لوڪ ادب، لساني ۽ ادبي تحقيق

گهاگهر منجهه ساگر

موجوده وقت ۾، پهاڪن ۽ چوڻين جي سڃاڻَ ۽ واکاڻ عبدالوهاب سهتو بڻيو آهي، ته عبدالوهاب سهتي جِي سڃاڻ ۽ واکاڻ وري پهاڪا ۽ چوڻيون بڻيا آهن، جن کي هُو پنهنجي خاص رنگ ۽ ڍنگ ۾ سهيڙيندو ۽ آڇيندو پيو وڃي. اسان لاءِ خوشيءَ جي ڳالهه آهي ته سنڌي ٻوليءَ ۾ هندڪو ٻوليءَ جي پهاڪن ۽ چوڻين جو پهريون ڪتاب پيش ٿي رهيو آهي. هيءُ ڪتاب ”گهاگهر منجهه ساگر“؛ معروف هندڪو شاعر، ليکڪ ۽ ٻوليءَ جي ماهر سلطان سُڪون جي جوڙيل ڪتاب ”کوزے بچ دريا“ تان ورتل/ماخوذ آهي.
Title Cover of book گهاگهر منجهه ساگر

67. چٹی؛ کھٹی موڑ پلٹی۔ (کہاوت)

67. چٹی؛ کھٹی موڑ پلٹی۔ (کہاوت)
چٹی؛ چٽي، ڏنڊ، ٽوٽ، نقصان، ھرجاڻو، جرمانو. کھٹی؛ کٽي، کٽڻ (مصدر)، ڪمائي. موڑ؛ موٽي، مٿئون، وري. پلٹی؛ پلٽو کائڻ (مصدر)، موٽ ڪرڻ، موٽي ساڳي جاءِ تي بيھڻ.
واپار ڪرڻ به ڪو سھنجو ڪم ناھي. پئسا سيڙائي، ساھي منجھائڻي ٿي پوي. گراھڪن سان سلوڪ سان ڳالھائڻو ٿو پوي. انھن جون ڪسيون پڪيون ٻڌڻيون ٿيون پون. لالچي ماڻھن جي چالاڪين کان بچڻو ٿو پوي. ناظرو ماڻھن جي بد نظر کان بچڻ جا جتن ڪرڻا ٿا پون. تڏھن به نقصان جو انديشو ضرور رھي ٿو. ان لاءِ ضروري آھي ته يا واپار ننڍي پيماني تي شروع ڪجي يا وري ڪنھن ھنڌ ملازمت ڪري، اتان سکي پوءِ پنھنجو ڪاروبار ڪجي. ائين اُدَ تي سيڙپ ڪرڻ، ڳاٽو ڀڃائڻ جي مترادف ٿيندو.
ٿوري کٽيي، گھڻي برڪت آھي. اگر گھاٽو به پيو ته نئين ۽ سيکڙاٽ ماڻھوءَ لاءِ ان کي سنڀالڻ، سميٽڻ ۽ سھيڙڻ سھنجو آھي. ساڳئي ڪاروبار ۾ نقصان پوندو آھي. وري ساڳئي ڪاروبار مان فائدو به پوندو آھي. ننڍي ڪاروبار جي نقصان کان موراڳو نه ڊڄجي. اھو به واپار واري لاءِ فائديمند آھي. ان سان سندس اکيون کلي وڃن ٿيون. پنھنجن پراون کي، نفعي نقصان کي سمجھڻ جو ڏانءُ اچي وڃي ٿو. جنھن ڪاروبار ۾ نقصان نه پيو آھي، ان مان انت فائدو نه پوندو، ڇو جو ان جو نقصان آخر ۾ ايترو ٿيندو جو ان مان اسرڻ محال ھوندو. موٽي ڪاروبار ڪرڻ تي ارواح ئي نه ٿيندو.
مطلب؛
۱ . نقصان، ڪمائيءَ جو زيان. (ترجمو)
۲ . ڌنڌي ۾ پيل نقصان يا چٽي، موڙي به ضايع ڪري ڇڏي.
۳ . واپار ۾ پيل ڇيھو، ڌوڙ ڪري ڇڏيندو آھي.
۴ . يا ھٽيءَ مان ھٽ، يا ھٽي ئي چٽ.