لوڪ ادب، لساني ۽ ادبي تحقيق

گهاگهر منجهه ساگر

موجوده وقت ۾، پهاڪن ۽ چوڻين جي سڃاڻَ ۽ واکاڻ عبدالوهاب سهتو بڻيو آهي، ته عبدالوهاب سهتي جِي سڃاڻ ۽ واکاڻ وري پهاڪا ۽ چوڻيون بڻيا آهن، جن کي هُو پنهنجي خاص رنگ ۽ ڍنگ ۾ سهيڙيندو ۽ آڇيندو پيو وڃي. اسان لاءِ خوشيءَ جي ڳالهه آهي ته سنڌي ٻوليءَ ۾ هندڪو ٻوليءَ جي پهاڪن ۽ چوڻين جو پهريون ڪتاب پيش ٿي رهيو آهي. هيءُ ڪتاب ”گهاگهر منجهه ساگر“؛ معروف هندڪو شاعر، ليکڪ ۽ ٻوليءَ جي ماهر سلطان سُڪون جي جوڙيل ڪتاب ”کوزے بچ دريا“ تان ورتل/ماخوذ آهي.
Title Cover of book گهاگهر منجهه ساگر

76. حرامیاں دی ہک رگ، بدھیک ہوندی اے۔ (کہاوت)

76. حرامیاں دی ہک رگ، بدھیک ہوندی اے۔ (کہاوت)
بدھیک؛ وڌيڪ، واڌارو.
حرامي يا شرير؛ ذھني سوچ ۾ شاطر، ڪردار ۾ وڻواند، معاملي فھميءَ ۾ بيھودو، ورتاءَ ۾ بي شناس ٿيندو آھي. جتي عام اشراف جي ذھن جي سوچ پوري پئي ٿيندي، حراميءَ جي عقل جي اڏام اتان شروع پئي ٿيندي. عقل جي ڊوڙ ڪبي ته سندس عقل کي پڄي ڪو نه سگھبو.
عام ماڻھوءَ جي جسم ۾ مختلف لڱ آھن، جن مان مختلف ڪارج ٿين ٿا. ھٿ ھڪڙو لڱ آھي، جنھن سان ھاج ڪجي ٿي. ڄنگھ ٻيو لڱ آھي، جنھن سان پنڌ ڪجي ٿو. اک سان ڏسجي ٿو، ڪنن سان ٻڌجي ٿو ۽ نڪ سان سنگھجي ٿو وغيرھ. جڏھن ته سوچ فقط دماغ سان ئي ڪبي آھي. جيترو دماغ ھوندو، سوچ اوتري ئي ھوندي. دماغ وڏو، سوچ وڏي. دماغ ننڍو، سوچ سوڙھي. دماغ جي ننڍ-وڏائيءَ جي ماپ، مٿي جي ننڍ-وڏائيءَ مان معلوم ٿيندي آھي.
حرامي ماڻھوءَ لاءِ چون ٿا، دماغ ان کان به وڏو ھوندو آھي. ڪي ته بلڪ ائين ٿا چون ته وٽس جسم ۾ گوشت پوست ۽ ھڏا گھٽ پر مغز سجيھ ڀريل ھوندو آھي. ڪي ته ايتري تائين به وڌائي بيان ڪندا آھن ته حراميءَ جو پورو جسم، مغز ئي مغز ھوندو آھي.
حرامي، جيتريون به حرامپايون ڪري ٿو، سي دماغ جي سوچ سان ڪري ٿو. دماغ، سنھين رڳن ۽ گودي مان ٺھيل آھي. جنھن لاءِ چئجي ٿو، حراميءَ جي مغز ۾ اھي رڳون سبيل پيل آھن، جن مان شرارتن ڪرڻ پڄاڻان، ھڪڙيون ٿڪجن ٿيون ته ٻيون تيستائين ساھي پٽي سڻوپريون ٿي اٿن ٿيون. ان ڪري کيس ٿڪائڻ يا ڀڄائڻ ڏکيو آھي.
مطلب؛
۱ . حرامين جي ھڪ رڳ، وڌيڪ ھوندي آھي. (ترجمو)
۲ . حراميءَ کي ھڻ پيرن ڀر ته بيھندو مٿي ڀر، ھڻ مٿي ڀر ته بيھندو پيرن ڀر.
۳ . حرامي ھڻي، ٻئي ڀاڱا کڻي.