي، اهي سڀ تاريخي حوالا هن ڪٿا ۾ اختصار سان موجود آهن

Title Cover of book وڃن سور سنڌا ڪيو

کليل حمايت

1990ع جي اليڪشن ۾ آئون پ پ مخالف اميدوار سيد عبدالله شاهه جي مقابلي ۾ امير حيدر شاهه جو حمايتي ۽ چيف اليڪشن ايجنٽ سيوهڻ سرڪل لاءِ هئس. ان وقت صوبائي اسيمبليءَ لاءِ سيوهڻ ۽ مانجهند سرڪل هوندي هئي، ۽ سيوهڻ تعلقو ملائي هڪ سيٽ ٺهندي هئي، حلقو؛ پي،ايس 59 سيوهڻ مانجهند سرڪل سڏيو ويندو هو، مانجهند سرڪل ۾ 15 پولنگ اسٽيشنون هونديون هيون. ايم.اين.اي لاءِ عبدالحفيظ پيرزادو اچي اميدوار ٿيو، آزاد پينل مقابلي ۾ پ پ پاران صوبائي سيٽ لاءِ سيد عبدالله شاهه ۽ قوميءَ لاءِ ملڪ اسد سڪندر مد مقابل هئا، ان وقت ۾ صوبائي ۽ قومي نشستن جون پولنگون ٻن ڏينهن جي وقفي سان ٿينديون هيون، آئون تمام گهڻو سرگرم هئس، نوڪريءَ تان ڳپل ڏينهن موڪل ورتم، سيوهڻ ۾ سيد باقر شاهه باجارائيءَ جي اوطاق تي اليڪشن ڪئمپ لڳائي ويئي، ان وقت عبدالحميد بليدي صرف همدرد جي حد تائين ۽ ووٽر جي حد تائين سرگرم هو، ۽ هنن پنهنجي، ڪرم پور واري پولنگ تي ڪاميابي ڏياري هئي، باقي سڄي تعلقي جو انتظام مون وٽ هئو، پ پ جي مقابلي ۾ صرف حڪمت عملي ۽ طاقت جي زور تي کٽڻ ممڪن هوندو هئو، باقي سنڌ جو عوام ته سدائين پ پ بابت انڌي عقيدي جي حد تائين ان جو ووٽر ۽ سپورٽر رهيو آهي، هن اليڪشن ۾ سيوهڻ شهر مان جن ماڻهن کلي عام، امير حيدر شاهه جي حمايت ڪئي، انهن ۾ مرحوم صادق علي شاهه، سندس ڀاءُ مرحوم حاجن شاهه (فتح علي شاهه) سرفهرست آهن. سيد باقر شاهه باجارائي، سيد ڪوڙل شاهه آراضيءَ وارو، ڀانن مان روشن علي ٻرڙو، مولا بخش لغاري، ٽلٽيءَ مان عبدالسلام راجپوت! ڀانن مان قاسم بوزدار وغيره ۽ تعلقي جي هر ننڍي وڏي شهر ۽ ڳوٺ مان جيئي سنڌ جا ڪارڪن ۽ همدرد هوندا هئا، هونئن ته ايجنسين هميشه پ پ جي خلاف ڪم ڪيو آهي، پر جي،ايم سيد جي پٽ جي معاملي ۾ وري انهن جي همدردي به پ پ سان هوندي هئي، ۽ ايئن 1990 جي اليڪشن ۾ قومي سيٽ تي-جيڪا صوبائي اليڪشن کان ٻه ڏينهن اڳ ۾ هئي، قوميءَ جو اسان واري پئنل جو اميدوار عبدالحفيظ پيرزادو شڪست کائي ويو ۽ پ پ جي اميدوار ملڪ اسد سڪندر کٽي ويو، اها خبر جيئن پئي ته امير حيدر شاهه کي ڪافي صدمو رسيو، منهنجو رابطو جلال محمود شاهه سان ٿيو، ان به تصديق ڪئي ته پيرزادي صاحب جي شڪست سائين امير حيدر شاهه تي وڏو اثر ڪيو آهي، ۽ مايوس ٿي ويو آهي، مون کيس گذارش ڪئي ته اوهان سيوهڻ اچو ته ڪا حڪمت عملي ٺاهيون ٿا، شام جو سيوهڻ آيو، دادوءَ مان غلام مصطفيٰ جانوري، ۽ ڪوٽڙيءَ مان فقيرداد کوسو! مون هنن جي سامهون هڪ تجويز پيش ڪئي ته؛ ايئن اليڪشن مان فرار ٿيڻ نه گهرجي ۽ سيوهڻ تعلقي ۾ جيڪي پ پ جون مضبوط پولنگون ۽ ڳڙهه آهن، انهن تي جيئي سنڌ فيڊريشن جا آؤٽ سائيڊ ورڪر ايجنٽ ۽ انهن جي مدد لاءِ ڪجهه ٻاهر به ڪارڪن ويهارجن، جيئن پ پ کي جائز ووٽ کان وڌيڪ غلط ووٽ نه پون. سيوهڻ تعلقي ۾ ڪجهه پولنگون-جهڙوڪ؛ ڪرم پور ، باجارا، جهانگارا، ڀان وغيره ۾ ۽ سيوهڻ جي ستن ئي پولنگن تي اسان جو ڪنٽرول هجي، نه ووٽ هو غلط وجهن نه اسين! باقي مون هنن کي چيو ته مانجهند سرڪل ۾ پندرهن پولنگن تي هنن پ پ وارن جون ڪيتريون پولنگون آهن، جن تي هنن کي ايجنٽ ملي ٿا سگهن؟ هنن ٻڌايو ته ٻه پولنگ اسٽيشنون اهڙون آهن! هڪ لاکا، اتي ڪو هڪ همراهه پ پ جو جيالو آهي، ۽ پروفيشنل وڪيل آهي، اهو ايندو، ٻه پولنگون آمريءَ ۾ جتي پ پ جو جيالو، صدر ملاح هوٽل وارو آهي، اهو به ويهندو، ۽ انهن ٻن پولنگن تي اسان ڪوبه غلط ووٽ نه وجهي سگهنداسين، مون هنن کي تجويز ڏني، ته انور نارائي ايس.ڊي.او ايريگيشن ۽ حبيب الله ڪابورو ايس.ڊي.او ايريگيشن جن مان هڪ جي پوسٽنگ سن ۾ ٻئي جي مانجهند يا ڪوٽڙيءَ ۾ هئي ۽ اهي ٻئي پرزائيڊنگ آفيسر هيا، مون چيو هڪ کي لاکا ۽ هڪ کي آمريءَ ۾ رکرايو، ته هنن چيو ته ايئن ڪرڻ سان ڪهڙو، خاص فائدو ٿيندو؟ مون کين ٻڌايو ته؛ آئون اوهانکي پڪ ٿو ڏيان ته غلام مصطفيٰ جانوري 100 کن شاگرد ورڪر وٺي اچي، اسين سڄي تعلقي ۾ هنن جو غلط ووٽ ڪونه وجهڻ ڏينداسين، ڀلي جهيڙا ٿين، باقي اوهان پندرهن پولنگ اسٽيشن تي سؤ سيڪڙو ووٽ ڪاسٽ ڪيو جو تيرهن تي هنن وٽ ايجنٽ ڪونه آهن، باقي لاکا پولنگ تي فقيرداد کوسي کي ويهاريو. بهرحال اسان جي جيڪا حڪمت عملي هئي، ان ۾ اسين ڪامياب ٿياسين ۽ ووٽ نوي سيڪڙو کان به وڌيڪ پيو، پ پ وارن جا ٻه ايجنٽ جيل ڀيڙا ٿي چڪا هئا ۽ آخرڪار سائين امير حيدر شاهه، ان اليڪشن ۾ سيد عبدالله شاهه کي شڪست ڏئي سوڀارو ٿي ويو!
ان داستان جو وڌيڪ تفصيل منهنجي ايندڙ ڪتاب ۾ هوندو...
*