بهشت جي دري
لال باغ ٽپي، انڊس هاءِ وي لڪي جبل جي ڪنڌي ورتي ۽ ڏکڻ منهن ڪري هليو. مٿي هڪ ريل گاڏي جابلو لڪ مان اجگر وانگر نڪري سيٽي هنئي ۽ ڇُڪ ڇُڪ ڪندي ڀڳي ٺوڙهي واري ريلوي اسٽيشن ڏانهن وڌڻ لڳي. هيءُ هڪ وڻندڙ منظر هو. ساڄي هٿ تي ڏيڍ ٻه هزار اوچو جبل، جبل جي لڪ مان نڪري ڊوڙندو اجگر، جبل جي ڪور تي ور وڪڙ روڊ ۽ کاٻي ڪنڌيءَ تي سنڌوءَ جو پيٽ.
اِن وڪڙ ۾ اها ايئرڪنڊيشنڊ غار آهي جنهن کي مقامي ماڻهو بهشت جي دري چون ٿا. ڪي ماڻهو روايت ڪن ٿا ته، هتي قلندر شهباز چله ڪشي ڪئي تنهن ڪري ڪرامت سبب غار ۾ بهشت جي دري کلي پئي آهي. اها غار مون پهريون ڀيرو تڏهن ڏٺي هئي جڏهن هتي ڪجهه به ڪو نه هو. هاڻي ڪن ماڻهن ان تي قبضو ڪري اتي مسجد ٺاهي ڇڏي آهي. مسجد کي اهڙي نموني ٺاهيو ويو آهي جو، غار مان اندران ايندڙ ٿڌي هوا جو ڳچ مقدار مسجد ۾ داخل ٿي مسجد کي ٿڌو ڪريو ڇڏي. غار جو وات 12_ فوٽ ويڪرو ۽ چار فوٽ اوچو آهي.
غار سچ پچ به بهشت جي دري آهي. اونهاري ۾ جبل جا ٿڪل ماڻهو يا ٽرڪ ڊرائيور اڪثر ڪري هن هنڌ پنهنجي ٽرڪ بيهاري گهڙي سوا هن غار ۾ اچي سمهي پون ٿا ۽ پرسڪون ننڊ ڪري ڏينهن ٺاريا اڳتي هليا وڃن ٿا. بهشت جي دري ڪا عجيب شيءِ ناهي. اهو سنڌو سنئون ڌرتي وِديا جو سوال آهي. يقيناً ان غار کي ڪو ٻيو سوراخ به آهي جتان هوا اندر داخل ٿئي ٿي. مون غار ۾ ڪافي وال اندر تائين گهڙڻ جي ڪوشش ڪئي. اڳتي هلي غار سوڙهن چئمبرن ۾ تبديل ٿي وڃي ٿي جن ۾ ريڙهيون پائي اندر وڃي سگهجي ٿو، پر اڳتي اڃا به سوڙهه آهي، هوا انهن سوڙهن چئمبرن مان اچي ٿي. غار جو ٻيو ڇيڙو ڪٿي آهي؟ ڪنهن کي به پتو ناهي پر ايترو ضرور آهي ته ٻيو ڇيڙو ڪافي پري هوندو. هوا جڏهن ٻئي ڇيڙي مان داخل ٿي چڱو پري کان سوڙهن لنگهن مان لنگهي ٿي تڏهن اها ٿڌي ٿيو پوي. اونهاري ۾ اها ٿڌڪار سياري ۾ ڀيٽ ۾ وڌيڪ رهي ٿي. ڀلي ته ٻاهر گرمي پد 120_ 125 ڊگريون فارن هائيٽ هجي، غار جي ٿڌڪار ٽن چئن ٽنن جي ايئرڪنڊيشنر جي برابر هوندي آهي.
لڪيءَ ۾، ان غار جي ڀرپاسي ۾ اهڙيون پنج ڇهه غارون آهن، جن ۾ مسافر ترسڻ کان هٻڪن ٿا. ٻڌجي ٿو ته انهن غارن تي اڄڪلهه ڌاڙيلن جو قبضو آهي. لڪي جبل جي هن حصي کي ڀڳو ٺوڙهو سڏيو وڃي ٿو. انگريزن هتي هِل_اسٽيشن ٺاهي هئي، جيڪا هاڻي ڦٽي وئي آهي. هتي جبل کي ٺوڙهو سڏڻ جو به هڪ سبب آهي. اصل ۾ سنڌ جي جبلن تي وڻڪار نه هئڻ سبب انهن کي ”ٺوڙهو“ ۽ ”گنجو“ وغيره سڏيو وڃي ٿو. لڪيءَ جي ويجهو هن هنڌ تي هيءُ قديم جبل جهُري پيو آهي يا ڀڳل آهي. اها جهور سولائي سان ڏسي ۽ محسوس ڪري سگهجي ٿي.
”بهشت جي دريءَ“ واري غار جيتوڻيڪ قدرتي عمل جو حصو آهي پر ان جي بيهڪ تي ٿورڙو غور ڪرڻ سان محسوس ٿئي ٿو ته، انساني هٿن ان کي کوٽي خلاصو ڪري رهڻ جي لائق ٺاهيو آهي. ڇا اهي هٿ پٿر جي دور جي انسانن جا هئا؟ جيڪڏهن اهو امڪان سچو ثابت ٿيو ته پوءِ چئي سگهبو ته اهي سنڌ جا پهريان ماڻهو هئا جن اوائلي ايئرڪنڊيشنر تيار ڪري پنهنجو گهر اونهاري ۾ ٿڌو ڪيو.