لوڪ ادب، لساني ۽ ادبي تحقيق

گهاگهر منجهه ساگر

موجوده وقت ۾، پهاڪن ۽ چوڻين جي سڃاڻَ ۽ واکاڻ عبدالوهاب سهتو بڻيو آهي، ته عبدالوهاب سهتي جِي سڃاڻ ۽ واکاڻ وري پهاڪا ۽ چوڻيون بڻيا آهن، جن کي هُو پنهنجي خاص رنگ ۽ ڍنگ ۾ سهيڙيندو ۽ آڇيندو پيو وڃي. اسان لاءِ خوشيءَ جي ڳالهه آهي ته سنڌي ٻوليءَ ۾ هندڪو ٻوليءَ جي پهاڪن ۽ چوڻين جو پهريون ڪتاب پيش ٿي رهيو آهي. هيءُ ڪتاب ”گهاگهر منجهه ساگر“؛ معروف هندڪو شاعر، ليکڪ ۽ ٻوليءَ جي ماهر سلطان سُڪون جي جوڙيل ڪتاب ”کوزے بچ دريا“ تان ورتل/ماخوذ آهي.
Title Cover of book گهاگهر منجهه ساگر

48. جتنے مونھ، اتنیاں گلاں۔ (کہاوت)

48. جتنے مونھ، اتنیاں گلاں۔ (کہاوت)
مونھ؛ وات، منھن، ٻوٿ. گلاں؛ ڳالھيون، خيال، راءِ.
انسان، سوچي ته دل ۽ دماغ سان ٿو پر پنھنجي خيالن جو اظھار، زبان جي ذريعي ڪري ٿو. اھا اظھار واري زبان، وات جي اندر، ڏندن جي پھري ۾ محفوظ ھوندي آھي. مڙني حِسن؛ ڏسڻ، سنگھڻ، چکڻ، ٻڌڻ، ڇھڻ جو مرڪز، منھن آھي. انھن جا آرگن، منھن يا چھري اندر رکيا ويا آھن. ٻين آڏو، ماڻھوءَ جو اظھار يا پيغام اتان، روانو ٿئي ٿو.
ھر ماڻھوءَ جو مھانڊو پنھنجو آھي. زبان جو لھجو ۽ آواز جي ڍار پڻ مختلف آھي. پردي ۾ پيو ڳالھائيندو، ته ٻڌڻ وارو پيو ڪنائيندو ۽ ذھن تي زور ڏيندو ته اھو آواز ڪنھن جو آھي، ڇو جو ھر ڪنھن جو آواز ھڪ ٻئي کان مٽ آھي. اھڙي نموني، ھر ھڪ جي سوچ، جيڪا جڙي ته حواس خمسہ جي ذريعي ٿي، پر ھوندي مختلف آھي، ڇو جو ھر ڪو ھر معاملي کي ڏسي پنھنجي پنھنجي اينگل کان ۽ پنھنجي نظر سان ٿو، جنھن سبب ھر ھڪ جي مشاھدي جو ڦيرو ٿيو وڃي. نتيجي طور ھر ھڪ جي سوچ پڻ جداري ٿيو وڃي.
جيترا ٻوٿ يا وات ھوندا، منجھن زبان ته ھڪ ھڪ ھوندي، پر واتن جي حساب سان کوڙ ٿي وينديون. منجھانئن نڪرندڙ ڳالھيون يا سوچون، ساڳئي معاملي منجھ، ھڪ ٻئي کان مختلف ھونديون. ڳالھائڻ کان پوءِ، گيڙ-بگيڙو ٿي ويندو.
مطلب؛
۱ . جيترا وات، اتريون ڳالھيون. (ترجمو)
۲ . ھر ڪنھن جي راءِ، پنھنجي پنھنجي ھوندي آھي.
۳ . ھر ماڻھوءَ منجھ، عقل-ذرو سبيل ئي رکيل ھوندو آھي، جيڪو ٻين جي عقل کان مختلف ھوندو آھي.