شخصيتون ۽ خاڪا

ورق ورق گلاب

سنڌ جي ماڳ مڪانن ۽ شخصيتن تي لکيل مضمونن ۽ لکڻين جي هن مجموعي ”ورق ورق گلاب“ جو ليکڪ نور سنڌي آهي. هن ڪتاب ۾ سنڌ جي ڪيترن ئي ماڳ مڪانن، قديم شهرن، ڳوٺن جو تاريخي پس منظر، ماضي حال، صوفي سنتن، سنڌ جي ڪيترن ئي حال حيات، وصال ڪري ويل شخصيتن، انوکن ڪردارن ۽ سول سوسائٽي ۾ ڪردار ادا ڪندڙن جي نجي زندگي ۽ سماجي خدمتن جو احوال شامل ڪيو ويو آهي.
  • 4.5/5.0
  • 5657
  • 907
  • آخري ڀيرو اپڊيٽ ٿيو:
  • نورسنڌي
  • ڇاپو پھريون
Title Cover of book ورق ورق گلاب

شهدادپور جي وڏيري سلطان ڀاڻوجو کان خدا بخش ڀاڻوجو تائين

شهدادپور کان ٻرهون ڏانهن ويندڙ روڊ تي ڳوٺ سلطان ڀاڻوجو ۾ هڪ زميندار وڏيرو ابراهيم ڀاڻوجو جي گهر ۾ 1928ع ۾ جنم وٺندڙ، وڏيرو سلطان ڀاڻوجو 5 ڪلاس ۽ قرآن شريف پڙهڻ بعد پنهنجي زمينداري سنڀالڻ لڳو. ننڍي هوندي کان سلڇڻو، ذهين، ڪنهن جي تڪليف نه ڏسي سگهندڙ علائقي جي ماڻهن جي مهل تي هر طرح سان مدد ڪندو هو. وڏيرو سلطان ڀاڻوجو مهمان نواز غريبن جو هڏڏوکي وڏي هلندي پڄندي وارو هو. پنهنجي برادري ۽ علائقي جي ماڻهن جا فيصلا به ڪندو هو. ڪو ڪم ڪار وارو سندس در تي آڌي رات جو آيو هوندو ۽ سڏ ڪيو هوندو ته پاڻ ٻاهر نڪري جنهن به قسم جي مدد لاءِ يا ڪنهن به ڪم ڪار لاءِ ايندڙن جي هر طرح سان مدد ڪرڻ جي ڪوشش ڪندو هو. ڪو بااثر ماڻهو علائقي جي ڪنهن غريب کي ستائيندو هو ته هي ان غريب مظلوم جي هر طرح سان مدد ڪندو هو. پاڻ سروري جماعت جي مکيه ڌر هو. تقريبن هر سومر تي خاص طور هر مهيني جي سهائي سومار تي حضرت مخدوم نوح سرور رحه جي مزار تي ۽ قبله مخدوم طالب الموليٰ جن جي حاضري تي ويندو هو. جڏهن ته مخدوم طالب الموليٰ يا مخدوم خاندان جو ڪوبه فرد سانگهڙ ضلع جي روحاني سفر تي ايندو هو ته پاڻ ان سفر ۾ گڏ هوندا هئا. سندس دور ۾ ميڊيا جو دور نه هو ۽ پاڻ ڪچهرين ۾ حضرت مخدوم نوح رحه جي سوانح حياتي مبارڪ انهن جا فرمان ٻڌائيندو هو. مذهبي طور تي به وڏي ڄاڻ رکندو هو. ذهين ۽ ڳالهين جو ايترو ڀلو جو ڳالهائيندو هو ته محفل ۾ خاموشي ڇانئجي ويندي هئي. انگريز دور ۾ وطن يا ڪفن تحريڪ ۾ انگريز خلاف جنگ لڙندڙ حرن مان ڪي غازي سندس ڳوٺ يا اوطاق تي اچي ويندا هئا ته کين لکين عزتون ۽ مهمان نوازي سان گڏ هر طرح جي مدد به ڪندو هو.
وڏيرو سلطان ڀاڻوجو کي انگريز سرڪار جي هڪ آفيسر گهرائي چيو ته هو غازين کي گرفتار ڪرڻ ۾ سندن مدد ڪري ته کيس سرڪاري زمينون ۽ ٻيون مراعتون ڏنيون وينديون. پر پاڻ ٺپ انڪار ڪندي چيو ته اهو ذلت وارو ڪم نه ڪندس جو وطن لاءِ وڙهندڙ حر غازين کي گرفتار ڪرايان. هن ان تحريڪ کي جائز قرار ڏنو ۽ چيو ته، آئون انگريز سامراج جو نه وفادار آهيان نه ٿيندس اهڙا لفظ انگريز دور جي آفيسر کي ذهن تي هٿوڙو ٿي لڳا ۽ ان کيس حر غازين جي مدد ڪرڻ ۽ ٻين الزامن ۾ سينٽرل جيل موڪلي ڇڏيو. ۽ جيل ۾ به ڪافي دفعا کيس آفر ڏني وئي ته کيس ان شرط تي آزاد ڪيو ويندو ته هو غازين کي گرفتار ڪرائڻ ۾ مدد ڪندو. ليڪن پاڻ انڪار ڪيو جنهن تي جيل ۾ مٿس سختي به ڪئي وئي پر سندس حوصله بلند هئا. 83ع وارن ايم آر ڊي تحريڪ ۾ شهيد ٿيلن جي شهدادپور ۾ غائبانه جنازي نماز پڙهڻ جي الزام ۾ کيس گرفتار ڪيو ويو ڪافي عرصو جيل ۾ رهيو. پاڻ 1986ع تي هن فاني دنيا مان لاڏاڻو ڪيو سندس فرزندن ۾ وڏيرو محمد ابراهيم ڀاڻوجو سعيد خان ڀاڻوجو ۽ حمزو خان ڀاڻوجو شامل آهن. وڏيرو ابراهيم ڀاڻو جو جنم 1947ع تي ٿيو. والد جي وفات بعد اها پڳ وڏيري ابراهيم ڀاڻوجو تي آئي پاڻ والد جي نقش قدم تي هلڻ شروع ڪيو. اهائي مهمان نوازي، اهائي رحم دلي، اها ئي سچائي، اها ئي بي ڊپي، والد وانگر ماڻهن جي خدمت کي عين عبادت سمجهي ڪرڻ لڳو. ۽ والد وانگر درگاهه شريف حضرت مخدوم نوح رحه تي حاضري مرشدن وٽ حاضري، ڪم ڪارين لاءِ ويندڙن جا ڪم ڪاريون ڪرائڻ ۾ حال سارو مدد ڪندو هو. پاڻ مرشد مخدوم طالب الموليٰ جن جا جهڙا ته عاشق هئا ۽ مخدوم طالب الموليٰ جن به کين ڀائيندا هئا.ايم آر ڊي تحريڪن ۾ مخدوم سعيد الزمان جي حڪم تي سروري جماعت وارن جو پوري تحريڪ ۾ سروري جماعت جون گرفتاريون ڏياريندو رهيو جڏهن ته ڄام دور ۾ پارٽي نه بدلائڻ جي ڪري کيس گرفتار ڪري ملدسي، لنڊو شهدادپور ٿاڻي تي لاڪ اپ ڪيو ويو.
جڏهن به پ پ پاران ڪو احتجاج جو سڏ ٿيندو هو ۽ جنرل ضياء جي حڪومت ان احتجاجي سڏ کي ناڪام بنائڻ يا زور گهٽائڻ لاءِ پ پ ۽ ايم آر ڊي ۾ شامل سياسي پارٽين جي اڳواڻن کي گرفتار ڪيو ويندو هو ته شهدادپور مان وڏيرو محمد ابراهيم ڀاڻوجو کي به گرفتار ڪيو ويندو هو. پاڻ سروري جماعت جي اهم ڌر هئا. فيصلن ڪرڻ جا به ماهر هئا، دوستن جا دوست هئا. دوستن وٽ شادين غمن ۾ وقت تي پهچڻ جي ڪوشش ڪندا هئا علائقي ۾ سڀن سان ڀائرن جهڙو هلندو هو. ٻين پارٽين وارا به سندس اهڙي ڪردار، بهتر عمل جي ڪري وڏي عزت ڪندا هئا. پاڻ ڪينسر جي موضي مرض ۾ ڪجهه عرصو مبتلا رهڻ بعد 2005-03-28 تي حقيقي خالق ڏانهن هميشه لاءِ هليا ويا. سندس آخري آرام گاهه اباڻي قبرستان سيد اسماعيل شاهه ۾ آهي. وڏيرو سلطان ڀاڻوجو جو ٻيو نمبر فرزند سعيد خان زمينداري ۽ اوطاق سنڀاليو ويٺو آهي. ٽيون نمبر فرزند حمزو خان ڀاڻوجو جو به والد ۽ ڀاءُ وانگر يار ويس. هر دلعزيز آهي پاڻ پ پ پ يوسي اصغر آباد جا صدر به رهيا آهن.
وڏيرو محمد ابراهيم ڀاڻوجو پويان 5 پٽ سوڳوار ڇڏيا جن ۾ وڏيرو خدا بخش ڀاڻوجو، محمد علي ڀاڻوجو، بخش علي ڀاڻوجو، ڪرم علي ڀاڻوجو، نياز علي ڀاڻوجو، وڏيرو خدا بخش ڀاڻوجو 1970-05-02 ۾ جنم ورتو. بي اي تائين تعليم حاصل ڪيائين ته والد انتقال ڪري ويو ۽ برادري جي پڳ مٿس اچڻ ۽ زمينداري سنڀالڻ سروري جماعت کي وقت ڏيڻ ڪري وڌيڪ تعليم حاصل نه ڪري سگهيو. کيس برادري جي پڳ مخدوم امين فهيم جن جي حڪم تي مخدوم حبيب الله ٻڌرائي. پڳ ٻڌرائڻ واري انتهائي وڏي تقريب ٿي هئي.
وڏيرو خدا بخش ڀاڻوجو مختصر عرصي ۾ علائقي توڙي سروري جماعت ۾ پنهنجي ڪردار جي ڪري سٺي حيثيت ماڻي آهي. هن وقت پاڻ سروري جماعت جي اهم ڌرين ۾ شامل آهن، پاڻ نه صرف علائقي ۾ پر تعلقه شهدادپور جي غريب ماڻهن جي ڪم ڪارين ۾ مصروف نظر ايندو آهي.عام ماڻهن توڙي سروري جماعت جا غريب ماڻهو به روينيو، هيلٿ، پوليس ۽ ٻين کاتن ۾ سندن ڦاٿل ڪم ڪارين لاءِ وڏيرو خدا بخش ڀاڻوجو جي مدد وٺندا آهن. ڇاڪاڻ ته کين خبر آهي ته هي ذاتي ڪم ڇڏي به سندن ڪم ڪاريون ڪرائيندو تعلقه شهدادپور کانسواءِ ضلع سانگهڙ جي ٻين شهرن سان تعلق رکندڙ جماعت جا توڙي عام ماڻهو به ڪم ڪارين لاءِ هن وٽ اچن ٿا جن جا ڪم ڪاريون هڙان وڙان ڪرايا ڀاڙا خرچ ڪري پنهنجو وقت سيڙائي ڪم ڪاريون ڪرائيندي نظر ايندو آهي. پاڻ ڏاڏو ۽ والد وانگر ذهين، دلير، سچ ڳالهائيندڙ يارن جو يار سڀن جو خير خواهه نيت جو صاف انسان آهي. کيس 3 پٽ معظم علي، اسد علي ۽ محمد ابراهيم آهن. پاڻ سروري تنظيم ضلع سانگهڙ جو صدر پڻ آهي.