لوڪ ادب، لساني ۽ ادبي تحقيق

گهاگهر منجهه ساگر

موجوده وقت ۾، پهاڪن ۽ چوڻين جي سڃاڻَ ۽ واکاڻ عبدالوهاب سهتو بڻيو آهي، ته عبدالوهاب سهتي جِي سڃاڻ ۽ واکاڻ وري پهاڪا ۽ چوڻيون بڻيا آهن، جن کي هُو پنهنجي خاص رنگ ۽ ڍنگ ۾ سهيڙيندو ۽ آڇيندو پيو وڃي. اسان لاءِ خوشيءَ جي ڳالهه آهي ته سنڌي ٻوليءَ ۾ هندڪو ٻوليءَ جي پهاڪن ۽ چوڻين جو پهريون ڪتاب پيش ٿي رهيو آهي. هيءُ ڪتاب ”گهاگهر منجهه ساگر“؛ معروف هندڪو شاعر، ليکڪ ۽ ٻوليءَ جي ماهر سلطان سُڪون جي جوڙيل ڪتاب ”کوزے بچ دريا“ تان ورتل/ماخوذ آهي.
Title Cover of book گهاگهر منجهه ساگر

135. نیڑے دا پیر، لوہکا ہوندے۔ (کہاوت)

135. نیڑے دا پیر، لوہکا ہوندے۔ (کہاوت)
لوہکا؛ ھلڪو، بي وزن، بي قدر.
ھر ويجھي شيءِ، خوبصورتي وڃائي ڇڏيندي آھي. پنھنجا عيب، گھڻا ظاھر ڪري وجھندي آھن. پري کان ڏاڍي سھڻي لڳندڙ صورت، ويجھو اچڻ شرط، پنھنجو اھو سحر وڃائي ويھندي آھي. گڏ رھندڙ جو قدر نه ھوندو آھي جو ان جي سونھن سان گڏ، ان جا عيب به ظاھري اکين سان ڏسي وٺبا آھن.
پري کان ته دھل جو آواز به پر ڪشش ھوندو آھي. ويجھو اچڻ کان پوءِ، اھو به پيو ڪن کائيندو آھي. پنھنجي گھر ويٺل عورت، سونھن سببان عاشقن کي ڏاڍي وڻي پئي ۽ نه ملڻ جي صورت ۾ عاشق خودڪشيءَ تي آمادھ ٿيو پون. وصال کان پوءِ، عاشقن کي پتي تي نه ٿي پوي. اھو ڇاھي؟ اھو ان ڪري ٿيو جو ويجھي کان ڏسڻ جي ڪري، ان جا عيب صواب ظاھر ٿيا آھن. پري کان ڏٺل شيءِ جا عيب، ظاھر نه ٿيندا آھن. ويجھي اچڻ کان پوءِ، ان جو ڳالھائڻ، کائڻ، ورتاءُ وغيرھ اھي نه ھوندا آھن، جيڪي عاشق سھڻي صورت ڏسڻ وقت، پنھنجي ذھن اندر جوڙيا ھيا.
ھڪڙي ڪاني ڪرامت واري بزرگ کي گھر واري سدائين پئي طعنا تنڪا ڏيندي ھئي. بزرگ جي دل ۾ خواھش جاڳي ته اگر بزرگي گھرواريءَ تي کلي پئي ته ھوند گھر ۾ قدر ٿي پوندو. ھڪ ڏينھن گھر کان ٻاھر نڪري، ڪرامت جو نماءُ ڪندي، اڏامڻ لڳو ۽ اڏامندي پنھنجي گھر مٿان به ھڪ ٻه لامارو ڏنائين. سندس ان نماءَ کي گھڻن ماڻھن تجسس سان ڏٺو ۽ دل ۾ ويتر اثر وڌي وين. ڪرامتي نماءَ بعد، بزرگ گھر ۾ آيو ته گھر واريءَ جو ساڳيو ورتاءُ ڏسي، پنھنجي اڏامڻ واري ڪرامت ياد ڏياريائينس. ان تي گھر واريءَ دوڳيندي چيس؛ ”مئا مان به چوان ٽيڏو ٽيڏو پئي وئين، لاشڪ تون ئي ھوندين.“
ڳوٺ جي بزرگ کي، ڳوٺ وارا ان ڪري ھلڪو ٿا سمجھن جو وٽن، سندس عيب صواب ظاھر ٿيل آھن. کين پير صاحب، پاڻ جھڙو عام ماڻھو ٿو نظر اچي. اھو منجھن ڄائو نپنو ۽ اٿيو ويٺو آھي. سندن واھر ۽ مدد سان وڏو ٿيو آھي. ھاڻي کيس بزرگ ڄاڻي ڪيئن پاڻ کان وڌيڪ مان ڏئي، عام ماڻھن کان اوچو سمجھن؟! نا ممڪن آھي.
مطلب؛
۱ . ويجھو پير، چلھ جو مارنگ. (ترجمو)
۲ . کہرا دا پیر لوہکا ہوندے۔ (کہاوت)
(گھر جو پير، چلھ جو مارنگ ھوندو آھي.)