سنڌ شناسي

سنڌوءَ جو سفر 1989ع

ھي ڪتاب انڪري بہ منفرد آھي جو بدر ابڙي پنھنجي ساٿين انور پيرزادي ۽ ڪليم لاشاري سان گڏ 1989ع ۾ Indus Expedition جي نالي سان 12 ماڻھن تي مشتمل ٽيم سان گڏ 22 ڏينھن ۾ سنڌوءَ جي مھم جوئي ڪئي، جيڪا اٽڪ کان ڪابل نديءَ جي ڇوڙ وٽان شروع ٿي ڪيٽي بندر تائين توڙ پھتي. انور پيرزادو لکي ٿو: ”ھي ڪتاب ظاھر ۾ تہ ھڪ سفرنامو آھي پر بدر ان کي تحقيق جو ھڪ ڳٽڪو بڻائي ڇڏيو آھي. جيئن تہ ان جو موضوع سنڌو درياءُ آھي، ان ڪري چئي سگهجي ٿو تہ ھي ڪتاب سنڌ ۽ سنڌي ماڻھن جي ثقافتي وجود جي تاريخ آھي.

  • 4.5/5.0
  • 134
  • 27
  • آخري ڀيرو اپڊيٽ ٿيو:
  • بدر ابڙو
  • ڇاپو پھريون
Title Cover of book Sindhu'a Jo Safar

ابراهيم اڌم جي ڏند ڪٿا

ابراهيم اڌم جي ڏند ڪٿا
(هڪ فقير جي زباني)

سرڪار (ابراهيم اڌم) جو بابو وقت جو بادشاهه هو. کيس زماني جا سڀ سک هئا پر اولاد ڪو نه ٿيندو هئس. ان غم ۾ ڪٿي منجي اونڌي ڪري ويهي رهيو. هڪ ڏينهن اتان هڪ فقير اچي لنگهيو جنهن کي لنگوٽي ٻڌل هئي ۽ ڪلهي تي گودڙي هئس. فقير، بادشاهه کان اونڌي منجيءَ جو سبب پڇيو. بادشاهه چيس ته ”اي فقير! جي حاجت پوري ڪري سگهين ته پُڇ نه ته واٽ وٺي هليو وڃ.“ فقير نه مُڙيو ۽ سبب پڇيائين، جنهن تي بادشاهه اولاد جو سوال ڪيو. فقير گودڙي مان گل ڪڍي بادشاهه کي ڏنو ۽ چيو ته توکي پٽ ٿيندو پر توکان ان جو اڌ وٺندس. بادشاهه دل ۾ سوچيو ته جڏهن پٽ ٿيندو تڏهن فقير کي مال متاع ڏئي راضي ڪري وٺندس ان کانپوءِ بادشاهه گل کاڌو. جڏهن پٽ ڄائو تڏهن فقير اچي ظاهر ٿيو ۽ اڌ پٽ گهريائين. بادشاهه گهڻئي منٿون ڪيون پر فقير نه مڙيو. نيٺ ٻار کي ڪپڙن ۾ ويڙهي پينگهي ۾ ليٽايو ويو. فقير آڱر سان اشارو ڪيو ته ٻار ٻه اڌ ٿي پيو، پر رت نه وهيو، هڪڙو اڌ فقير گودڙيءَ ۾ وجهي روانو ٿي ويو. فقير جي وڃڻ کانپوءِ جڏهن بچيل اڌ ٻار کي پورڻ لاءِ کوليو ويو ته اهو سڄو ٿي پيو. اهو ٻار اڳتي هلي ابراهيم اڌم ٿيو جيڪو هت آهي. ٻيو اڌ جنهن کي فقير گودڙيءَ ۾ کڻي ويو سو دادوءَ واري پاسي شاهه گودڙيو (عبدالله شاهه گودڙيو) جي نالي سان مشهور ٿيو، اهو پڻ سڄو ٿي پيو هو. (ڏند ڪٿا هڪ پاسي،عبدالله شاهه گودڙيو حقيقت ۾ ڪلهوڙن جي دور جو ڪردار آهي).
جڏهن ابراهيم اڌم وڏو ٿيو ته پڳ سندس مٿي تي پئي. هڪ ڏينهن جهنگ ۾ شڪار ڪرڻ ويو . شڪار جو اصول طئي ٿيو ته جنهن جي منهن ۾ شڪار ايندو فقط اهو هن جي ڪڍ ويندو. قدرت سان هڪ هرڻ اچي سلطان (ابراهيم اڌم) جي اڳيان لنگهيو. سلطان سندس ڪڍ پيو ۽ هڪ هنڌ ٿڪجي پيو ۽ سخت اڃ لڳس. ايتري ۾ کيس هڪ اڇو گنبذ نظر آيو جيڪو بلڪل گول هو ۽ منجهس ڪو به در يا دري نه هئي. سلطان گنبذ کي در ٺاهي اندر گهڙيو ته ڏٺائين ته مضبوط جسم وارو هڪ ماڻهو بيٺو آهي جيڪو پنهنجي اڳيان پويان بيٺل تازي ڪتن کي جيڪي قطار ۾ هئا، ماري رهيو هو. سلطان ان ماڻهوءَ کان جانورن تي ظلم جو سبب پڇيو ته هن چيس ته ان ڳالهه تان لهي وڃي. سلطان نه مڙيو ته ان ماڻهوءَ چيو ته، هي ڪتا اصل ۾ بادشاهه هئا جن ملڪ ۾ انصاف نه ڪيو، هاڻي مون تي ڊيوٽي رکي وئي آهي ته کين سيکت ڏيان. اها ڳالهه ٻڌي سلطان اڌم جي دل کي ڌڪ رسيو.
جڏهن گهر موٽي آيو ته ڏٺائين هڪ ٻانهي سندس پلنگ تي ستي پئي آهي. خار ۾ لڪڻ کڻي ٻانهيءَ کي ڏاڍي مار ڪڍيائين. مار کائڻ کان پوءِ ٻانهي پهرين رُني ۽ پوءِ کِلڻ لڳي. جڏهن اڌم سلطان کانئس سبب پڇيو ته هن چيو ته ”آئون رُني ان ڪري آهيان جو تڪليف ٿيم ۽ کِلي ان ڪري آهيان جو ٻه گهڙيون ستيس ته ايترا لڪڻ کاڌم سوچيان ٿي توهان جو ڇا ٿيندو جنهن سڄي عمر پلنگ تي ننڊ ڪئي آهي؟“
انهن ٻن واقعن سبب ابراهيم اڌم جي دل بادشاهت تان کڄي وئي ۽ هڪ محل ۾ وڃي عبادت ڪرڻ لڳو، هڪ ڏينهن ڪيئي اُٺ محل ۾ اچي گهڙيا ۽ باغ چَرڻ لڳا. سلطان اڌم تنهن تي جَت کي چيو ته اُٺ محل ۾ چرڻ ڇو آيا آهن؟ جت وراڻيو ته ”جيڪڏهن اٺ محل ۾ چري نٿا سگهن ته الله به محل ۾ نٿو ملي سگهي.“
تنهن کان پوءِ ابراهيم اڌم محل ڇڏيو ۽ مديني شريف وڃي رهيو. جتي هو ڪاٺيون ڪندو هو. مسافرن ۽ غريبن کي ماني کارائيندو هو پر پاڻ روزي ۾ رهندو هو. هڪ ڏينهن کين نبي سرڪار جو حڪم ٿيو ته سنڌ وڃو ۽ وڃي اڇي ٽڪر تي قيام ڪيو ۽ اتي موجود ڪفار کي مسلمان ڪيو.
نوٽ: ڏند ڪٿا موجب ابراهيم اڌم جي درگاهه لڳ غوث پاڪ سيد عبدالقادر جيلاني، قلندر ۽ شيرشاهه جلال قطب جا چلا به آهن.
هتي هر سال رمضان جي 14_ تاريخ تي ميلو لڳندو آهي جنهن ۾ ملاکڙو به ٿئي ٿو ۽ پري پري کان ماڻهو اچن ٿا.