سنڌ ۾ يوناني ديوتا ۽ ديويون
بهرحال، سڪندر پنهنجي شانائتي موٽ وقت پنهنجن ساٿين کي فتح ٿيل شهرن تي حاڪم ٿاڦيندو هٽندو ويو هو. اهڙيءَ طرح هن سنڌ ۾ يوناني سماج جا ٻج ڇٽيا، جيڪي اڳتي هلي سنڌ جي مٽيءَ ۾ پنهنجو اثر وڃائي ويهي رهيا. ان ۾ يونانين جو ڏوهه ڪونهي، اهو سنڌ جي مٽيءَ جو تاثير آهي. يوناني پنهنجين ديوين ۽ ديوتائن جو تصور سنڌ ۾ ڇڏي ويا پر انهن جو حشر به سٺو نه ٿيو. يوناني پاڻ سان ”ڊائنا“ ديويءَ جو تصور کڻي آيا جيڪا شڪار جي ديوي آهي پر سنڌين ان ديوي کي ”ڏائڻ“ بڻائي ڇڏيو، جيڪا جهنگ ۾ انسانن جو شڪار ڪندي آهي. اها ئي ڏائڻ هندي ۽ اردو ٻوليءَ ۾ ”ڊائن“ سڏي وئي.
يونانين جي سڀ کان وڏي ديوتا ”زيوس“ جي نالي سان سنڌين جيڪا جٺ ڪئي آهي سا جيڪڏهن زيوس کي خبر پوي ته جيڪر چڙي پوي. زيوس جون صفتون آهن، زبردست طاقت وارو، ديوتائن جو ديوتا، اجيت، عاشق مزاج ۽ زاني. سنڌين زيوس کي سڏيو “دئوس“ جنهن جي معنيٰ به اهائي آهي زبردست طاقت وارو، اجيت ۽ تمام وڏو. سنڌي ڪنهن کي وحشي صفت ڏيندا ته چون، ”اصل دئوس لڳو پيو آهي“ يا .هل ڙي دئوس!“ يا ”کائي کائي دئوس ٿي پيو آهي.“ وغيره.