منيٰ ڏانهن واپسي ۽ باهه بابت خبرون:
سجاڳ ٿيڻ بعد ٻپهرن واري ماني کائي پنهنجي ساٿي رحيمڏني کي چيم ته، هل ته هلي اڄوڪي ڏينهن وارو فرض ادا ڪريون. هن چيو ته، اهو ڪهڙو؟ مون چيو ته، اڄ 11 ذوالحج تي پاڻ کي زوال (سج لڙڻ) کانپوءِ ٽنهي شيطانن کي پٿريون هڻڻيون آهن ۽ گڏو گڏ رات مني ٰ۾ ترسڻي آهي. نيٺ تيار ٿي وچين ڌاري منيٰ ڏانهن روانا ٿياسون. واٽ تي روڊ هلندي هڪ اخبار فروش کان ڪجهه عربي ۽ اردو اخبارون ورتم. سعوديه ۾ فقط هڪڙي اخبار اردو ٻولي ۾ شايع ٿئي ٿي جيڪا ”اردو نيوز“ جي نالي سان جده مان نڪري ٿي.
هن اخبار جا مالڪ/ پبلشر سعودي پرنٽ ميڊيا کي بين الاقوامي ذرائع ابلاغ جي معيار مطابق بنائيندڙ ٻه عرب شيخ آهن جيڪي عرب صحافتي دنيا ۾ شيخ هشام علي حافظ ۽ شيخ محمد علي حافظ جي نالن سان مشهور آهن.
عربي اخبار کان پهرين مذڪوره اردو اخبار تي نظر وڌم ته، انهي تي 17 اپريل 97ع جي تاريخ درج هئي يعني ته ڪالهوڪي اخبار هئي پر مون لاءِ بلڪل نئين ۽ اڄوڪي پئي لڳي. فرنٽ پيج تي هڪ هيڊ لائن پڙهيم ته، ”منيٰ جي حادثي ۾ مرندڙن جو تعداد 343 ٿي ويو.“ گاڏي ۾ ويٺل ماڻهن کي ٻڌايم ته منيٰ جي حادثي ۾ سڙي مري ويندڙ حاجي سڳورن بابت هي اخبار ته بنهه ٿورا ماڻهو ٿي ٻڌائي. اهو ته ايڏو وڏو انگ ڪونه آهي. تنهن تي ويٺل ماڻهن ٻڌايو ته، هتي سعوديه جون اخبارون سرڪاري انتظاميه کي بدنام ڪرڻ نه ٿيون چاهين ۽ ٻيو هن ڪري به ته، سعوديه انفار ميشن ڊپارٽمينٽ (اطلاعات کاتي) پاران ميڊيا کي اهڙي هدايت ٿيل آهي. هونئن به هر حڪومت پنهنجي بدنامي ڪرڻ نه گهرندي آهي. جيڪڏهن حقيقي انگ اکر ڄاڻايا ويندا ته، دنيا ضرور چوندي ته، انتظاميه آخر ڇا پئي ڪيو؟ هنن باهه وسائڻ لاءِ مناسب قدم ڇونه کنيو، يا اهڙو ڪو اڳواٽ انتظام ۽ بندو بست ڇونه ڪيو؟ جو سندن اهڙي غلطي سبب بيشمار انساني جانيون ضايع ٿيون. بهرحال ماڻهن جو مٿين خبر بابت ڪيل تبصرن جو خلاصو هي هو ته، “منيٰ ۾ لڳل باهه دوران ستر هزار تنبو سڙي ويا آهن. جڏهن ته، سڙي ويل ماڻهو پنڌرهن هزارن کان به وڌيڪ آهن. علاوه ازين زخمي ويهه هزار کن ٿيندا.” (والله اعلم بالصواب)