سنڌو مهم ۾ شرڪت
صحافيءَ جي حيثيت ۾ مون کي اها ته خبر هئي ته سنڌوءَ جي اڀياس لاءِ سنڌ جي ثقافت کاتي پاران ڪا مهم شروع ٿيڻي آهي پر ڪڏهن کان؟ اهو نه ٿي ڄاتم. ان اڻڄاڻائيءَ جو هڪ ڪارڻ اهو به هو ته مهم تي نڪرڻ جو ڪم تمام ماٺ ميٺ ۾ پئي ٿيو ۽ ثقافت کاتي ان مهم جو هروڀرو ڪو اعلان به نه ڪيو هو.
مون کي مهم بابت معمولي کڙڪ هئي. ويهارو ڏينهن اڳ اسان جي صحافي دوست انور پيرزادي جنهن سان گڏ هن کان اڳ ”ڀٽائي ريسرچ سوسائٽي“ هيٺ ڪي سنهيون ٿلهيون مهمون ڪيون هئم، ٻڌايو هو ته، سنڌ جو ثقافت کاتو سنڌوءَ بابت هڪ مهم شروع ڪري رهيو آهي. وڌيڪ تفصيل هو به ٻڌائي نه سگهيو هو. ٻن هفتن تائين ڪو به تفصيل نه مليو ته ڳالهه دل تان لهي وئي. مون سوچيو ته، “سرڪار گهڻئي پروگرام رٿيندي آهي پر شايد ئي ڪنهن تي عمل ٿيو هجي!“
مون هندستان گهمڻ جو پروگرام ٺاهيو، پاڪستان سرڪار کان اجازت به ملي وئي. منهنجو ارادو هو ته اجنتا الورا، الفانٽا غار ۽ گرنار جبل جا مندر ڏسبا. اڃا ڀارتي قونصل خاني سان ويزا لاءِ لهه وچڙ جو مرحلو شروع ٿيو هو.
پهرين نومبر تي، سدائين وانگر هلال پاڪستان جي مارننگ شفٽ ۾ ڊيسڪ تي ڪم لاءِ پهتس. هميشه وانگر هلال پاڪستان جو تازو پرچو جيڪو اسان ڪالهه تيار ڪري ويا هئاسين ڊيسڪ تي موجود هو. اخبار جي پوئين صفحي تي اها خبر هئي جنهن جي انتظار ۾ ٿڪجي چڪا هئاسين:
”سنڌ ثقافت کاتي پاران سنڌوءَ جي اڀياس لاءِ نڪتل ٽيم 3- نومبر تي صبح جو 8-لڳي اٽڪ کان ٻيڙين رستي پنهنجو سفر شروع ڪندي ۽ 24 تاريخ تي ڪراچي پهچندي، ٽيم ۾ صحافي به شامل آهن.“
خبر پڙهي پوري مس ڪيم ته ،مٿان انور پيرزادي جو فون آيو.هن پنهنجي مخصوص انداز ۾ پڇيو ”صاحب ڇا حال آهي؟“
”حال احوال کي ڇڏ ،پهرين اهو ٻڌاءِ ته خبر پڙهيئه؟“
”ڪهڙي؟“ انور خبر نه پڙهي هئي. حال احوال ٿيو ۽ فيصلو ٿيو ته هاڻي جو هاڻي ثقافت کاتي جي سيڪريٽري مئڊم مهتاب اڪبر راشدي سان ملي پنهنجو احتجاج رڪارڊ ڪرائجي ته جيڪڏهن ٽيم ۾ صحافين جي گنجائش هئي ته پوءِ اسان کي ڇو نه ٻڌايو ويو.
هڪ ڪلاڪ جي اندر اسان ٻئي سيڪريٽري آڏو ويٺا هئاسين. خبر پئي ته جن صحافين کي سفر لاءِ چيو ويو هو ته، انهن ايترو معاوضو گهريو هو جو ثقافت کاتو ڏيئي نه پيو سگهي. ٽيم ۾ هن وقت ڪو به صحافي ڪونه هو.
”توهان وڃڻ پسند ڪندؤ ؟“ مئڊم سوال ڪيو.
”بالڪل ۽ بنا معاوضي!“ اسان جو گڏيل جواب هو.
”ته پوءِ مون کي ڪوشش ڪرڻ ڏيو ۽ دعا ڪيو ته توهان کي جهاز ۾ سيٽون ملي وڃن.“
اسان کي 2-نومبر تي منجهند واري فلائٽ ۾ اسلام آباد لاءِ ٻه سيٽون مليون. اسان اخبارن مان موڪلون ورتيون ۽ زباني اهو چيو ته ، ”موڪل نٿا ڏيئي سگهو ته استعفائن لاءِ به حاضر آهيون.“ اخبارن مان اوچتيون ۽ ڊگهيون موڪلون نه ملنديون آهن. موڪلون منظور ٿيون. تڙتڪڙ ۾ تياري ٿي. هندستان گهمڻ جو پروگرام ملتوي ڪري ڇڏيم. زندگي رهي ته هندستان گهمي وٺبو، سنڌوءَ جي مشاهدي جو وري موقعو ڪونه ملندو!