130. مچھ نینھ، تے کچھ نینھ۔ (کہاوت)
ڏاڙھي ۽ مڇ، مرد جو نشان آھي. عورتن کي ٻئي نه ڄمنديون آھن. کدڙن ويچارن جي ته ڪمائي ئي، ڏاڙھي مڇ جي صفائيءَ ۾ پوري ٿي ويندي آھي.
عورت، وچن يا واعدو ڪندي ته ان جي نڀائڻ لاءِ، سينڌ جي اقرار سان يقين دھاني ڪرائيندي. وارن جي چڳ تي ھٿ رکي چوندي؛ ”ھيءَ سينڌ آھي! فلاڻو ڪم نه ڪيان ته ھيءَ منھنجي سينڌ ئي ناھي.“ اھڙيءَ طرح مرد، ڏاڙھيءَ تي ڏائو/کاٻو ھٿ رکي، واعدي پوري ڪرڻ جو يقين ڏياريندو. ڏائو يا کاٻو ھٿ، کائڻ پيئڻ ۾ ڪتب گھٽ ايندو آھي. بلڪ گندگي صفا ڪرڻ ۾ استعمال ٿيندو آھي. ان ڪري اھو يقين ڏياربو آھي ته اگر واعدو پورو نه ٿيو ته اھو ھٿ ڄڻ ڪرفٽيءَ ۾ ڀريم. ڪي مرد وري ڏاڙھي ڪوڙين، پر مڇ ضرور رکن. اھي وري مڇ ڏيکاري، پنھنجي مردانگي ۽ واعدي نباھڻ جي استقامت ڏانھن اشارو ڪن.
مڇ جي اشاري ڪرڻ مان سندن مراد ھوندي آھي ته؛ پاڻ مرد آھن، جنھنڪري پنھنجي ڪيل زبان/ واعدي تان پاڻ نه ڦرندا. اگر ڦرڻ لاءِ مجبور ڪيو ويُن يا حالات ڏکيا ٿيا ته به مڙس ٿي منھن ڏيندا پر ڏنل قول ضرور پاڙيندا.
واعدي جو يقين ان ڪري ڏياريو ويندو آھي ته جيئن ماڻھوءَ جي ساک ۽ ڪار پت، ٻين ۾ ويٺل ھجي، ڇو جو دنيا ۾ سک سان اھو ٿو گذاري جنھن جي معاشري اندر ساک ويٺل آھي. جنھن جي ساک ويٺل ناھي، تنھن کي تڪليفون سرس پھچن ٿيون.
مطلب؛
۱ . مُڇ ناھ، ڪُڇ ناھي. (ترجمو)
۲ . مڙس ته مڇ.
۳ . مڇ کان سواءِ مڙس ڪھڙو؟!