لال ڪنوار
لال ڪنوار سيوهڻ جو هڪ ڪردار آهي. چون ٿا ته سيوهڻ ۾ رهندڙ هڪ هندو ڪٽنب ’قانون گو‘ جي مُکيءَ جي هڪ خوبصورت ڇوڪري قلندر لال شهباز کي ڏسي کيس دل ڏيئي ويٺي. هوءَ روزانو پنهنجي ماڙيءَ جي دريءَ مان بيهي قلندر جو درشن ڪندي هئي. قلندر ان ڳالهه کان بي خبر شهر جي گهٽين مان ٿيندو ان چوڪ تي مکيءَ جي گهر جي سامهون هڪ خاص وقت تي اچي ماڻهن سان ڪچهري ڪندو هو.
سندس ڪچهريءَ دوران، اها ڇوڪري ماڙيءَ جي جهروڪي مان کيس ڏسندي رهندي هئي. هڪ ڏينهن اوچتو هن پنهنجي دل کان مجبور ٿي پاڻ کي دريءَ مان قلندر جي آڏو اڇلايو. قلندر شهباز جو اکيون سندس چهري تي پيون، جنهن کانپوءِ هن ڇوڪريءَ جو روح اڏامي ويو.
ڇوڪريءَ جي وارثن ان جو لاش پنهنجين رسمن موجب ساڙڻ چاهيو پر لاش کڄي ئي ڪونه پيو. تڏهن قلندر چيو هن ڇوڪريءَ جو آخري رسمون تڏهن ٿي سگهنديون جڏهن ان جي تدفين اسلامي طريقي سان ٿيندي. پوءِ ايئن ئي ڪيو ويو ۽ ڇوڪريءَ کي سندس گهر ويجهو دفن ڪيو ويو. ان کي لال ڪنوار جي مزار چيو وڃي ٿو.
ان واقعي کانپوءِ قانون گو ڪٽنب تي اها رسم رکي وئي ته اهي هر سال قلندر جي ميلي تي پهرين ميندي ۽ چادر موڪليندا. اها چادر قلندر جي مزار تي سڄو سال وڌل هوندي هئي ۽ هر سال ميلي جي موقعي تي مينديءَ جي رسم مهل مٽائي ويندي هئي. ايئن به مشهور آهي ته لال ڪنوار جو تعلق لال داس جي ڪٽنب سان هو، جيڪو پاڻ به قلندر جو مريد هو. سندس آخري آرام گاهه درگاهه جي ويجهو گجگاه علَم کان اوڀر طرف آهي. مينديءَ جي رسم برابر جاري آهي پر عام روايت آهي ته پاڪستان ٺهڻ کان اڳ ان موقعي تي ڪنهن ڪنواري ڇوڪريءَ کي ’لال ڪنوار‘ جو درجو ڏنو ويندو هو. هاڻي اها رسم ختم ٿي وئي آهي.