لوڪ ادب، لساني ۽ ادبي تحقيق

گهاگهر منجهه ساگر

موجوده وقت ۾، پهاڪن ۽ چوڻين جي سڃاڻَ ۽ واکاڻ عبدالوهاب سهتو بڻيو آهي، ته عبدالوهاب سهتي جِي سڃاڻ ۽ واکاڻ وري پهاڪا ۽ چوڻيون بڻيا آهن، جن کي هُو پنهنجي خاص رنگ ۽ ڍنگ ۾ سهيڙيندو ۽ آڇيندو پيو وڃي. اسان لاءِ خوشيءَ جي ڳالهه آهي ته سنڌي ٻوليءَ ۾ هندڪو ٻوليءَ جي پهاڪن ۽ چوڻين جو پهريون ڪتاب پيش ٿي رهيو آهي. هيءُ ڪتاب ”گهاگهر منجهه ساگر“؛ معروف هندڪو شاعر، ليکڪ ۽ ٻوليءَ جي ماهر سلطان سُڪون جي جوڙيل ڪتاب ”کوزے بچ دريا“ تان ورتل/ماخوذ آهي.
Title Cover of book گهاگهر منجهه ساگر

138. ہسدا بندہ تہوکے باز ہوندے۔ (کہاوت)

138. ہسدا بندہ تہوکے باز ہوندے۔ (کہاوت)
ہسدا بندہ؛ کلڻو ماڻھو. تہوکے باز؛ ڌوڪي باز، ٺڳ، نوسر باز.
ڪاوڙِيل طبيعت ماڻھو، ڪاوڙ وارو چھرو ڪري، پنھنجي ناراضگيءَ جو اظھار ڪندو آھي. ٺريل ۽ راضي ماڻھو، پنھنجي راضپي جو اظھار، پنھنجي مرڪندڙ چھري سان ڪندو آھي. چھرو، اندر جو آئينو آھي. دوکو، منافقيءَ سان ڏبو آھي. اندر ۾ ناراض ھوندي، مرڪندڙ چھري سان ڏسڻ ۽ تعريفي جملن سان ورتاءُ ڪرڻ به منافقيءَ جي اھڃاڻن منجھان ھڪ اھڃاڻ آھي. راضي ھوندي، ڪاوڙ وارو چھرو ڪري ڏيکارڻ پڻ ائين آھي. ان ورتاءَ کي دوکي وارو ورتاءُ يا دوکيبازي سڏبو آھي.
جنھن ماڻھوءَ جي اندر جي، سندس ظاھري چھري مان پرک نه ٿئي، ان جھڙو نقصان رسان ٻيو نه ٿو ٿي سگھي. وڌ ۾ وڌ نقصان يا ضرر، اتان پھچندو آھي، جتي دوکو ھجي. بظاھر سھڻي صورت ۽ مرڪندڙ چھرو ھجي، جڏھن ته اندر ۾ سوچ من-ڪُھڻي ھجي.
مطلب؛
۱ . کلڻو يار، دوڪيباز ھوندو آھي. (ترجمو)
۲ . پڏڻو جوڳي، ھسڻي نار، گد ڪھي؛ ٻئي ڪُھي مار.
۳ . بیری دا بور ہوسی، جڑھا ماہیا ہسدا ریہوے، تہوکے باز ضرور ہوسی۔ (ہندکو ماہیا)
(ويريءَ جو وير ھوندو، جيڪو يار کلندو رھيو، سو دوکيباز ضرور ھوندو. -ھندڪو ماھيه)