شخصيتون ۽ خاڪا

ورق ورق گلاب

سنڌ جي ماڳ مڪانن ۽ شخصيتن تي لکيل مضمونن ۽ لکڻين جي هن مجموعي ”ورق ورق گلاب“ جو ليکڪ نور سنڌي آهي. هن ڪتاب ۾ سنڌ جي ڪيترن ئي ماڳ مڪانن، قديم شهرن، ڳوٺن جو تاريخي پس منظر، ماضي حال، صوفي سنتن، سنڌ جي ڪيترن ئي حال حيات، وصال ڪري ويل شخصيتن، انوکن ڪردارن ۽ سول سوسائٽي ۾ ڪردار ادا ڪندڙن جي نجي زندگي ۽ سماجي خدمتن جو احوال شامل ڪيو ويو آهي.
  • 4.5/5.0
  • 5657
  • 907
  • آخري ڀيرو اپڊيٽ ٿيو:
  • نورسنڌي
  • ڇاپو پھريون
Title Cover of book ورق ورق گلاب

مخدوم خاندان جو چشمو چراغ مخدوم سعيد الزمان ”عاطف“

سنڌ ڌرتي اهڙن سرويچن کي جنم ڏنو آهي جن بنا فرق جي خلق خدا جي خدمت ڪرڻ ڪري نه صرف اڳيون جهان سنوارين ٿا پر هن دنيا ۾ سندس ناموس ٿئي ٿي. مخدوم طالب المولى پنهنجي هڪ شعر ۾ فرمايو آهي
اگر خدمت ڪرڻ جي ناهي طاقت طالب المولى،
ته پوءِ مخدومي دنيا ۾ وڏو منصب ته ڪونهي ڪو.
خلق خدا جي خدمت افضل عبادت وانگر آهي. مخدوم خاندان جون خلق خدا جون خدمتون سج جي روشني وانگر چٽيون آهن. مخدوم سعيد الزمان عاطف جون خلق خدا لاءِ ڪيل خدمتون ڪنهن کان لڪل ناهن، پاڻ بهترين شاعر، سماج سڌارڪ ۽ دلعزيز سياستدان آهي، پاڻ 16 آڪٽوبر 1962ع آچر ڏينهن حضرت مخدوم نوح سرور رحه جي 17 هين سجاده نشين مخدوم محمد الزمان طالب المولى جن جي گهر ۾ جنم ورتو. سندس اذان جو نالو مخدوم غلام حيدر صديقي و قريشي آهي. مخدوم غلام حيدر صديقي و قريشي پنهنجي دور جو وڏو سماج سڌارڪ هو، ان زماني ۾ سنڌ ۾ تعليمي ادارن جو وڏو فقدان هو. هن ان زماني ۾ هالا ۾ اسلاميه سروري ڪاليج ۽ مخدوم غلام حيدر هاءِ اسڪول ۽ ٻين تعليمي ادارن جو قيام آندو، ٻاهرين شاگردن لاءِ هاسٽل ٺهرائي هئي رهندڙ شاگردن کي ماني، ڪپڙا ۽ خرچيون ڏيندو هو، چوندا آهن ته نالي جو به اثر پوي ٿو ۽ مخدوم سعيد الزمان عاطف تي به شايد مخدوم غلام حيدر نالي جو اثر آهي. پاڻ گريجوئيٽ آهي. مخدوم طالب المولى جي شاعري کان متاثر ٿي شاعري شروع ڪئي،سندس ٻه شاعري جا مجموعا شايع ٿيل آهن. سندس شاعري ڪيترن ئي فنڪارن جي آواز ۾ رڪارڊ ٿيل آهي. ريڊيو پاڪستان حيدرآباد ۽ ڪراچي پي ٽي وي تي به ماضي ۾ ڪيترن ئي فنڪارن جي آواز ۾ سندس شاعري رڪارڊ ٿي،جيڪا اڄ به نشر ٿئي ٿي ننڍي هوندي کان سماجي ڪم ڪرڻ شروع ڪيا. پاڻ همدرد انسان دوست ، ذهين غريبن جو هڏ ڏوکي آهي. 1981ع کان سروري تنظيم جي پليٽ فارم تان نه صرف سروري جماعت پر انسان ذات جي خدمت ڪندو رهي ٿو. هن سروري جماعت جي مريدن ۾ اولاد کي تعليم جي زيور سان آراستا ڪرڻ جو اتساهه پيدا ڪيو، هن جماعت وارن کي پنهنجي مدد پاڻ ڪريو تحت سروري جماعت ۽ عام ماڻهن جي خدمت ڪرڻ جو جذبو پيدا ڪيو، پاڻ سياسي زندگي جو آغاز ميونسپل ڪميٽي هالا جو چيئرمين ٿيڻ سان ڪيو. پاڻ هالا جو مثالي چيئرمين هو. هالا ۾ رڪارڊ ٽوڙ ترقياتي ڪم ڪرايا ۽ ان وقت جي وفاقي ۽ سنڌ حڪومت سان ذاتي طور مسلسل رابطو ڪري ڪيتريون ئي ترقياتي اسڪيمون ورتيون، ايم آر ڊي تحريڪن ۾ سندس شاندار ڪردار ڪنهن کان وسريو نه آهي، 1983ع واري ايم آرڊ ڊي تحريڪ ۾ والد مخدوم طالب المولى جي حڪم تي هر هفتي هالا ۾ 50 هزار کان وڌيڪ ماڻهن جو احتجاجي جلوس نڪرندو هو ۽ ڪيترائي ماڻهو گرفتاريون ڏيندا هئا. پاڻ سنڌ اندر به ايم آر ڊي تحريڪ کي زور وٺرائڻ لاءِ ڪوششون ڪندي سروري جماعت جي ماڻهن جا تقريبن هر شهر ۾ پ پ ڪارڪنن سان گڏ احتجاجي جلوس ڪڍرايا ۽ سڄي سنڌ مان سروري جماعت جي هزارين ماڻهن جيل ڀريو تحريڪ ۾ ڀرپور حصو ورتو. پاڻ گرفتاريون ڏيندڙ ماڻهن لاءِ حيدرآباد جي سينٽرل ۽ نارا جيل ۾ هر هفتي وڏي تعداد ۾ ضروري ميڊيسن، فروٽ، بسڪيٽ ۽ ٻيو سامان موڪليندو رهيو. 1989ع ۾ حيدرآباد، ڪراچي ۾ لساني فسادن ۾ متاثر ماڻهن جي بحالي لاءِ انهن جي ڀرپور مدد ڪئي، ماضي ۾ ٿر ۾ متاثر ماڻهن جي بحالي لاءِ انهن جي ڀرپور مدد ڪئي، اناج، ڪپڙا، کاڌي جو سامان ۽ چوپايو مال لاءِ سڪل گاهه موڪليو ۽ پاڻ ٿر جا دورا به ڪيا ته جيئن ڏڪارين جي وڌيڪ بهتر انداز ۾ مدد ڪري سگهجي. ۽ ان وقت اليڪٽرانڪ ميڊيا ۾ صرف پي ٽي وي هئي انڪري پاڻ غير ملڪي اليڪٽرانڪ ميڊيا ۽ ملڪي پرنٽ ميڊيا وارن کي ٿر جا دورا ڪرايا. 1997ع جي عام چونڊن ۾ کيس پ پ قيادت پاران ننگرپارڪر ۾ ٽڪيٽ ڏني وئي. ان دور ۾ ٿر ۾ پ پ وارن کي مضبوط اميدوار نه پئي مليا، بلڪه اتي اربابن خلاف ڪوبه چونڊ لڙڻ لاءِ تيار نه هو. يا بس روايتي انداز ۾ چونڊ لڙندا هئا. مخدوم سعيد الزمان عاطف اتان سيٽ کٽي ڏيکاري، ليڪن مرڪز ۽ سنڌ ۾ پ پ جي حڪومت نه ٺهڻ ڪري لاتعداد ڪوششن جي باوجود ننگرپاڪر ۾ ترقياتي ڪم نه ڪرائي سگهيو، کيس ترقياتي اسڪيمون نه ڏنيون ويون، ليڪن پاڻ چونڊ تڪ ننگر پارڪر سميت سڄي ٿر جي مسئلن، پ پ جي ورڪرن ووٽرن سان پ پ مخالفن جي انتقامي ڪاررواين خلاف اسيمبلي ۾ زوردار آواز اٿاريو ۽ ملڪي غير ملڪي ميڊيا کي ٿر وٺي دورو ڪرائي ٿر جي حالات کان سڄي دنيا کي آگاهه ڪيو ته ٿر ۾ نه روڊ، رستا، نه پاڻي نه اسپتالون، نه بجلي نه فون نه اسڪول آهن تعليم وارو عمل ٺپ ٿيل آهي ۽ اتي پ پ وارن سان لڱ ڪانڊاريندڙ انتقامي ڪاررواين کان پڻ آگاهه ڪيو ته ٿر ۾ بااثر ماڻهن جو پنهنجو قانون هلي ٿو، ارباب اتي بي تاج بادشاهه بڻيل آهن، اڇي ڪاري جا ڌڻي بڻيل آهن، پاڻ ٿر جي عوام جا لوڪل مسئلا حل ڪرائڻ، ماڻهن سان ظلم بااثر پ پ مخالفن جي چوڻ تي ماڻهن سان انتقامي ڪاررواين کي منهن ڏيڻ لاءِ هالا، حيدرآباد ۽ مٺي جي بهترين وڪيلن تي مبني ليگل فورم جوڙيو، وڪيلن کي في پاڻ ڏيندو هو ان جو بهتر نتيجو نڪتو، ان دور ۾ ننگر پارڪر ۾ روڊ ٺهڻ تي انڪري بندش وڌل هئي ته بارڊر ويجهو آهي، پاڻ مسلسل جدوجهد ڪري اها بندش ختم ڪرائي. 1997ع بعد پاڻ تڪ تان وري چونڊ نه لڙي پر پاڻ پنهنجي عملي ڪردار سان اتان جي عوام جي دلين تي اڄ به ائين راڄ ڪندو رهي ٿوننگرپارڪر مان جيڪي به پ پ اميدوار ڪامياب ٿيا آهن. ان ۾ مخدوم سعيد الزمان جو ڪردار آهي. ٿر مان 2013ع وارين چونڊن ۾ پ پ اميدوار ڪامياب ٿيا آهن ان ۾ مخدوم سعيد الزمان جو ڪردار آهي. آهي.پاڻ 1997ع ۾ ٿر جي عوام سان جوڙيل ناتو جوڙيندو اچي وقت به وقت پاڻ ٿر جا دورا ڪندو رهيو آهي. ٿر جي واسطيدار ماڻهن جي ڏک سک ۾ شامل ٿيڻ جي ڪوشش ڪندو آهي. ٿر جي مسئلن تي ميڊيا تي آواز اٿاريندو رهيو آهي. اڄ تائين ٿر ۾ جيڪي به اشو ٿيا آهن ان تي ميڊيا تي سندس زوردار بيان ايندا رهيا آهن. ٿر واسي مخدوم سعيد الزمان سان پيار ڪن ٿا ٿر ۾ سندس شخصيت هڪ مسيحا جهڙي آهي. مخدوم سعيد الزمان عاطف سنڌ دشمن عمل خلاف ميڊيا ذريعي جاکوڙيندو رهيو آهي. پاڻ جڏهن بلديا هالا جو چيئرمين هو ته سنڌ ۾ ڪٿي به ڪنهن سان ظلم زيادتي ٿي يا سنڌ دشمن منصوبا مڙهڻ جي ڪوشش ڪئي وئي ته پاڻ بلديا جي گڏجاڻين ۾ ٺهراءُ بحال ڪري حڪمرانن کي موڪليا ۽ ميڊيا تي خبرون هلرايون. پاڻ ميونسپل ڪميٽي هالا جو ڳاڙهي رنگ جو جهنڊو پاس ڪرايو ان جي وچ ۾ ۽ سنڌ جو نقشو ان ۾ شمعدان جو مونو لڳايو ويو، ان زماني ۾ سندس هڪ پريس بيان ته جنهن صورت ۾ بهارين کي سنڌ ۾ آباد ڪيو وڃي ٿو ته سنڌ مان مجبورن لڏي ويل سنڌي هندن کي واپس گهرائي سندن ڇڏيل ملڪيتون کين واپس ڪيون وڃن. وڏي باهه ٻاري سندس اهڙي بيان کي جڏهن ملڪي ميڊيا سان گڏ بي بي سي لنڊن ۽ آل انڊيا ريڊيو سروس نشر ڪيو ته ان خلاف قومي اسيمبلي ۽ سينيٽ ۾ گوڙ ڪيو ويو ۽ سندس ان بيان تي هڪ مذهبي جماعت جي ترجمان اخبار ان خلاف مسلسل خبرون هلائڻ سان گڏ اداريو ۽ آرٽيڪل به لکيا ۽ اهڙي بيان تي احتجاج ڪيو ويو ۽ سندس خلاف ڪارروائي جو مطالبو ڪيو ويو پر سنڌ جي ساڃاهه وند ڌرين پاران سندس اهڙي بيان جي آجيان ڪئي وئي. سندس ان بيان تي مخدوم سعيد الزمان خلاف هڪ مذهبي تنظيم جي شاگرد تنظيم پنجاب ۽ لاهور سميت ڪيترن شهرن جي ديوارن تي چاڪنگ به ڪرائي ميونسپل ڪميٽي جو پاس ڪيل جهنڊي جي ڦڙڪائڻ واري تقريب جون خبرون اخبارن ۾ اچڻ بعد ان تي اردو اخبارن، اردو ڳالهائيندڙن ۽ انهن جي تنظيم وڏو گوڙ ڪيو، زور ڀريو ويو ته اهو جهنڊو بلديه بلڊنگ تان لاٿو وڃي پر پاڻ انڪار ڪندي چيو ته اهو بلديه جي گڏجاڻي ۾ يڪراءُ سان پاس ڪيل آهي ٿر ۽ بااثر ماڻهن پاران رياست اندر الڳ رياست ٺاهي هئي، مخدوم سعيد الزمان عاطف اتي اهڙو وايو منڊل تبديل ڪري ڇڏيو جو آهستي اتي ٿر جي ڀوتارن جو عوام ۾ جيڪو خوف هو اهو ختم ٿي ويو. ٿر جا ساڃاهه وند چون ٿا ته مخدوم سعيد الزمان اڄ به ٿر واسين لاءِ ڇپر ڇانو بڻيل آهي. سندن درد جو درمان هن کان وڌيڪ ٻيو ڪوبه نه آهي. مخدوم امين فهيم جي وصال بعد مٽياري واري قومي اسيمبلي جي سيٽ جي ٽڪيٽ کين ڏني وئي، جنهن تان پاڻ ڪاميابي ماڻي عوام جي خدمت ڪري رهيو آهي. چونڊن ۾ ڪاميابي ماڻڻ بعد مخدوم هائوس تي نه صرف سندس آفيس جا دروازا عوام لاءِ کليل آهن پر پاڻ تڪ جي مختلف شهرن جي رابطه آفيسن ۾ ويهي عوام جا مسئلا حل ڪري ٿو ۽ وقت به وقت ضلعي جي آفيسرن سان گڏجاڻيون ڪري عوام جي خدمت ڪرڻ جي هدايت ڪندي ان کي يقيني بڻائڻ جي ڪوشش ڪري رهيو آهي پاڻ نه صرف سروري جماعت، ٿر واسين پر هاڻ مٽياري جي عوام جي دلين تي به راڄ ڪري ٿو.