شخصيتون ۽ خاڪا

ورق ورق گلاب

سنڌ جي ماڳ مڪانن ۽ شخصيتن تي لکيل مضمونن ۽ لکڻين جي هن مجموعي ”ورق ورق گلاب“ جو ليکڪ نور سنڌي آهي. هن ڪتاب ۾ سنڌ جي ڪيترن ئي ماڳ مڪانن، قديم شهرن، ڳوٺن جو تاريخي پس منظر، ماضي حال، صوفي سنتن، سنڌ جي ڪيترن ئي حال حيات، وصال ڪري ويل شخصيتن، انوکن ڪردارن ۽ سول سوسائٽي ۾ ڪردار ادا ڪندڙن جي نجي زندگي ۽ سماجي خدمتن جو احوال شامل ڪيو ويو آهي.
  • 4.5/5.0
  • 5657
  • 907
  • آخري ڀيرو اپڊيٽ ٿيو:
  • نورسنڌي
  • ڇاپو پھريون
Title Cover of book ورق ورق گلاب

شهيد ڀٽو ۽ شهيد راڻي جي لطيف سائين سان عقيدت

چوندا آهن ته جنهن جي خدمت قبول پوندي آهي ان جو ئي نالو لسٽ ۾ شامل لکجي ويندو آهي. حضرت شاهه عبداللطيف ڀٽائي جي ابدي مقام ڀٽ شاهه جي شهر جي ترقي ۽ تعمير لاءِ هر دور جا حاڪم هام هڻندا رهندا آهن پر بقول ڀٽ ڌڻي جي ته ”آگهي ته پاءُ نه ته مڻن کي به موٽ“ واري حساب سان ڀٽ شاهه جي تاريخ م جڏهن به شهر جي ترقي لاءِ ذڪر نڪرندو ته تمام گهٽ حاڪمن جا نالا ايندا جن ڀٽ شاهه لاءِ ڪم ڪيو هوندو، اهڙن حڪمرانن ۾ ميران محمد شاهه جو وڏو ڪردار رهيو، ليڪن شهيد ذوالفقار علي ڀٽو ۽ سندس نياڻي محترمه بينظير ڀٽو صاحبه سڀ کان وڌيڪ ترقياتي ڪم ڪرايا ۽ ڀٽ ڌڻي جي ڪلام پيغام کي سڄي دنيا ۾ روشناس ڪرائڻ لاءِ روايت وڌي بعد ۾ سندس ڪوشش سان هتي ڪلچرل سينٽر جو بنياد وڌو ويو. پاڪستان ٺهڻ بعد سيد ميران محمد شاهه مرحوم جي ڪوششن سان نيشنل هاءِ وي کان ڀٽ شاهه تائين ٻه ميل کن ڪچو رستو پڪو ڪرايو، 1954ع ۾ مرحوم عبدالستار پيرزادو سنڌ جي وڏي وزير جي حيثيت سان ڀٽ شاهه ۾ ڪلچرل سينٽر جو سنگ بنياد وڌو ۽ هڪ خوبصورت ريسٽ هائوس جوڙايو، ڪراڙ جي ڏکڻ ۾ آباد ماڻهن کي اٿاري اتي ڪلچرل سينٽر جون عظيم الشان عمارتون جوڙايون ويون جن ۾ آڊيٽوريم پراڻي لائبرري ميوزم به شامل آهن، ڪراڙ ڍنڍ کي ترقي وٺرائي وئي. 1958ع ۾ صدر ايوب جي مارشل لا لاڳو ٿي ۽ ڪم في الحال بند ٿي ويا. ليڪن ايوب خان جي ڪابينا ۾ ذوالفقار علي ڀٽو جهڙو لطيف سرڪار جي عقيدتمند شامل هو. جنهن 1959ع ۾ صدر ايوب کي ڀٽائي جي ميلي ۾ آندو ۽ ڀٽو صاحب جي ڪوششن جي ڪري صدر ايوب نه رڳو هلندڙ ڪم جاري رکڻ جي هدايت ڪئي پر وڏي رقم ڏيڻ جو به اعلان ڪيو. 1962ع ۾ ذوالفقار علي ڀٽو ٻيهر صدر ايوب کي وٺي آيو، ذوالفقار علي ڀٽو ذاتي طور ڪوششون جي ڪري ڀٽ شاهه ۾ بجلي منظور ٿي، ڀٽ شاهه کي يونين ڪائونسل جو درجو ڏنو ويو ۽ اهڙو اعلان به خود ڀٽي صاحب ميلي دوران ڪيو ۽ سندس ڪوششن سان مغربي پاڪستان ڪابينا جو اجلاس ڀٽ شاهه ۾ ٿيو، 1964ع ۾ ڀٽو صاحب جي ڪوششن سان ڀٽ شاهه ۾ فنڪارن لاءِ هاسٽل، ريلوي اسٽيشن ٺهي. 1974ع ۾ ذوالفقار علي ڀٽو پاڪستان جو وزير اعظم ٿيو ۽ ترت ڀٽ شاهه پهچي ترقياتي منصوبن جو سنگ بنياد رکيو، سندس خيال هو ته ڀٽ شاهه کي ٽيگور جي ڪيئن ۽ شيڪسپيئر جي اسٽيفن آن وانگر ترقي وٺرائي وڃي، ذوالفقار علي ڀٽو جو چوڻ هو ته ٻئي شاعر لطيف سرڪار کان وڏا شاعر نه آهن.
منصوبن تحت ڪم جو آغاز ڪيو ويو، ڀٽ شاهه جي رهواسين کي معاوضو ڏنو ويو ته هو درگاهه جي آسپاس مان لڏين ، ڀٽو صاحب جي خواهش هئي ته درگاهه جي ڀرسان 50 ايڪڙن کان وڌيڪ زمين تي شاليمار لاهور جهڙي باغ کان به وڌيڪ سهڻو پارڪ ٺاهيو وڃي.
ڪراڙ ڍنڍ مٿان روهڙي سکر جهڙي خوبصورت پل ٺهرائي وڃي ۽ پل ڀرسان ننڍڙيون يورپين طرزجون جديد قسم جون سهڻيون ڪينٽين ٺهرايون وڃن. درگاهه ڏانهن چئن ئي پاسن کان خوبصورت رستا ٺهرايا وڃن. تمام ترقياتي ڪمن جو نقشو ٺاهيو ويو. جنهن تحت واٽر سپلاءِ، هيلٿ سينٽر، ڳوٺاڻي ترقياتي پروگرام جو مرڪز، اجرڪ جنڊي، ڪاشي ٺاهڻ جا مرڪز ٻين هنرن جا اسڪول هنرمندن لاءِ پهرين مرحلي تحت هڪ سئو گهرن تي مشتمل ڪالوني، نيشنل هاءِ وي کان ڀٽ شاهه تائين ٻٽو روڊ ۽ ايئررپورٽ ٺهي راس ٿي ويا. باقين 50 ايڪڙن وارو خوبصورت باغ، ڪراڙ ڍنڍ پل، ريسٽ هائوس ڪلچرل سينٽر، آڊيٽوريم جي توسيع ، هنرن مندن لاءِ وڌيڪ ڪوارٽر صحافي ڪالوني، عام ماڻهن لاءِ سستي اگهه تي ڏيڻ لاءِ هڪ هزار گهر ۽ ٻيون ترقياتي اسڪيمون شامل هيون ۽ انهن ڪمن لاءِ ٽينڊر ٿيڻ وارو هو ليڪن ان کان اڳ جنرل ضياءُ الحق ڀٽوصاحب جو تختو اونڌو ڪيو ۽ ملڪ ۾ مارشل لا لڳائي انهي سان گڏ مٿين ترقياتي ڪمن واريون اسڪيمون به ختم ڪيون ويون.1988ع ۾ پ پ چونڊن ۾ اڪثريت سان کٽي محترمه بينظير ڀٽو ملڪ جي وزير اعظم ٿيندي انهي سال عرس مبارڪ جو افتتاح ڪيو. ته درگاهه تي ڀٽو شيهد جي وقت ۾ منظور ڪيل ترقياتي ڪم جيڪي جنرل ضياءُ جي دور ۾ ختم ڪيا ويا هئا اهي ٻيهر شروع ڪرائيڻ ۽ درگاهه جي توسيع ۽ ترقي لاءِ به فوري طور پي سي ون ٺاهڻ جو حڪم ڏنو پر آفيسر شاهي سرد مهري ڪندا رهيا ۽ اسڪيمون اڃا شروع ٿيڻ واريون هيون ته محترمه بينظير ڀٽو جي حڪومت ختم ڪئي وئي ۽ اهي اسڪيمون وري سرد خاني ۾ هليون ويون ان بعد نواز شريف دور ۾ شاهه لطيف جو مريد سڏائيندڙ ڄام صادق علي خان سنڌ جو ڪرتا ڌرتا وڏو وزير ٿيو، جنهن ڄام ڳوٺ ۾ ته اربين رپين جا ترقياتي ڪم ڪرايا لاتعداد دوستن کي به خوب نوازيو پر پنهنجي مرشد حضرت شاهه عبداللطيف ڀٽائي جي نگري توڙي لطيف مرشد جي درگاهه تي ڪوبه ڪم نه ڪرايو. 1994ع ۾ شهيد ذوالفقار علي ڀٽو جي نياڻي محترمه بينظير ڀٽو ٻيهر ملڪ جي وزير اعظم ٿيندي هدايت ڪئي ته بنا دير جي درگاهه لطيف جي ترقي لاءِ جامع منصوبه بندي ڪري کيس رپورٽ موڪلي وڃي ۽ سندس ذاتي دلچسپي ڪري ان تي عمل شروع ٿي ويو. جنهن کي ڀٽ شاهه بيوٽيفڪيشن پلان جو نالو ڏنو ويو. جنهن تحت درگاهه جي اتر ۾ رهندڙن کي لکين رپيا ڏئي اتان لڏائي اتي ايوان لطيف جوڙڻ ڪراڙ ڍنڍ کي خوبصورت بنائڻ راڳي فقيرن لاءِ رهائشي ڪوارٽرن جو ڪم شروع ڪيو ويو ۽ ريسٽ هائوس کان اتر ۾ هڪ متبادل روڊ درگاهه تائين آندو ويو.ڀٽ شاهه بيوٽيفڪيشن پلان لاءِ 55 ڪروڙ رپيا منظور ڪيا ويا هئا اها جدا ڳالهه آهي ته 55 ڪروڙ رپين ۾ رڪارڊ ٽوڙ ڪرپشن ڪئي وئي، ڀٽو صاحب جي خواهش ۽ جوڙيل نقشي موجب ڪراڙ جي وچان سنڌو درياهه تي روهڙي سکر کي ملائڻ لاءِ ٺاهيل پل جهڙي پل به شامل هئي پر اهڙي پل ٺاهڻ بجاءِ اڌ ڪراڙ ڍنڍ۾ مٽي وجهي اتي ڪراڙ پارڪ ٺاهيو ويو ۽ ڪراڙ کي سوئيمنگ پول جهڙو بنايو ويو. ڪني پاڻي جو نالو به اهڙو ٺاهيو ويو جو شهر جو پاڻي نيڪال ٿيڻ بجاءِ شهر کي ٻوڙڻ لڳو، انڪري نالي کي ختم ڪيو ويو. چوڻ جو مقصد اهو ته 55 ڪروڙن مان اڌ کان به گهٽ رقم خرچ ٿي باقي ڪوڙن بلن ذريعي ڪرپشن جي ور چڙهي وئي، محترمه بينظير ڀٽو جي حڪومت کي ختم ڪرڻ بعد اها اسڪيم به رولڙي جو شڪار بنجي وئي، حالانڪه تمام رقم ڪمشرن صاحب جي اڪائونٽ ۾ هئي، ڪافي وقت بعد ايوان لطيف جو ڪم شروع ڪيو ويو پر اهو ڪم به شيڊول مطابق نه ٿيو اهو ئي سبب آهي ته ايوان لطيف جي ديوارن ۾ ڏار پئجي ويا. تاريخ گواهه آهي ته شهيد ذوالفقار علي ڀٽو کان محترمه بينظير ڀٽو تائين ڀٽ شاهه ۾ رڪارڊ ٽوڙ ترقياتي ڪم ٿيا، شيهد ڀٽو توڙي سندس نياڻي ڀٽ شاهه جا عقيدتمند هئا.