شاعري

ڪلامِ جمال

”جمال“ صاحب رِوايتن جو امين شاعر آهي، پختو سُخنور آهي، فني لحاظ کان استاد شاعر آهي. دؤر جديد ۾ جيڪي شاعر پنهنجين فني صلاحيتن سان معتبر مقام حاصل ڪري چُڪا آهن، انهن مان هڪ معتبر شاعر آهي. مضبوط ايمان ۽ صالح عقيدي سان هو سماجي براين کان ”باغي“ شاعر آهي. بي ربط سماجي نظم ۽ معاشري جي اڍنگي چال خلاف هو سخت مزاحمتي شاعر آهي. اخلاقيات جو مجسم، انسانيت جو علمبردار ۽ پنهنجي ملڪ ۽ قوم سان محبت ڪندڙ هِن شاعر وٽ اعليٰ انساني قدرن جا جهجها جهول ڀريل آهن.
Title Cover of book ڪلامِ جمال

قيامت تَڪ رَهي قائم، “سُونهاري” سنڌڙي مُنهنجي،

قيامت تَڪ رَهي قائم، “سُونهاري” سنڌڙي مُنهنجي،
هُجي آباد شل دائم، پياري سنڌڙي مُنهنجي،
نماڻي نينهَن واري آ، نياري سنڌڙي مُنهنجي،
“ڀٽائيءَ” جي ڀَلي هيءَ ڀُونءِ، ڀَلاري سنڌڙي مُنهنجي،
وَسي واري پئي “سنڌوءَ” ۾، ڪئي دُشمن دغا آهي،
مَچن “مهراڻ” جون مستيون، سُڪل جيڪا صفا آهي.

سَڳوريءَ سنڌڙيءَ هن تي، “سڪندر” جي هُئي سرداري،
گهڻو عرصو “گهِراڻا” پڻ، وسائي ويا آهن واري،
هِتي هو چَچّ جو چرچو، ۽ “ڏاهر” ڏاڍ ڏيکاري،
“عرب ۽ غزنوي، سومرن”، “سمن” آ پرت پو پاري،
اڃان “ارغُون”، “تُرخانن”، ڪئي هِت اِنتها آهي،
“مُغل” ۽ پو “ڪلهوڙن” ڪئي، حُڪومت جا بجا آهي.

ٿِيا پوءِ “ٽالپر” حاڪم، هَوس ۽ حرص حسرت لئه،
حڪومت وئي هَلي تن جي، رهيا اُهڃاڻ عبرت لئه،
اچي “انگريز” ويا آخر، “هلاڪو” جهڙي حالت لئه،
طرح اهڙيءَ سان سڀ آيا، ڦُرڻ هي ديس دولت لئه،
فقط آثار رهجي ويا، ٿيو هر هڪ فنا آهي،
بَهاريءَ تي نه ڪر بانور، “بهاري” به بقا آهي.

بَنيو هي آهي “پاڪستان”، پهچي ويا پو “پنجابي”،
سَڄڻ سمجهو نه سنڌين جا، اِهي “برمي ۽ بنگالي”،
جڏهن “افغاني” هِت آِيا، تڏهن ٿي بُک ۽ بدحالي،
“پناهگيرن” پناھَ ورتي، وطن جا ٿي ويا والي،
سدائين، سُورَ سنڌين لئه، نه دارُون ڪا دوا آهي،
هڙپ ٿئي مال هر ڀيري، سو رهزن لئه رَوا آهي.

هِتي جي چيز هر چوکي، “ڪڻڪ، ساريون، ڪمند، ڪيلا”،
ٻنهي “مهراڻ” جي ڪپرن، مَٿي آهن “ٻَٻَرُ”، “ٻيلا”،
“ڪُهاڙي، ٽوپي، اَجرڪ”، سان، سُونَهن ارڏا ته البيلا،
“پرولين” جا جيڪي ماهر، مچائن “مچ” مَٿي ميلا،
مَٿي تي “بوسڪي پٽڪو”، عجب تن جي اَدا آهي،
لَکن جي لوڏ آ تِن جي، ڏِسڻ جهڙو لَقا آهي.

سچي هُئي “سُهڻي ساهڙ” سان، ڪروڙين ٻيا قِصا آهِن،
هِتي هو ناز نُوريءَ جو، ڪَيا “مومل” مزا آهن،
سچائيءَ سان ته “سَسئُي” هئا، “جبل” جهاگيا جَجها آهن،
مُحبّت “مارئيءَ” جي ڏِس!، پسند اُن کي پَکا آهن،
نڀايو نَر ۽ ناريءَ آ، ٻُڌا ڪو بيوفا آهي،
دليريءَ ۾ به دنگ آهن، وَچن تن جو وَفا آهي.

اَسان جي ديس هِن تي ڪَئي، عنايت “شاھَ عنايت” آ،
“سچل” سرڪار سائينءَ ۽، “قلندر” جي ڪرامت آ،
“بلاول ۽ عنايت” جي، شريرن ڪئي شهادت آ،
“ملن، ميرن ۽ پيرن” جي، بنايل سڀ بَغاوت آ،
سڄي سوچي ڪري سازش. سُڻائي سا سزا آهي،
جَهنّم ٿو ڊڄي جن کان، نه تن لئه ڪا جَزا آهي.

ڀَلو هِت شهر بهتر آ، ڪراچي سنڌ جي گادي،
زبان هڪ آ، ۽ سڀ هڪ ٿيو، ڇَڏيو “لاڙي ۽ اُترادي”،
“گدڙ ۽ گورپٽ گينڊن”، ڪريو “بگهڙن” جي بربادي،
اُٿو جاڳو اَدا جلدي، کپي ٿي هاڻ آزادي،
وسيلن ۽ زبان تي جن، ڪيو قبضو سَدا آهي،
خُدا ڄاڻي ته ڇا ٿيندو؟ اڃان هيءَ اِبتدا آهي.

“جمالَ”، آهي اَمڙ سنڌ جي، لِکيو هي شعر عَظمت تي،
اسان کي ناز آ سنڌ جي سَمُوريءَ سڀ ثقافت تي،
ٿڌي آ “هيرَ” “سنڌڙيءَ” جي، فخر آ اِن عنايت تي،
مُبارڪ آهي سنڌين کي، “نبيءَ” جي اِن “بشارت” تي،
مٺو “مهراڻ” جو پاڻي، اهو آبِ شفا آهي،
ٿئي آزاد شل “سندڙي”، اِها دل سان دُعا آهي.