111. کسے کبے آں لت کڈھ ماری، اوہ کمادا بچ جل لکیا۔ (کہاوت)
کبے؛ ڪٻي، ڪٻو، ڪٻڙو، ڊونڊو، چيلھ-چٻو. کمادا؛ ڪمند منجھ، ڪمند جي فصل ۾. جل؛ ڄل، چل، وڃي. لکیا؛ لڪيو، ڇُپيو.
ڪٻو، جيڪو اڳي ئي چيلھ وتيون ويٺو ھجي، اگر تنھن کي ڪير اوچتو زمائتي لت ڪُٻِ واري وھائي ڪڍي، سو ته سور کان، لِڪڻ جون جايون ڳوليندو وتندو. لڪڻ لاءِ جاءِ اھا ڳولبي يا ھٿ ڪبي آھي، جتي جان ۽ مال محفوظ رھي سگھي. ماڻھو پاڻ به سڪون ۾ ھجي. ائين نه ٿئي جو جنھن مصيبت کان ڀڄي، لڪڻ واري جاءِ تي ان کان ٻيڻي مصيبت ويٺي ھجي.
ڪمند جا ڳنا، باٺن جھڙا سخت ھوندا آھن. سڌا ھجن ته به منجھانئن لنگھڻ اوکو ھوندو آھي. اگر ڪريل ھجن ته منجھانئن لنگھڻ ۽ منجھن لڪڻ، اوکو ٿي ويندو آھي. چڱو ڀلو ماڻھو به ڪمند جي فصل منجھ ھلي ڪو نه سگھندو آھي. ھلڻ پاسا ڇني ڇڏيندس. ان جي ڀيٽ ۾ اگر ڪو ڪٻڙو يا معذور، منجھن لڪڻ جي ڪوشش ڪندو، اھو لت لڳڻ واري سور کان وڏا سور پرائيندو.
ماڻھوءَ کي گھرجي ته اگر ڪنھن مصيبت کان ڀڄڻو ھجيس ته اڳُ پُٺِ جاچي پوءِ ڀڄي. ننڍي مصيبت کي ڇڏي، وڏيءَ ۾ وڃي نه ڦاسي. البته وڏي مصيبت يا تڪليف کي ڇڏي، ننڍي يا سھڻ جھڙي مصيبت ڏي ڊوڙي ته ڪو ھرج ناھي.
مطلب؛
۱ . ڪنھن ڪٻڙي کي لت ھنئي ته وڃي ڪمند منجھ لڪيو. (ترجمو)
۲ . مينھن کان ڀڄي، نيساري ھيٺان لڪيو.
۳ . آسمان تان ڪري، کجيءَ ۾ اٽڪيو.
۴ . جنگ يا وبا ڦھليل علائقي مان نه ڀڄجي.
۵ . ڏاند ڀڄي پاڃاريءَ کان، ٻوڙي ۾ ٻه پاڃاريون.