لوڪ ادب، لساني ۽ ادبي تحقيق

گهاگهر منجهه ساگر

موجوده وقت ۾، پهاڪن ۽ چوڻين جي سڃاڻَ ۽ واکاڻ عبدالوهاب سهتو بڻيو آهي، ته عبدالوهاب سهتي جِي سڃاڻ ۽ واکاڻ وري پهاڪا ۽ چوڻيون بڻيا آهن، جن کي هُو پنهنجي خاص رنگ ۽ ڍنگ ۾ سهيڙيندو ۽ آڇيندو پيو وڃي. اسان لاءِ خوشيءَ جي ڳالهه آهي ته سنڌي ٻوليءَ ۾ هندڪو ٻوليءَ جي پهاڪن ۽ چوڻين جو پهريون ڪتاب پيش ٿي رهيو آهي. هيءُ ڪتاب ”گهاگهر منجهه ساگر“؛ معروف هندڪو شاعر، ليکڪ ۽ ٻوليءَ جي ماهر سلطان سُڪون جي جوڙيل ڪتاب ”کوزے بچ دريا“ تان ورتل/ماخوذ آهي.
Title Cover of book گهاگهر منجهه ساگر

88. رواں دی بلی بناواں، میاؤں کون کرے۔ (کہاوت)

88. رواں دی بلی بناواں، میاؤں کون کرے۔ (کہاوت)
رواں؛ اُنَ، ڏاس.
ھڪڙي ڳوٺاڻي جي گھر منجھ ڏاڍا ڪُوئا اچي پيدا ٿيا ۽ کيس ڏاڍو تنگ ڪرڻ لڳا. ھر شيءِ زيان ۽ ناس ڪري پيا وڃنس. تو مان سان ڳالھ ڪيائين. کيس ڏس مليو ته ٻلي ڌار.
ٻلي ڌارڻ لاءِ، تو مان کان ٻلي گھريائين. ڪنھن ڏنس ڪو نه پئي، جو گھر جون ھريل ٻليون ٻئي کي ڪير نه ڏيندو آھي ۽ نه وري ھڪ ھنڌ جون ھريل ٻليون ٻئي ھنڌ ٽڪنديون آھن.
ٻلي، ٻليءَ جي ماڳ موراڳو، ٻليءَ جو ٻچڙو ڪٿان به نه پئي مليس. نيٺ سوچي سوچي دل ۾ چيائين؛ ’ڪھڙا مون کي ڪوئا مارڻا آھن. کين رڳو ڊيڄارڻو ته آھي. اٺن ۽ رڍن جي ڏاس منجھان ٻلي ٺاھي گھر ۾ ٿو رکان. ڪوئا ڀڄي ويندا.‘
اُن يا ڏاس منجھان پھرين تُنبو بڻايائين، پوءِ جڙاوت ڪري ھوبھو ٻلي ٺاھيائين. ھاڻي ڏاس جي ٻلي ته ٺھي تيار ٿي. گھر ۾ رکيائين ته ڪوئا، بجاءِ ٻليءَ کي ڏسي ڊڄي ڀڄي وڃڻ جي، ويٺا ساڻس کينچل ڪن. ان تي ھمراھ ڏاڍو پريشان ٿيو. ھيترو خرچ ڪري ٻلي ٺاھيم، تڏھن به ڪوئا نه ويا. تو مان سان ڳالھ ڪيائين. تن چيس؛ ڪوئا ٻليءَ جي شڪل کان نه، پر ان جي ميائون ميائون ڪرڻ سان ڊڄندا آھن.
وڏا وس ڪيائين پر ھٿ جي جوڙيل ٻليءَ ۾ ميائون ميائون جو آواز نه وجھي سگھيو. بيزار ٿي واتان نڪري ويس؛ ’اُن جي ٻلي ته ٺاھيم، ھاڻي ميائون ڪير ڪري.‘
مطلب؛
۱ . اُنَ جي ٻلي ته ٺاھيان، ميائون ڪنھن کان ڪرايان. (ترجمو)
۲ . نقل کي شڪل، اصل واري ته ڏئي سگھجي، پر ڪارائتو نه ٿو ڪري سگهجي.
۳ . ڪاٺ جو ڪتو ٺاھڻ سولو، ڀؤنڪ ٺاھڻ ڏکي.
۴ . ڪوئن ڏٺي ٻلڙي، دلڙي ٿين ڍلڙي.
۵ . ٻلي نه ماري، ٻليءَ جي ميائون ميائون ماري.
۶ . سپ نه ماري، سپ جو سراپ ماري.