پير مشائخ مهيسر يا مهيسر مشائخ
عام ڪٿائن موجب هيءُ دريش ابراهيم اڌم بلخي جو همعصر آهي (يعني تيرهين صدي عيسويءَ جو). جڏهن ابراهيم بلخي نبي سڳوري جي (روحاني طرح) حڪم سان مديني کان سنڌ ولايت آيو، تڏهن هو وٽس آيو هو.
پير مشائخ جي فقير وضاحت ڪئي ”لونگ فقير، پير مشائخ ۽ پير ڪوڪو وغيره سڀئي مهيسر آهن. انهن کي ٻنهي جهانن جي سردار جي دعا آهي تنهن ڪري انهن ۾ عاشق ۽ ولي پيدا ٿيندا رهندا آهن.“
پير مشائخ درگاهه جي سنڀال ڪندڙ فقير، مهيسر مشائخ بابت تفصيل هن ريت ڄاڻايا:
”هي ستين سن (ستين صدي هجري) جو (درويش) آهي. ڏيجيءَ جي ڪوٽ کان روهڙيءَ تائين سوا لک پير آهن. اڳ هتي ڪفر هو، تنهن ڪري هتي پير ۽ اوليا موڪليا ويا. هيءُ اوليا به ان وقت جو آهي جيڪو هتي ئي ڄائو (ٻاهران نه آيو). کيس هڪ درويش جي دعا هئي. جڏهن هو ننڍڙو هو ته سخا ڪندو هو. ايستائين جو پنهنجا لٽا لاهي ٻين ٻارن ۾ ورهائي ڇڏيندو هو. قدرت الله جي هڪ ڏينهن هڪ الله وارو آيو ۽ هن فقير وانگر سين هنئي ته ’جيڪو مون کي ڍءُ ڪرائيندو هن جي سڀ کان پياري شيءِ مري ويندي.‘ ٻار جو والد فوت ٿي چڪو هو، سندس والده فقير لاءِ ماني تيار ڪرائي کيس کارائي. ان ڏينهن ٻارڙو گهر نه موٽيو. وڏي پڇا ڪئي ويئي پر ٻار هٿ نه آيو، ٻئي ڏينهن فقير وري ساڳي سين هنئي، مائي صاحبه وري کيس ماني کارائي هن ڀيري سندس مينهون گم ٿي ويون. فقير ٽئين ڏينهن به صدا هنئي. مائي صاحبه وري به سندس آڏو ماني آڻي رکي. جنهن تي فقير، مائي صاحبه کي چيو: ’ڍوري جي ڪنڌيءَ تي وڃي بيهه (مٿان اروڙ وارو ڍورو وهندو هو) اتان ٻارن جي قطار لنگهندي ان مان پنهنجي پٽ کي سڏي وٺي اچجانءِ!‘ ٻئي ڏينهن مينهن جي قطار لگهندي انهن مان وڃي پنهنجين مينهن کي سڏجانءِ ته موٽي اينديون. ان کانپوءِ فقير ننڍڙي ٻار کي اوليا جو درجو ڏنو.“