لوڪ ادب، لساني ۽ ادبي تحقيق

گهاگهر منجهه ساگر

موجوده وقت ۾، پهاڪن ۽ چوڻين جي سڃاڻَ ۽ واکاڻ عبدالوهاب سهتو بڻيو آهي، ته عبدالوهاب سهتي جِي سڃاڻ ۽ واکاڻ وري پهاڪا ۽ چوڻيون بڻيا آهن، جن کي هُو پنهنجي خاص رنگ ۽ ڍنگ ۾ سهيڙيندو ۽ آڇيندو پيو وڃي. اسان لاءِ خوشيءَ جي ڳالهه آهي ته سنڌي ٻوليءَ ۾ هندڪو ٻوليءَ جي پهاڪن ۽ چوڻين جو پهريون ڪتاب پيش ٿي رهيو آهي. هيءُ ڪتاب ”گهاگهر منجهه ساگر“؛ معروف هندڪو شاعر، ليکڪ ۽ ٻوليءَ جي ماهر سلطان سُڪون جي جوڙيل ڪتاب ”کوزے بچ دريا“ تان ورتل/ماخوذ آهي.
Title Cover of book گهاگهر منجهه ساگر

16. انھے دا سوٹا؛ کے کھرا، کے کھوٹا۔ (کہاوت)

16. انھے دا سوٹا؛ کے کھرا، کے کھوٹا۔ (کہاوت)
انڌو ماڻھو، رستي وغيرھ تي ھلڻ وقت، ھٿ ۾ جھليل لٺ کي رھبر يا سونھين طور کڻي ھلندو آھي. ڪُتي ٻلي کي به ان سان تڙيندو آھي. ڪِرڻ کان سھاري طور يا اڳيان آيل خطري جھڙي شيءِ سان منھن ڏيڻ لاءِ، لٺ جي مدد وٺندو آھي. سندس لٺ، سھارو به ھوندي آھي ته محافظ پڻ.
باھ جھڙي شيءِ کي پري ڪرڻ، رستي تي کڏ کٻ جي خبرگيري ۽ منجھانئس لنگھي پار پوڻ، ٽيڪ ڏيڻ جھڙا فائدا لٺ مان وٺندو آھي. وقتي ڪو اڳيان اچي بيٺس ته ساڻس مقابلو ڪرڻ لاءِ، لٺ جو استعمال ڪندو آھي. اکين سان ڏسي نه سگھندو آھي، تنھنڪري اڳلي جي جسماني سھپ جو اندازو کيس نه ھوندو آھي. ڌڪ ھڻڻ وقت، ايڏو زمائتو ڌڪ ھڻندو آھي جو چڱي ڀلي جا عضوا کاري وجھندو آھي.
ان کان علاوھ، کيس ڏوھيءَ-بيڏوھي ۽ پرائي-پنھنجي جي سمڪ نه پوندي آھي. جنھنڪري سندس ڌڪ، جوکائتو ئي ھوندو آھي.
مطلب؛
۱ . انڌي جو ٻک، الله جي پناھ.
۲ . انڌي جو ڌڪ؛ يا ماري، يا کاري.
۳ . انڌو ڌڪ ھڻڻ وقت اھو ناھي ڏسندو ته اڳلي کي اک ۾ ٿو ھڻان يا پٺيءَ ۾. اڳلو ھنيل ڌڪ، سھي به سگھندو يا ٻه-ھٿڙي لٺ لڳڻ سان ھلي پوندو.
۳ . انڌو ماڻھو، انوماني ھئڻ سبب، جڏھن زھل مان ڌڪ ھڻندو آھي ته وڏو ڪاپاري ڌڪ ھڻندو آھي.