لوڪ ادب، لساني ۽ ادبي تحقيق

گهاگهر منجهه ساگر

موجوده وقت ۾، پهاڪن ۽ چوڻين جي سڃاڻَ ۽ واکاڻ عبدالوهاب سهتو بڻيو آهي، ته عبدالوهاب سهتي جِي سڃاڻ ۽ واکاڻ وري پهاڪا ۽ چوڻيون بڻيا آهن، جن کي هُو پنهنجي خاص رنگ ۽ ڍنگ ۾ سهيڙيندو ۽ آڇيندو پيو وڃي. اسان لاءِ خوشيءَ جي ڳالهه آهي ته سنڌي ٻوليءَ ۾ هندڪو ٻوليءَ جي پهاڪن ۽ چوڻين جو پهريون ڪتاب پيش ٿي رهيو آهي. هيءُ ڪتاب ”گهاگهر منجهه ساگر“؛ معروف هندڪو شاعر، ليکڪ ۽ ٻوليءَ جي ماهر سلطان سُڪون جي جوڙيل ڪتاب ”کوزے بچ دريا“ تان ورتل/ماخوذ آهي.
Title Cover of book گهاگهر منجهه ساگر

25. بنيا جدوں غريب ہو جلدے تے پرانی بہی پھر ولدے۔ (کہاوت)

25. بنيا جدوں غريب ہو جلدے تے پرانی بہی پھر ولدے۔ (کہاوت)
بنيا؛ واڻيو، واپاري، دڪاندار. ہو جلدے؛ ٿيندا آھن. ولدے؛ ڳولي لھڻ، لڀڻ، ورائي واچڻ.
دڪاندار، واڻيو يا واپاري جڏھن ڌنڌي واپار ۾ گھاٽي جو منھن ڏسندو آھي، تڏھن کيس سنھون سنھون حساب ياد پوندو آھي. ڦڙيءَ ڦڙيءَ تلاءَ وانگر، ڌنڌي واپار جو نقصان به آھستي آھستي پوندو آھي ۽ ترا ڪڍي ڇڏيندو آھي.
اھڙيءَ حالت ۾، اڪثر واڻيا ڏيوالو ڪڍندا آھن. ڏيوالپڻي لاءِ، ڏينھن ڏٺي جو ڏيئو ٻاري ڇڏيندا آھن. ھونئن ڏينھن جو ڏيئو ٻارڻ؛ انڌي ھجڻ جي نشاني آھي. اھڙيءَ طرح ان انڌائپ مان مليل نقصان جو دليل پڻ آھي، جنھن مان مراد اھا آھي ته پيل نقصان جو ٻيو ڪو به نه بلڪ مالڪ ذميوار آھي.
ائين ڪرڻ سان واڻيو، قرضين جي ھڪين پٽڻ کان ڇٽي ويندو آھي. ان واندڪائيءَ مان فائدو وٺندي، پراڻيون وھيون/ بنديون ٻيھر کوليندو آھي. ٽوٽل پيو ڀيٽيندو آھي. نقصان، کيس پيو آھي، تنھنڪري ٻين جو رولو ڀولو، پاڻ ڏي ڪڍڻ بجاءِ ٻين ڏي ڪڍڻ جي ڪوشش ڪندو آھي.
مطلب؛
۱ . واڻيو وھيون تڏھن جاچي جڏھن؛ يا سڃو ٿئي، يا بي ايمان ٿئي.
۲ . پيل نقصان سان، واپاريءَ جي دماغ جا ست ئي طبق روشن ٿي ويندا آھن.