بهشت دلمون ڪيئن ٺهيو؟
بهشت جي ڪهاڻي هڪ ڊگهو قصو آهي. هتي انجا جا ڪي ڪي ٽڪرا پيش ڪجن ٿا، جيڪي منهنجي خيال ۾ وڌيڪ دلچسپ ٿي سگهن ٿا:
”هو (اينڪي) جنهن هنڌ پنهنجي زال سان گڏ لٿو صاف سٿري جاءِ آهي، اها سڀ کان وڌيڪ روشن آهي. جڏهن هو دلمون جي ڌرتيءَ تي اڪيلا لٿا، اها جاءِ جتي اينڪي نُن سي ڪِلا (دلمون جي ديوي) وٽ لٿو، اها جاءِ صاف سٿري ۽ اها جاءِ روشن آهي. دلمون ۾ جابلو ڪانءُ ڪان ڪان نٿو ڪري اِتي دُو پکي (موت ۽ تباهيءَ جو پکي) پنهنجي ٻولي نٿو ٻولي. شينهن ڪنهن کي نٿو چيري ڦاڙي، بگهڙ ڇيلن کي نٿا کڻن ...“ وغيره.
سميري ڏندڪٿائن واريون قديم تختيون ڀڳل ۽ ڪن ڪن هنڌن تان ڊٺل آهن. جنهن ڪري ڪٿا سمجهڻ ۾ ڪجهه تڪليف ٿئي ٿي. پر ان هوندي به ڪٿي ڪٿي سلسلا ڳنڍي سگهجن ٿا. هيٺئين پئراگراف ۾ ڇڏيل ٽٻڪا اصل ۾ ڪٿا جا ضايع ٿيل ٽڪرا آهن يا وري اڃا تائين پڙهجي نه سگهيا آهن:
”نَنا (چنڊ ديوتا) جي ... ... مان، وات مان، جتان ڌرتيءَ جو پاڻي نڪري ٿو، ڌرتيءَ مان مٺو پاڻي پهچائي! هو (سج ديوتا اَتو) تنهنجن (نِن سي ڪِلا) وڏن ذخيرن ۾ پاڻي پهچائي. هو تنهنجي شهر (دلمون) کي ان مان ججهو پاڻي پياري، هو دلمون کي ان مان ججهو پاڻي پياري، تنهنجو کاري پاڻيءَ جو کوهه مٺي پاڻيءَ جو کوهه ٿي پوي! تنهنجا کيت ۽ ميدان تولاءِ اناج پيدا ڪن، تنهنجو شهر پشتن ۽ گهاٽن جي ڪناري جو گهر ٿي پوي، هاڻي اُتو هڪ ... . آهي؟“ اهي جملا اينڪيءَ نِن سي ڪِلا کي چيا. ان کانپوءِ ڪٿا هن ريت اڳتي هلي ٿي:
آسمان تي موجود اُتوءَ، ... .. کان پنهنجي ڇاتي ... ..، نِنا جي ... ... مان ... ... ، وات مان جتان ڌرتيءَ جو پاڻي نڪري ٿو، ڌرتيءَ مان مٺو هن (نِن سي ڪِلا) لاءِ پهچايو، اهو پاڻي هن جي وڏي ... ... ۾ مٿي آڻي ٿو (سج ڌرتيءَ جي هيٺانهين ۾ موجود مٺي پاڻيءَ جي سطح مٿي ڪئي) هو هن جي شهر کي ججهو پاڻي پياري ٿو، دلمون کي ججهو پاڻي پياري ٿو، هن جو کاري پاڻيءَ وارو کوهه، سچ پچ مٺي پاڻي جو کوهه ٿي پيو، هن جي کيتن ۽ ميدانن ۾ هن لاءِ اناج پيدا ٿيو، هن جو شهر سچ پچ پشتن ۽ گهاٽن جي ڪنارن جو گهر ٿي پيو آهي، دلمون سچ پچ هيءُ ملڪ پشتن ۽ گهاٽن جي ڪنارن جو گهر ٿي پيو آهي، هاڻي اُتو ... ... آهي، بي شڪ اهو اهڙو ئي هو، هو جيڪو اڪيلو آهي! ملڪ جي ماءُ ڏاهي نِن تُو (نن هرسگ زمين جي ديوي) جي آڏو اينڪي ملڪ جي ماءُ ڏاهيءَ نِن تُو جي آڏو پنهنجي لنگم سان پشتن کي پاڻي ڏئي ٿو، پنهنجي لنگم سان سَرن جا ٻوڙا ٻوڙي ٿو، بي شڪ پنهنجي لنگم سان ... ..، ”ڌٻڻ تي ڪو به نه هلي!“ اينڪيءَ هڪدم چيو، ”ڌٻڻ تي ڪو به نه هلي.“ ”هن (اينڪيءَ) اَنوءَ جو قسم کنيو، هن جو ... ...، ڌٻڻ جو، ... ... ڌٻڻ جو اينڪيءَ ... .. سندس آبحيات دم گل ننا (اينڪيءَ جي زال)، اينڪيءَ دل جو پاڻي نِن هُرسگ تي وهائي ڇڏيو، هن (نِن هرسگ) دل جو پاڻي ورتو، اينڪيءَ جو پاڻي ... .“ وغيره اهڙي طرح نِن هرسگ هڪ ڏينهن برابر هڪ مهيني جي حساب سان نون ڏينهن کانپوءِ نِن مُو (نِن سار) کي جنم ڏنو. ساڳي طرح ڌيءَ ڄائي. اهڙي طرح ديوي (ڌرتي) ۽ ديوتا (پاڻيءَ) جي ميلاپ سان ٻيون ديويون (نباتات) وجود ۾ آيون.