وار مبارڪ
روهڙيءَ کي تقدس وچان روهڙي شريف به سڏيو وڃي ٿو. سبب اهو ئي آهي ته هتي نبي سڳوري سان منسوب ’وار مبارڪ‘ آهي. وار مبارڪ درياهه جي ڪنڌي لڳ هڪ عمارت ۾ محفوظ آهي. 25x25 چورس فٽن جي ڪمري تي ٻڌل هن عمارت جو سائو گنبذ پري کان ڏسجي ٿو. وار مبارڪ سن 952 هه مطابق 1545ع ۾ روهڙي آيو پر اها عمارت غالباً مير محمد ڪلهوڙي (وفات: 1719ع) ٺهرائي (يا مرمت ڪرائي) هئي. ميان مير محمد ميان يار محمد ڪلهوڙي جو ڀاءُ ۽ ٻانهن ٻيلي هو. روايت آهي ته ميان عبدالباقي صديقيءَ هڪ عرب خاتون سان شادي ڪئي هئي جنهن کي سندس سهري نظام الدين استنبول (952هه / 1545ع) ۾ اهو وار مبارڪ ڏنو هو، ۽ روهڙيءَ ۾ سيد حيدر شاهه حقاني ۽ مخدوم عبدالملڪ درٻيلويءَ جي (وار مبارڪ جي اصلي هجڻ بابت خوابن ۾ آيل گواهيءَ تي) ظاهر ڪيو ويو. وار مبارڪ جي زيارت خاص خاص موقعن تي ۽ هر سال نائين ڏهين ذوالحج تي ڏاڍي عزت ۽ احترام سان ڪرائي ويندي آهي. وار مبارڪ ڏاڍي حفاظت سان رکيل آهي. ماڻهو زيارت مهل دل ۾ يا ڏاڍيان درود شريف پڙهن ٿا. وار مبارڪ جي ڀرسان ٻي تاريخي عمارت هڪ جامع مسجد جي آهي، جيڪا 992هه (1584ع) ۾ نواب فتح خان ٺهرائي. مسجد جو نالو اڪبر بادشاهه سان منسوب آهي. ٽن قبن تي مشتمل اها مسجد ڳاڙهين سرن ۽ ڪاشيءَ جي ڪم سان سينگاري وئي هئي. هاڻي درياهه جي فطرت سبب ويران حالت ۾ آهي.