آمريڪا جي پنجاهين رياست هوائي ٻيٽ آهي
ياد رهي ته هن جنگ کان اڳ فلپين اسپين جي قبضي ۾ هو، ۽ ملايا، سنگاپور وغيره انگريزن جي حوالي هئا. انڊونيشيا ڊچن جي قبضي ۾ هو. فلپين وارن جي پنهنجي مادري زبان تگالوگ آهي، پر اسپين جي قبضي ۾ رهڻ ڪري هو اسپيني به سکي پيا، جيئن انڊونيشيا وارا ڊچ زبان پڻ ڳالهائين ٿا. آمريڪا جي قبضي ۾ اچڻ بعد فلپين ۾ انگريزي زبان جو واهپو شروع ٿي ويو.
آمريڪا (USA) وارا ڪيوبا وغيره تي قبصو ڪري خوش ڪونه هئا، جو هنن خود فرانس ۽ انگلينڊ وارن کان پاڻ کي آزاد ڪرايو هو. 1902ع ۾ يعني چئن سالن بعد آمريڪي فوجين کي ڪيوبا مان واپس گهرايو ويو. فلپين واپس اسپين جي حوالي نٿي ٿيڻ چاهيو، بلڪه USA وارن جي 51 هين رياست ٿي رهڻ ٿي چاهيو، جيئن USA وارن هوائي ٻيٽن کي 50 هين رياست ڪري رکيو، پر USA فلپين کي ائين پاڻ سان رکڻ لاءِ تيار نه هو. ظاهر آهي هوڏانهن هوائي ٻيٽن تي عوام نه برابر، رب جي ڌرتي جام ۽ موسم خوشگوار ۽ هيڏانهن فلپين جي عوام بي انتها، هڪ طرف ته غربت ۽ آسماني آفتون ٻوڏون، طوفان، زلزلا ٻئي طرف فلپين کي USA جو حصو بنائڻ معنيٰ ورندڙ اڏامن يا پاڻي وارن جهازن ۾ هڪ هڪ ٿي سڀ فلپيني USA پهچي وڃن، جِتي فلپين جي مقابلي ۾ هر هڪ کي وڏي خوشحالي ۽ موچارو مستقبل نظر آيو ٿي. USA فلپين مان به هٿ ڪڍيا. 1907ع ۾ کين هڪ لميٽيڊ خودمختيار حڪومت جوڙڻ جي آزادي ڏني وئي ۽ 1946ع ۾ فل خودمختياري ڏني وئي. هوائيءَ کي 1959ع ۾ الاسڪا وانگر USA جي رياست جو درجو ڏنو ويو. هوائي پئسفڪ سمنڊ جي بلڪل وچ ۾ ٻيٽن جو جھڳٽو آهي، جنهن جو هونو لولو سڀ کان وڏو ٻيٽ آهي، جنهن جو شروع ۾ مختصر ذڪر ڪري چڪو آهيان، ته اسان جي ڳوٺ جو ڊاڪٽر خالد زمان (جنهن ڪجهه عرصو ڪراچيءَ ۾ ٽي وي تي به ڪم ڪيو) رهي ٿو.
اپريل 1961ع ۾ روسين هڪ ٻئي پٺيان خلا ۾ راڪيٽ ڇڏيا، جن مان هڪ ۾ ماڻهو به موڪليائون، جيڪو راڪيٽ ۾ ڌرتيءَ جي چوڌاري Orbit ۾ چڪر هڻي آيو. آمريڪا جي تنهن وقت جي صدر جان ڪينيڊيءَ پنهنجي قوم سان واعدو ڪيو ته سٺ جي ڏهاڪي پوري ٿيڻ کان اڳ آمريڪا چنڊ تي ماڻهو موڪلڻ ۾ ڪامياب ٿي ويندو. ڪينيڊيءَ جو اهو واعدو جولاءِ 1969ع ۾ پورو ٿيو، جڏهن ائسٽورناٽ نيل آرام اسٽرانگ اپولو ٻئي ۾ چنڊ تي پهتو.
ڪينيڊي جي قتل بعد لندن جانسن جيڪو ان وقت وائيس پريزيڊنٽ هو، سو پريزيڊنٽ ٿيو ۽ ڇهن سالن تائين (1969ع تائين) يو ايس جو صدر رهيو. پنهنجي صدارت واري دور ۾ هو ويٽنام واري جنگ ۾ اٽڪي پيو. 1968ع تائين آمريڪا جا پنج لک سپاهي هڪ ڏورانهين ننڍڙي ملڪ ۾، جنهن بابت ڪيترن کي ڪا خاص ڄاڻ نه هئي، ڪنهن بهتر نتيجي نڪرڻ بنا وڙهندا رهيا. عوام کي هن ڏورانهين جنگ لاءِ ڪا دلچسپي نه هئي، جنهن ۾ سندن ٻچا مارجي رهيا رهيا، پر سياستدانن اهو ئي سمجهيو ٿي ته اهو مهاڏو ضروري آهي ۽ ويٽنام سان گڏ سندن وڏن چين ۽ روس کي سبق سيکارڻ کپي. مال ۽ جان وڃائڻ باوجود هن جنگ مان آمريڪا کي ڪجهه به هڙ حاصل نه ٿيو. ملڪ اندر عوام جي هڙتالن ۽ جلوسن ملڪ جي حاڪمن کي منجھائي رکيو. لنڊن جانسن جي شهرت کي ڪافي ڌڪ لڳو. 1968ع ۾ جيئن ئي رچرڊ نڪسن صدر ٿيو ته هن ويٽنام جي جنگ مان پنهنجن ماڻهن کي ٻاهر ڇڪڻ شروع ڪيو ۽ USA جهڙي پهلوان ملڪ پنهنجي جان ڇڏائي سُک جو ساهه کنيو. اِهوئي سبب آهي جو هن دفعي افغانستان ۽ عراق واري جنگ ۾ هٿ ڳنڍڻ کان اڳ گهڻو سوچ ويچار ڪئي ته ڪٿي وري ويٽنام واري خواري نه ٿئي.
رچرڊ نڪسن اعليٰ ڊپلوميسي جو هڪ ڪم اهو به ڪيو جو هن آمريڪا ۽ چين جا تعلقات بهتر ڪرايا. سالن کان چين ۽ آمريڪا هڪ ٻئي لاءِ نفرتون پيدا ڪري رهيا هئا، انهن جو نڪسن خاتمو آندو ان ڪم ۾ پاڪستان اهم ڪردار ادا ڪيو. آمريڪا جي نمائندي ڪِسنجر جي پاڪستان معرفت چين جي سربراهن سان ملاقات ۽ دوستي ٿي. رچرڊ نڪسن کي جِتي چين سان لاڳاپا قائم ڪرڻ جو ڪريڊٽ مليو، اتي هو واٽر گيٽ ڪيس ۾ ڦاسي پيو. صدارت جي campaign ورڪ دوران واشنگٽن جي واٽرگيٽ آفيس ۾ ٺهيل ڊيموڪريٽڪ پارٽي هيڊ ڪوارٽر ۾ گهڙي آيل پنج ڌاڙيل پڪڙجي پيا. اخباري نمائندن جي Investigation جاچ تي خبر پيئي ته اهي همراهه نڪسن کي صدارت جي ڪرسي لاءِ وري چونڊرائڻ واري ڪميٽي طرفان مقرر ڪيا ويا هئا. نڪسن ان جو اعتراف نه ڪري ويتر پنهنجو ڪيس ڦٽائي رکيو، ڇو جو پوءِ اڳتي هلي رڪارڊ ٿيل ٽيپن مان سڄو راز فاش ٿي ويو. 1974ع ۾ نڪسن کي صدارت ڇڏڻي پيئي ۽ هو آمريڪا جي تاريخ جو پهريون صدرٿيو، جنهن صدارت تان استعيفيٰ ڏني.
رچرڊ نڪسن بعد آمريڪا جا هيٺيان صدر ٿيا:
- فورڊ 1974ع کان 1977ع تائين
- جمي ڪارٽر 1977ع کان 1981ع تائين
- رونالڊ ريگن 1981ع کان 1989ع تائين
- جارج بش 1989ع کان 1993ع تائين
- بل ڪلنٽن 1993ع کان 2001ع تائين
- جارج ڊبليو بش 2001ع کان 2009ع تائين
- باراڪ اوباما 2009ع کان.........