لوڪ ادب، لساني ۽ ادبي تحقيق

گهاگهر منجهه ساگر

موجوده وقت ۾، پهاڪن ۽ چوڻين جي سڃاڻَ ۽ واکاڻ عبدالوهاب سهتو بڻيو آهي، ته عبدالوهاب سهتي جِي سڃاڻ ۽ واکاڻ وري پهاڪا ۽ چوڻيون بڻيا آهن، جن کي هُو پنهنجي خاص رنگ ۽ ڍنگ ۾ سهيڙيندو ۽ آڇيندو پيو وڃي. اسان لاءِ خوشيءَ جي ڳالهه آهي ته سنڌي ٻوليءَ ۾ هندڪو ٻوليءَ جي پهاڪن ۽ چوڻين جو پهريون ڪتاب پيش ٿي رهيو آهي. هيءُ ڪتاب ”گهاگهر منجهه ساگر“؛ معروف هندڪو شاعر، ليکڪ ۽ ٻوليءَ جي ماهر سلطان سُڪون جي جوڙيل ڪتاب ”کوزے بچ دريا“ تان ورتل/ماخوذ آهي.
Title Cover of book گهاگهر منجهه ساگر

85. دیہاڑی بولن پھہاڑیاں، راتی بولن کاں؛ یا گراں دا لمبردار نینھ، یا گراں دا گراں۔ (کہاوت، شگون)

85. دیہاڑی بولن پھہاڑیاں، راتی بولن کاں؛ یا گراں دا لمبردار نینھ، یا گراں دا گراں۔ (کہاوت، شگون)
دیہاڑی؛ ڏيھاڙي، ڏينھن جو. بولن؛ ٻولي، ڀونڪي، لنوي، رڙي، اوناڙي. پھہاڑیاں؛ لومڙيون، گداڙيون. راتی؛ رات جو، اڌ رات جو. کاں؛ ڪانءُ، ڪانويليون. گراں؛ گانءُ، ڳوٺ، آبادي، وسندي. لمبردار؛ لمبردار، نمبردار، مکي، وڏيرو، چوڌري، پٽيل. نینھ؛ نھين، نه رھڻ، مري وڃڻ.
ھڪڙو شگون يا وھم آھي، جيڪو ڪڏھن ڪڏھن آزمائشي طور تي، الله جي حڪم سان وجود به وٺندو آھي. جڏھن ته فطرت جي قانون سان ان جو ڪو به واسطو ناھي.
فطرت جي قانون تحت، گدڙ رات جو اوناڙيندا آھن ۽ ڪانءَ ڏينھن جو اچي گھر جي ڀت مٿان لنوندا آھن. فطرت کان ھٽي ڪري ڪا شيءِ ورلي ڪم ڪندي آھي. سواءِ جن ۽ انسان جي، ھر مخلوق؛ حيوانات، نباتات ۽ جمادات، پنھنجي پنھنجي مقرر ڪردھ خول اندر ڪم ڪندي آھي. ان جي مقرر حدن کان ٻاھر نه اورانگھيندي آھي. اگر اھا بيگاھ وقت تي، پنھنجي فطرت کان ھٽي ڪري، ڪو ڪم ڪري ٿي ته ان ۾ خالق جي قدرت طرفان ڪو ٻيو نياپو سمجھڻ گھرجي. جنھن جي تاويل، صاحب دل ۽ صاحب ايمان ئي صحيح طور تي ڪري سگھن ٿا. ھن ڪھاوت ۾ پڻ اھڙي عمل ڏانھن اشارو آھي.
اگر ڪنھن وسنديءَ جي مٿان، ڏينھن ڌاري گدڙ اچي اوناڙين ۽ وري رات ڌاري ڪانوَ اچي لنون ته يا اھا وسندي وجود وڃائيندي يا ان وسنديءَ جو وڏيرو وفات پائيندو. ’آواز خلق، نقارھ خدا است‘ واري اصول تحت، ڪڏھن ڪڏھن، ڪنھن شيءِ جي برباديءَ جا پسڻ، اڳواٽ پئجي ويندا آھن. جيئن حضرت سليمان عليه السلام واري واقعي منجھ آھي ته ڪِوليون، ھڪڙي ٻر کان ٻيءَ ٻر ڏانھن لڏيون پئي ويون ۽ چونديون پئي ويون؛ وقت جا حاڪم وڏا ظالم ٿيندا آھن، جڏھن ڪنھن وسنديءَ تي ٽٽندا آھن ته ان کي تحس نحس ڪري ڇڏيندا آھن.
ان قسم جي اوساڻن منجھان، ھيءَ ڪھاوت به ھڪڙو شگون آھي. ضروري ناھي ته ائين ٿئي به. جڏھن ته ان جي وجود ۾ اچڻ جو خدشو ضرور رھندو آھي.
مطلب؛
۱ . ڏينھن جو اناڙين لومڙيون، رات جو لنون ڪانوَ؛ يا وڏيرو وڃي، يا ڳوٺ وڃي. (ترجمو)
۲ . ڏينھان اوناڙي گدڙ، راتيان لنوي سيار؛ يا راجا مري، يا پوي ڏيھ ۾ ڏڪار.