منهنجو پهريون عشق
رات جو هنن دوستن جي لياقت ڪالوني واري ڪرائي تي ورتل جاءِ ۾ رهياسين. جيڪي دوست نه هليا هئا، يعني امام الدين ۽ قاضي فاروق صاحب ته انهن کي حال احوال ڏنائون مان صرف ٻڌندو ۽ سوچيندو رهيس ليڪن اها حقيقت آهي ته ان پهرين جلسي منهنجي زندگيءَ ۾ وڏو ڦيرو ۽ انقلاب آندو ان وقت منهنجي عمر 17 سال هئي ۽ چوندا آهن ته ڪچي ذهن تي ڪا سوچ ۽ فڪر جلد پنهنجي جاءِ ٺاهي ٿي وڃي ته پوءِ ماڻهو ان فڪر جو پيروڪار ٿيو وڃي ۽ ان لاءِ هو هر قسم جو ڪم ڪندو آهي ايتري قدر جو ماڻهو پنهنجي جان به ڏئي ڇڏين. جيئن هاڻي هن ملڪ ۾ مذهبي انتهاپسندي ايتري ئي عمر جي نوجوانن تي ڪم ڪري انهن جي ذهنن کي پنهنجي ڪنٽرول ۾ ڪري جيڪو حڪم ڏيندا آهن انهن جا نوجوان پيروڪار ايئن ڪندا آهن ايتري قدر جو بم پنهنجي جسم سان ٻڌي هڪ آسري خاطر ته مرنداسين ته شهيد ٿينداسين ۽ سڌو جنت ۾ وينداسين. ٻئي طرف سچ ۽ حق جون تحريڪون جيڪي آزاديءَ جي تحريڪ جو روپ اختيار ڪيو وڃن ۽ ان وقت سنڌ جي صورتحال ۾ اوهان ڏسو ته جي ايم سيد ان هلچل، سوچ ۽ فڪر جو اڪيلو اڳواڻ هوندي سنڌ کي آزاد ڪرائڻ جو فڪري درس ڏيندي ايتري قدر نوجوانن کي تيار ڪيو جو اهي به سندس هڪ حڪم تي ايئن مرڻ مارائڻ لاءِ سندرو ٻڌي بيٺا هئا ليڪن هن سنڌ جي سچي سپوت هميشه عدم تشدد ۽ اهنسا جو پيغام ڏنو ۽ آزادي لاءِ به سوچ، فڪر، جدوجهد ۽ سياسي ۽ قومي شعور جو درس ڏنو ۽ سدائين عدم تشدد جو پيغام ڏيندو هئو. هن عظيم هستي ڪڏهن به پنهنجي ڪنهن ذاتي مقصد لاءِ تحريڪ يا پنهنجي ڪنهن به پوئلڳ کي تشدد لاءِ ڪونه ڀڙڪايو. پاڻ امن ۽ عدم تشدد جو ايترو ئي پيروڪار هئو جيترو گانڌي ۽ غفار خان! سندس ڪردار تي اڄ به ڪير آڱر نٿو کڻي سگهي ها سياسي اختلاف ۽ نظريي تي اختلاف ماڻهن جو حق آهي بهرحال اهي حالات انهن جو تجزيو ۽ ننڍي هوندي نوجوانيءَ جو پهريون سبق جيڪو سائينءَ جي سالگرهه ۾ ٻڌم جيڪو 1973ع انٽرنيشنل هاسٽل جي ميدان ۾ ٿيو اڄ به چٽو ياد آهي آئون ان مان Inspire ٿيس ۽ سوچڻ شروع ڪيم ۽ پوءِ ايئن حيدرآباد جي مل ۾ ڪم سان لڳي ويس ۽ پوءِ وڌيڪ سوچڻ ۽ هڪ منزل تي پهچڻ جو عزم ڪري ان ۾ پلاننگ ڪرڻ لڳس هاڻي جذبو ايترو ته پختو ٿيو جو سوچڻ لڳس ته ڪاش، اهڙي ڪنهن اسٽيج تان آئون به ڳالهايان ۽ آءٌ به هن تحريڪ جو ڪارڪن ۽ اڳواڻ ٿيان. اهي ڳالهيون جڏهن مان پنهنجي انهن دوستن سان ڪندو هئس ته اهي سڀ کلندا هئا. ليڪن مون همٿ ڪونه هاري ۽ پنهنجي ان مقصد کي حاصل ڪرڻ لاءِ جدوجهد جي شروعات ڪيم.