بير ذي طويٰ:
اسان مڪي شريف ۾ جنهن پاڙي ۾ رهندا هئاسون، سو جرول جي نالي سان مشهور هو، انهي پاڙي جي انهي حصي ۾ اسان جي جاءِ هئي جنهن جي ڀر ۾مين روڊ سان لڳ مسجد خيمه هوندي هئي. انهي مسجد جي سامهون روڊ ڪراس ڪري اوڀر ڏکڻ ڪنڊ طرف وڃبو ته اتي هڪ بورڊ لڳل نظر ايندو جنهن تي وڏن اکرن ۾ لکيل آهي، “بيرذي طويٰ”
هڪ ڀيري اسان اهو بيرذي طويٰ (طويٰ وارو کوهه) ڏسڻ وياسون ته انهي کوهه جي ٻاهران پلاٽ کي وڏي ديوار ڏنل هئي ۽ انهي جي گيٽ تي هڪ چوڪيدار ويٺل هو.
اسان کيس چيو ته، اسان کوهه ڏسڻ جي ارادي سان آيا آهيون ته اهو چوڪيدار اسان کي کوهه وٽ وٺي ويو جتي ڏسڻ ۾ آيو ته، کوهه جي پڳ چوڌاري وڏي ديوار جي شڪل ۾ ٺهيل هئي ۽ انهي مٿان ڇت اڏيل هئي ۽ کوهه مٿان گول دائري ۾ ٺهيل ديوار کي دروازو لڳل هو جيڪو بند پيل هو. انهي دروازي جي مٿان هڪ تختي تي لکيل هو ته، “ماءُ” غير صالح للشرب” (يعني هن کوهه جو پاڻي پيئڻ جي لائق ناهي.) انهي چوڪيدار ٻڌايو ته، هن کوهه تان حضور اڪرمﷺ ۽ سندس اصحابن سڳورن پاڻي ڀريو هو ۽ هن کوهه جي ڀر ۾ انهن ڀلارن اهو پاڻي ڀري وضو ۽ غسل وغيره ڪيو هو. انهي ڪري هن کوهه جي تاريخي عظمت سبب ترڪي جي بادشاهن، هي کوهه پڪو ٻڌرايو ۽ انهي جو پاڻي برڪت خاطر ماڻهو کڻي ويندا هئا پر ڪجهه سالن کانپوءِ هن کوهه جو پاڻي پنهنجو اصل ذائقو بدلائي ويو ته سعودي سرڪار انهي جي پاڻي استعمال ڪرڻ تي بندش وجهي ڇڏي ۽ اڃا تائين اهو کوهه بند پيل آهي. مون چوڪيدار جي ٻڌايل ڳالهه جي واپس اچي تحقيق ڪئي ته انهي جي تصديق ٿي.