لوڪ ادب، لساني ۽ ادبي تحقيق

گهاگهر منجهه ساگر

موجوده وقت ۾، پهاڪن ۽ چوڻين جي سڃاڻَ ۽ واکاڻ عبدالوهاب سهتو بڻيو آهي، ته عبدالوهاب سهتي جِي سڃاڻ ۽ واکاڻ وري پهاڪا ۽ چوڻيون بڻيا آهن، جن کي هُو پنهنجي خاص رنگ ۽ ڍنگ ۾ سهيڙيندو ۽ آڇيندو پيو وڃي. اسان لاءِ خوشيءَ جي ڳالهه آهي ته سنڌي ٻوليءَ ۾ هندڪو ٻوليءَ جي پهاڪن ۽ چوڻين جو پهريون ڪتاب پيش ٿي رهيو آهي. هيءُ ڪتاب ”گهاگهر منجهه ساگر“؛ معروف هندڪو شاعر، ليکڪ ۽ ٻوليءَ جي ماهر سلطان سُڪون جي جوڙيل ڪتاب ”کوزے بچ دريا“ تان ورتل/ماخوذ آهي.
Title Cover of book گهاگهر منجهه ساگر

63. چاء دی سرکی؛ ڈوگی رہن کوٹھا کڑکی۔ (کہاوت)

63. چاء دی سرکی؛ ڈوگی رہن کوٹھا کڑکی۔ (کہاوت)
چاء؛ چانھن. سرکی؛ سرڪ، چشڪو. ڈوگی؛ زمين، ٻني ٻارو، کيت. رہن؛ گروي، رھن، ڳھ. کوٹھا؛ جاءِ، بنگلو، جڳھ، ماڙي. کڑکی؛ قرق، قرقي، ڳرڻ، ڳارڻ، ڳھ ڳارڻ.
چانھن؛ نه دوا آھي، نه غذا آھي. جڏھن ته کانئس ڪو وانجھيل ناھي. ھر ماڻھو صبح سان اٿڻ وقت، ھڪڙو ڪوپ چانھن جو ضرور گھري ٿو. اھا اھڙي چاھت آھي جو ڪير ان کي خراب يا نقصانڪار به نه ٿو سمجھي. خراب سمجھيو ويندڙ ڪم کان نفرت به ڪبي آھي ۽ منجھانئس جان آجي ڪرڻ جي ڪوشش به وٺبي آھي. جڏھن ته چانھن جي معاملي ۾ ائين ناھي. ھر ڪو کيس ضرورت سمجھي پيئي ٿو. حالانڪ، نه ان ۾ نشو آھي، نه وري ننڊ ڦٽائڻ بعد، جسم کي قوة بخشڻ جي صلاحيت اٿس.
پنھنجي محدود زندگيءَ اندر، عام انسان ايتري چانھن واپرائي ٿو، جو ان جي خرچ منجھان چڱا خاصا ڪم ٿي وڃن. تجربي مان ڏٺو ويو آھي، جن کي چانھن جي علت/ لت پيل آھي، سي پئسن جي اڻھوند ۾، اوڌر پاڌر تي جيتري ھوٽلن تي چانھن پيئن ٿا ۽ يارن دوستن کي پيئارين ٿا، ان سان مقروض ٿي وڃن ٿا. قرض لاھڻ لاءِ، جڏھن سندن جائداد گروي رکجي ٿي يا ڳارجي ٿي ته پوءِ ٿي خبر پوي ته چانھن پيئڻ جو ڪيترو خرچ آھي ۽ ان سان مالي نقصان ڪيترو آھي. يڪدم زبان تي اچيو وڃي؛ ”چانھن ساڙي ڇڏيا، آنڊا اشرافن جا.“
مطلب؛
۱ . چانھن جي چشڪي؛ زمين گروي، جاءِ ڳھ. (ترجمو)
۲ . دنيا جون لذتون، آخر ھر شيءِ نيلام ڪرائين.
۳ . بي لذت گناھ جي پڇاڙي، خراب.