72. چوہے آں سنڈھا دی گندھی لبھ گئی تے پساری بن بیٹھا۔ (کہاوت)
چوہے آں؛ ڪُئي کي. سنڈھا دی؛ سُنڍ جي. گندھی؛ ڳنڍ، ڳنڍڙي. لبھ گئی؛ لڌس، لڀي پيس. پساری بن بیٹھا؛ پنساري بڻجي ويو.
آڳاٽي دور ۾ علاج معالجو يوناني يا پنسارڪي وکر سان ٿيندو ھيو. اڄ جي دور ۾ ايليوپيٿي وانگر، مشيني ٽيسٽون يا دوائن جا اسٽور ڪو نه ھوندا ھيا. ستيون ڦڪيون يا وکر جا دڪان ھوندا ھيا جن کي پنسارڪا دڪان چئبو ھيو، انھن تي جڙي ٻوٽيون رکيل ھونديون. جتي سپورنج ۽ سنياسي قسم جا ماڻھو، اھو وکر وٺندا ۽ وڪڻندا ھيا ۽ اڳتي علاج معالجي لاءِ، قدرت طرفان وديعت ٿيل ۽ سيني اندر سانڍيل ڏات ۽ ڏانءَ جي ڏڍ تي، ڪتب آڻيندا ھيا. ان قسم جي دڪانن وارا، پاڻ به جڙي ٻوٽين جي ڄاڻ رکندا ھيا ۽ انھن جي اوصافن يا اثرن جي ٿوري گھڻي ڄاڻ ھوندي ھين. جيئن اڄڪلھ ميڊيڪل اسٽور واري کي چئجي ته؛ ”مٿي جي سور جي ٽڪي ڏي!“ ڊاڪٽر جي ڪنسلٽنگ بنا، گوري ڏئي ڇڏيندو. آڳاٽي دور ۾ پنساري پڻ، ڪنھن بيماريءَ جي علاج لاءِ گھربل ستي ڦڪي يا جڙي ٻوٽي يا گھوٽو ڏئي ڇڏيندا ھيا. ان لحاظ کان سندن مانُ، جراح حڪيم جھڙو ھوندو ھيو.
جڏھن جھالت زور وٺي ويندي آھي ته اھڙي دور ۾ نالائق ماڻھو به وڏين مسندن تي ويھي رھندا آھن. ٿوري گھڻي ڄاڻ رکڻ وارا به ھلي ويندا آھن. اھڙا ڪئا، جن کي رڳو ھيڊ ڳڙي ھٿ اچي وڃي، سي به سينو ٺوڪي ھلندا آھن ۽ پاڻ کي وڏا پنساري پيا ڀائيندا آھن.
مطلب؛
۱ . ڪئي کي سنڍ جي ڳنڍ لڌي، ته پنساري بڻجي ويو. (ترجمو)
۲ . ڪئي لڌي ھيڊ-ڳڙي، چي؛ مان پنساري آھين.
۳ . نوريئڙي لڌي سوپاري، پنساري ٿي ويو.