لوڪ ادب، لساني ۽ ادبي تحقيق

گهاگهر منجهه ساگر

موجوده وقت ۾، پهاڪن ۽ چوڻين جي سڃاڻَ ۽ واکاڻ عبدالوهاب سهتو بڻيو آهي، ته عبدالوهاب سهتي جِي سڃاڻ ۽ واکاڻ وري پهاڪا ۽ چوڻيون بڻيا آهن، جن کي هُو پنهنجي خاص رنگ ۽ ڍنگ ۾ سهيڙيندو ۽ آڇيندو پيو وڃي. اسان لاءِ خوشيءَ جي ڳالهه آهي ته سنڌي ٻوليءَ ۾ هندڪو ٻوليءَ جي پهاڪن ۽ چوڻين جو پهريون ڪتاب پيش ٿي رهيو آهي. هيءُ ڪتاب ”گهاگهر منجهه ساگر“؛ معروف هندڪو شاعر، ليکڪ ۽ ٻوليءَ جي ماهر سلطان سُڪون جي جوڙيل ڪتاب ”کوزے بچ دريا“ تان ورتل/ماخوذ آهي.
Title Cover of book گهاگهر منجهه ساگر

62. چاڑے ہتھ سنیہا؛ جواب کجیہا۔ (کہاوت)

62. چاڑے ہتھ سنیہا؛ جواب کجیہا۔ (کہاوت)
چاڑے؛ گونگو، بي زبانو. ہتھ؛ ھٿئون، ھٿارئون، معرفت. سنیہا؛ سنيھو، نياپو، پيغام. کجیہا؛ ڪھڙو، ڪنھن جھڙو.
نياپو يا اندر جي ڳالھ، اڳلي تائين پھچائڻ لاءِ، زبان جو سھارو ورتو ويندو آھي. ھم زبان سان ھم ڪلام ٿيڻ لاءِ، روبرو ويھبو آھي. توجھ ڏئي ڳالھ ٻڌبي به آھي ته ٻڌائبي به آھي. اگر ٻي زبان جو آھي ته وچ ۾ مترجم ويھاربو آھي.
اگر وچ ۾ وڏو فاصلو آھي ته پوءِ موقف، لکيت ۾، خط تار يا ٻئي ڪنھن وسيلي/ ذريعي سان پھچائبو آھي. اڃا به معاملو تڪڙو ھوندو آھي ته وچ واري ماڻھوءَ کي نياپو ڏئي ڀڄائبو آھي ته جلدي ورندي وٺي اچي. ان ۾ ڪوشش ڪبي آھي ته نياپي کڻي اچڻ وارو، نه ٻار ھجي، نه ئي بيوقوف ھجي. نياپي پھچائڻ ۾ اڪريءَ جي ڦڪري نه ڪري اچي.
ڀلي نياپي پھچائڻ وارو، ھم زبان، بالغ ۽ سڻوپرو آھي پر ڳالھائڻ ۾ گونگو آھي ته اھو به نه پيغام/ نياپو پڄائي سگھندو، نه ئي وري ورندي وٺي اچي سربستو حوال ڪندو. بجاءِ سلجھائڻ جي ھر معاملو بگيڙي، ڪن ڪري ايندو. نياپو وغيرھ جھڙو اھم ڪم ڪرڻ وقت، سڻوپرن ماڻھن جي جاچ جوچ ڪري، پوءِ مٿن ذميداري رکجي ته نتيجو ڦلدار نڪرندو. ٻي صورت ۾ فائدو فائدي جي ماڳ، الٽو مسئلا ڳچيءَ ۾ پئجي ويندا.
مطلب؛
۱ . گونگي جي زباني نياپو، پوءِ جواب ڇا ھجي؟ (ترجمو)
۲ . گونگن جون آڃون، گونگا ئي سمجھن.
۳ . ٻار جي ٻولي، ٻيو ٻار سمجھي يا سندس ماءُ سمجھي.