لوڪ ادب، لساني ۽ ادبي تحقيق

گهاگهر منجهه ساگر

موجوده وقت ۾، پهاڪن ۽ چوڻين جي سڃاڻَ ۽ واکاڻ عبدالوهاب سهتو بڻيو آهي، ته عبدالوهاب سهتي جِي سڃاڻ ۽ واکاڻ وري پهاڪا ۽ چوڻيون بڻيا آهن، جن کي هُو پنهنجي خاص رنگ ۽ ڍنگ ۾ سهيڙيندو ۽ آڇيندو پيو وڃي. اسان لاءِ خوشيءَ جي ڳالهه آهي ته سنڌي ٻوليءَ ۾ هندڪو ٻوليءَ جي پهاڪن ۽ چوڻين جو پهريون ڪتاب پيش ٿي رهيو آهي. هيءُ ڪتاب ”گهاگهر منجهه ساگر“؛ معروف هندڪو شاعر، ليکڪ ۽ ٻوليءَ جي ماهر سلطان سُڪون جي جوڙيل ڪتاب ”کوزے بچ دريا“ تان ورتل/ماخوذ آهي.
Title Cover of book گهاگهر منجهه ساگر

145. یاری اے کہ چھولیاں دا بڈھ اے۔ (کہاوت)

145. یاری اے کہ چھولیاں دا بڈھ اے۔ (کہاوت)
چھولیاں؛ ڇولا، چڻا. بڈھ؛ وَڍُ، ڪَٽائي، ڀَيل.
چڻو، زمين اندر پوکڻ کان پوءِ، گڇا ڪري ڦٽندو آھي. اگر منجھانئس پليءَ جا گؤنچ چونڊي پٽجن ته انھن پٽيل جاين ڀرسان ٻيا ٽانگا گوھا ڏئي موربا آھن ۽ وڌي ويندا آھن. منجھن چڻن جا ڦوٽا به جام ٿيندا آھن. جڏھن مند اندر، ڦوٽا به پٽبا آھن ته نه کليل ڦليون پنھنجي گؤنچن منجھان ٻيا ڦوٽا مُوري اٿنديون آھن، جن منجھان چڻا حاصل ٿيندا آھن. حاصل مطلب ته چڻي جو فصل اھڙو آھي، جيترو وڍينس يا ڀيلينس اوترو زور ڏئي، ھنڌئون ھنڌئون ڦٽي پوندو. جنھن لاءِ ڀٽائي سڳوري پڻ فرمايو آ:
ڏِنو ڪِنو نه ٿئي، جيئن ڏي تيئن گهڻو،
سَخي سِرنَھن چڻو، جيئن ڀيل تيئن ڀلو ٿئي.
پڪي ياري يا مڙساڻي سنگت کي، چڻن جي وڍ سان مشابھت ڏني ويندي آھي. ان ۾ به دوست کي جيترو ڀيلبو آھي، اوترو سھندو آھي ۽ سندس سنگت ۾ ڪَرَ نه ايندي آھي. ڪچا ۽ مطلبي دوست، ٿوري آزمائش ۾ ڀڄي ويندا آھن.
مطلب؛
۱ . ياري ائين آھي، جيئن چڻن جي ڀيل. (ترجمو)
۲ . سخي، ساري، ياري، سرنھن ۽ چڻو، جيئن ڀيل تيئن ڀلا ٿين.