الطاف شيخ ڪارنر

نيوهالا کان نيويارڪ

مون 1968 کان 1972 تائين ڪيترائي جهاز آمريڪا جي اوڀر وارن بندرگاهن ، ڪئناڊا ۽ هيٺ ويسٽ انڊيز جي بندرگاهن ڪيوبا، ٽرنيڊاد ۽ جئميڪا کان برمودا، بهاما ۽ برازيل ۾ هلايا. اٽڪل 35 سالن بعد آئون وري انهن بندرگاهن ۾ ويس...پر هن ڀيري پاڻي واري جهاز بدران هوائي جهاز، ريل گاڏين ۽ بسين ڪارن ۾. هي ڪتاب انهي سفر جو احوال آهي.
(الطاف شيخ)
  • 4.5/5.0
  • 4433
  • 963
  • آخري ڀيرو اپڊيٽ ٿيو:
  • الطاف شيخ
  • ڇاپو پھريون
Title Cover of book نيوهالا کان نيويارڪ

ڪجهه دلچسپ ۽ تاريخي ڳالهيون

- نيويارڪ آمريڪا جي رياست جو به نالو آهي، ته ان رياست جي هڪ وڏي شهر جو به. جيئن خيرپور رياست ۾ خيرپور جو شهر به اچي وڃي ٿو يا نوابشاهه ضلعي جو نوابشاهه شهر به آهي. نيويارڪ شهر آدمشماري جي خيال کان آمريڪا جو سڀ کان وڏو شهر آهي، جنهن ۾ نوي لک ماڻهو رهن ٿا. نيويارڪ بعد لاس اينجلس (ڪئليفورنيا) جي شهر جي آدمشماري گهڻي آهي، پر گهڻي هوندي به نيويارڪ شهر جي اڌ جيتري مس آهي. نيويارڪ رياست جو ٻيو نمبر شهر بفئلو (Buffalo) آهي، جنهن جي آدمشماري کان نيويارڪ شهر جي 27 دفعا گهڻي آهي.
- نيويارڪ شهر جا کڻي چئجي ته پنج حصا آهن؛ بروڪلن، ڪُئنس، مئن هٽن، برانڪس ۽ اسٽيٽن ٻيٽ جيڪي هتي “باور” (Borough) سڏجن ٿا. جيئن کڻي چئجي ته ڪراچي جا پنج ضلعا آهن؛ ڪراچي ايسٽ، ڪراچي سائوٿ، ملير، ڪراچي ويسٽ، ڪراچي سينٽرل وغيره. نيويارڪ شهر جا اهي پنج ئي حصا جي ڌار ڌار شهر ڪيا وڃن ته آدشماري جي حساب سان ٽيون، چوٿون، ڇهون، نائون ۽ ٻائيتاليهون نمبر ٿيندا، جيئن ڪراچي شهر فقط ڪراچي ايسٽ ضلعي جي آدمشماري سکر، حيدرآباد ۽ اسلام آباد جهڙن شهرن کان گهڻي آهي.
- ٽي حصي کان مٿي آمريڪا جا ائڪٽر نيويارڪ ۾ رهن ٿا.
- نيويارڪ جو سينٽرل پارڪ دنيا جي ٻئي نمبر ننڍي ملڪ موناڪو کان ٻيڻو آهي. سينٽرل پارڪ 59 گهٽيءَ کان وٺي 110 گهٽيءَ تائين آهي ۽ ففٿ ايوينيو کان سينٽرل پارڪ ويسٽ ايوينيو جي وچ ۾ آهي.
- نيويارڪ شهر جا ڏهه سسٽر شهر (Sister Cities) آهن سڀ کان پهرين 1960ع ۾ ٽوڪيو ۽ نيويارڪ سسٽر شهر ٿيا، ان بعد 1980ع ۾ چين جو شهر بيجنگ، ان بعد مئڊرڊ (اسپين)، قاهره، سئنٽو ڊومينگو، روم، بڊاپيسٽ، يروشلم، لنڊن ۽ هاڻ 2003ع ۾ سائوٿ آمريڪا جو شهر جهانسبرگ ٿيو آهي.
- نائن اليون واري واقعي بعد پوليس ۽ انتظاميه جي سختيءَ ڪري نيويارڪ جي ڏوهن ۾ 14 سيڪڙو گهٽتائي اچي وئي آهي. ان حساب سان آمريڪا جي پنجويهن وڏن شهرن ۾ نيويارڪ شهر سڀ کان وڌيڪ Safe (سلامت) آهي.
- آمريڪا جي جنهن شهر ۾ وڃ ته هر ماڻهوءَ وٽ پنهنجي گاڏي آهي. هن کي آفيس وڃڻو هجي توڙي مارڪيٽ ۾، هو پنهنجي ڪار ڪڍي ٿو. انگلنڊ، جپان، سنگاپور، سئيڊن يا ٻين ملڪن وانگر ماڻهو پنڌ، سائيڪلن تي يا بس ۽ سب وي ريل گاڏين ۾ ڪو ورلي نظر اچن ٿا. ڪنهن کان کڻي پڇ ته چوندو، هتي بس سروس آهي ئي ڪٿي ۽ ڪنهن بزنيس مئن کي بس سروس شروع ڪرڻ جي صلاح ڏي ته هو يڪدم وراڻيندو؛ “هر ڪو پنهنجي ڪار ۾ ٻاهر نڪرڻ ٿو چاهي، بس ۾ چڙهندو ڪير؟” مطلب ته آمريڪا جي شهرن ۾ “ڪار ۾ سفر ڪرڻ جو ڪلچر” وڌيڪ حاوي آهي. پر نيويارڪ هڪ اهڙو شهر آهي، جتي “Pedestrian Culture” آهي ... جتي لاءِ چيو وڃي ٿو ته پنجن ماڻهن مان چار ماڻهو بس يا سب وي ريل گاڏين ۾ سفر ڪن ٿا. شايد هڪڙو اهو سبب به آهي جو اسان جهڙن ٽوئرسٽن لاءِ نيويارڪ جو شهر آمريڪا جي سڀني شهرن کان بهتر آهي، جتي پنهنجي ڪار نه هوندي به گهمندا رهون ٿا ۽ ڪجهه سينٽ ڏئي بس يا سب وي ريل گاڏيءَ ذريعي هڪ ڪنڊ کان ٻيءَ ڪنڊ کان وڃو نڪرون. نه ڪار پارڪنگ ڳولڻ جو فڪر، نه پيٽرول ڀرائڻ جو خرچ. نيويارڪ ۾ اسان جهڙو غريب غربو ايشيائي ۽ آفريڪي ته ڇا، ڪيترائي مڊل ڪلاس پروفيشنل به بس يا سب وي ذريعي هڪ هنڌ کان ٻئي هنڌ ايندا ويندا رهن ٿا. ويندي شهر جو ارب پتي ميئر مائيڪل بلوم برگ به سب وي ريل رستي روزانو صبح جو سٽي هال وڃي ٿو.
- نيويارڪ ۾ ٽوئرسٽن لاءِ بس ۽ سب وي گاڏين ۾ سفر ڪرڻ جي سهوليت کان علاوه، گهمڻ ڦرڻ لاءِ به سڀ کان گهڻيون جايون آهن. کيسي ۾ پئسو نه هجي، ته به شهر ۾ گهمڻ لاءِ کوڙ پارڪ ۽ سامونڊي ڪنارا. ٻيو نه ته ٽائيمس اسڪائر يا فارٽي سيڪنڊ اسٽريٽ ۾ بيهي مختلف رنگن ۽ ويس وڳن ۾ ڀانت ڀانت جا ماڻهو ۽ انهن جون عجيب حرڪتون ۽ نمونا ڏسندا رهو. واشنگٽن وانگر ڪيترائي ميوزيم مفت ۾ ڏسڻ جا آهن. ڪو ڪجهه خرچ ڪرڻ چاهي ٿو ته فيريءَ جو چڪر هڻي. ايلس Ellis ٻيٽ تي هليو وڃي، آزاديءَ جو مجسمو ڏسڻ هليو وڃي، UNO جي بلڊنگ ۽ ايمپائر اسٽيٽ بلڊنگ ڏي هليو وڃي. ان کان علاوه ريڊيو سٽي هال، وال اسٽريٽ، سينٽ پئٽرڪ ڪئٿيڊرل، بروڪلن برج يا ففٿ ايوينيو جي چڪر تي هليو وڃي.