سنڌ شناسي

سنڌوءَ جو سفر 1989ع

ھي ڪتاب انڪري بہ منفرد آھي جو بدر ابڙي پنھنجي ساٿين انور پيرزادي ۽ ڪليم لاشاري سان گڏ 1989ع ۾ Indus Expedition جي نالي سان 12 ماڻھن تي مشتمل ٽيم سان گڏ 22 ڏينھن ۾ سنڌوءَ جي مھم جوئي ڪئي، جيڪا اٽڪ کان ڪابل نديءَ جي ڇوڙ وٽان شروع ٿي ڪيٽي بندر تائين توڙ پھتي. انور پيرزادو لکي ٿو: ”ھي ڪتاب ظاھر ۾ تہ ھڪ سفرنامو آھي پر بدر ان کي تحقيق جو ھڪ ڳٽڪو بڻائي ڇڏيو آھي. جيئن تہ ان جو موضوع سنڌو درياءُ آھي، ان ڪري چئي سگهجي ٿو تہ ھي ڪتاب سنڌ ۽ سنڌي ماڻھن جي ثقافتي وجود جي تاريخ آھي.

  • 4.5/5.0
  • 76
  • 16
  • آخري ڀيرو اپڊيٽ ٿيو:
  • بدر ابڙو
  • ڇاپو پھريون
Title Cover of book Sindhu'a Jo Safar

ويهڙ ڏانهن

ويهڙ ڏانهن

ڪنڀرن جي آويءَ لڳ، بند تي رينجرز جي چوڪي ٺهيل آهي، جيڪا گذريل پنجن سالن کان مصروف آهي پر ڌاڙيلن جون سرگرميون ڏينهون ڏينهن وڌ کان وڌ آهي. ضلعي انتظاميه اسان کي جنهن پوليس اسڪواڊ جي حفاظت ۾ ڏنو آهي، سا ڏاڍي پريشان ٿي لڳي. سپاهي بندوقن ۽ گولين سان سٿيل آهن، پوليس گاڏيءَ مٿان مشين گن نصب ٿيل آهي، اسڪواڊ جو ليڊر هر ڏهن پندرهن منٽن کانپوءِ وائرليس تي هيڊڪوارٽر وارن کي پنهنجي پوزيشن ٻڌائي ٿو.
هڪ ڳوٺاڻي، پوليس اسڪواڊ گڏ ڏسي اطمينان ظاهر ڪيو پر ٻئي چيو، “خدانخواخسته ڌاڙيل منهن پئجي ويا ته سڀئي سپاهي ڀڄي جند ڇڏائيندا ... ڀلي وڃو! الله چڱي ڪندو پر انهن جي آسري ۾ نه رهجو!“
اڄڪلهه هتي پنجاب رينجرز جي ڊيوٽي آهي. سندن مورچا به لڳل آهن. انور ٻڌائي ٿو ته، ڪنهن وقت ۾ هتي تمام گهڻي فورس رهي آهي پر ڪڏهن ڪڏهن صفا نه هوندي آهي. هن هنڌ چوڪي هڻڻ جو مقصد اهو آهي ته هن پتڻ تان ٻيڙين رستي درياهه پار اچ وڃ ٿيندي آهي. ڌاڙيل ويس مٽائي ايندا ويندا آهن يا وري انهن جا مخبر ۽ ڪوريئر هتان لنگهي کين خبرون ۽ سامان پهچائيندا آهن. چوڪيءَ وٽ آبپاشي کاتي وارن جي عمارت آهي، جنهن ۾ کاتي جو ٽيليفون آپريٽر رهندو آهي.
ايل. ايس. بند (لاڙڪاڻو - سيوهڻ بند) ٻڌجڻ کان پوءِ درياهه جڪڙجي ويو آهي. مقامي ماڻهو ٻڌائن ٿا ته، اوڀر ۾ ٻه بند ٻيا به هئا جن کي درياهه پائي چڪو آهي. سپاهي ڪجهه وڌيڪ پريشان ٿا نظر اچن. کين اها ڳالهه بنهه نٿي وڻي ته اسان هنڌ هنڌ بيهي هر هڪ ماڻهوءَ سان ڪچهري ڪرڻ لڳون ٿا. سندن مرضي آهي ته ڪنهن نه ڪنهن ريت اسان کي پنهنجي حد مان ٽپائي دادو پوليس جي حوالي ڪري موٽي وڃن. انور چوي ٿو، ”سپاهي وڏي ٽارچر ۾ آهن، هڪ ته ڊيوٽي ٻيلي ۾ لڳي اٿن ٻيو وري اسان جي حفاظت پيا ڪن. اڪثر سپاهي اسان کي سڃاڻن ٿا ته اسان ڪير آهيون. صحافي ۽ پوليس پاڻ ۾ هونئن ئي ڪو نه ٺهن! کين خبر آهي ته هڪ نه هڪ ڏينهن اسان کي ٻَڌڻو اٿن!“ هن علائقي ۾ انور پيرزادو اسان جو گائيڊ آهي، سندس تَر جو آهي. انور هونئن ته قلم جي دنيا جو وڏو ڌاڙيل آهي پر جڏهن ٻُٽَ ٻڌندو آهي تڏهن سچ پچ ڌاڙيل لڳندو آهي. انور ٻڌائي ٿو ته هتي ٻه ٽي پيرزادا به ڌاڙيل ٿيا آهن. ڪريم ميمڻ چوي ٿو، ”اها قيامت جي نشاني!“