الطاف شيخ ڪارنر

نيوهالا کان نيويارڪ

مون 1968 کان 1972 تائين ڪيترائي جهاز آمريڪا جي اوڀر وارن بندرگاهن ، ڪئناڊا ۽ هيٺ ويسٽ انڊيز جي بندرگاهن ڪيوبا، ٽرنيڊاد ۽ جئميڪا کان برمودا، بهاما ۽ برازيل ۾ هلايا. اٽڪل 35 سالن بعد آئون وري انهن بندرگاهن ۾ ويس...پر هن ڀيري پاڻي واري جهاز بدران هوائي جهاز، ريل گاڏين ۽ بسين ڪارن ۾. هي ڪتاب انهي سفر جو احوال آهي.
(الطاف شيخ)

4.5/5.0
4433
963
آخري ڀيرو اپڊيٽ ٿيو:
الطاف شيخ
ڇاپو پھريون

نيويارڪ جو بندرگاهه، ريل ۽ ٽئڪسيون

نيويارڪ جو بندرگاهه ڪراچيءَ وانگر قدرتي بندرگاهه آهي ۽ ڪراچيءَ وانگر ئي بندرگاهه جي ڪري نيويارڪ شهر وڌيو ويجھيو. 1819ع ۾ ايري (Erie) ڪئنال کلڻ ڪري، هن نيويارڪ بندرگاهه جو قدر ۽ سهولتون وڌي ويون، نه ته بوسٽن ۽ فيلڊليفيا جا بندرگاهه نيويارڪ کان وڌيڪ اهم ۽ سهوليت وارا هئا. هونءَ اڄ ڪلهه هن پاسي شپنگ ايڏي وڌي وئي آهي، جو ڪيترائي نيويارڪ ايندڙ جهاز ... خاص ڪري مال بردار جهاز، درياهه (هڊسن ندي) جي ٻي پار نيوجرسي رياست جي بندرگاهه نيوارڪ (Newark) موڪليا وڃن ٿا، جتي جو “ايلزبيٿ مئرين ٽرمينل” ڪافي وڏو ڪيو ويو آهي. اسان جي ڏينهن ۾ (سٺ واري ڏهي جي آخري سالن کان) اسانجي جهازن کي ڪڏهن ته نيويارڪ جي بندرگاهن مئن هٽن ۽ بروڪلن ۾ جاءِ ملندي هئي، ڪڏهن هڪ ٻه ڏينهن ائنڪريج واري سمنڊ تي انتظار ڪرائي پوءِ چوندا هئا ته مهرباني ڪري پنهنجي جهاز کي هيڏانهن نيويارڪ بدران نيوارڪ ۾ هلي بيهاريو. بهرحال اسان جهاز هلائيندڙ ته بس ۾ يا ڪڏهن سائيڪل تي ۽ پنڌ پل ٽپي نيويارڪ کان اچي نڪرندا هئاسين، باقي آندل سامان جا مالڪ سورن ۾ پئجي ويندا هئا، جن کي سامان کڻائڻ لاءِ پنهنجيون ٽرڪون هڊسن نديءَ جي ٻي پار نيوارڪ بندرگاه موڪلڻيون پونديون هيون. جن جو ايڪسٽرا خرچ اسانجي جهاز ران ڪمپنيءَ کي نه، پر کين ڀري ڏيڻو پوندو هو. ياد رهي ته ان وقت تائين يعنيٰ 1969ع ــ 1970ع تائين اڃان ڪنٽينر سروس مشهور نه ٿي هُئي، جو يڪا ڪنٽينر لاٿا وڃن ۽ کڻايا وڃن. هڪ هڪ ٽرڪ جهاز اڳيان اچي بيهندي هئي ۽ پوءِ جهاز مان ٿورو ٿورو ڪري سامان لاهي ٽرڪ ڀري ويندي هئي. ڪڏهن ڪڏهن ته شهر ۾ ٽرئفڪ جئم هجڻ ڪري ٽرڪون دير سان پهچنديون هيون ۽ ڪارگو ورڪ بند ٿي ويندو هو. اهڙي طرح ان دور ۾ اسان جهاز هلائيندڙن جا مزا هُئا، جو جهاز جنهن به بندرگاهه ۾ اچي بيٺو هوندو هو اتي ڪلاڪن ۽ ڏينهن جي حساب سان نه، پر هفتن جي حساب سان بيهندو هو. سعودي عرب، دبئي، آفريڪي بندرگاهن ۽ ڪميونسٽ ملڪن جي بندرگاهن ۾ جتي جا بندرگاهه اڃان ماڊرن نه ٿيا هئا يا بدانتظامي هوندي هئي، اتي ته مهينو ڏيڍ جهاز بيٺا هوندا هُئا.
نيويارڪ ۾ هانگ ڪانگ ۽ سئيڊن جي شهر مالمو وانگر فيري سروس به آهي. هي پئسينجر جهاز جهڙيون وڏيون آرامده ٻيڙيون مسافر ۽ هنن جون موٽر ڪارون هڪ هنڌ کان ٻئي هنڌ پهچائين ٿيون. نيويارڪ جي سڀ کان مشغول ترين فيري اسيشن آئلنڊ فيري آهي، جنهن ۾ تقريبن ستر هزار ماڻهو روزانو سفر ڪن ٿا. ان فيري سروس کان علاوه “نيويارڪ واٽروي” ۽ “نيويارڪ واٽر ٽئڪسي” ڪمپنين جو به فيريون هلن ٿيون. ڪي نيوجرسي ۽ مئن هٽن جي وچ ۾ هلن ٿيون، ته ڪي بروڪلن ۽ مئن هٽن جي وچ ۾.
- نيويارڪ جو ريل سسٽم به تمام وڏو آهي. نيويارڪ جي پنجن علائقن (boroughs) ۾ 250 اسٽيشنون آهن ۽ ويهه ريل لائينن جون ريل گاڏيون جيڪي نيويارڪ ۽ نيوجرسيءَ جي مختلف اسٽيشنن کي ڳنڍين ٿيون. انهن ۾ سڀ کان مشغول ترين ريلوي اسٽيشنون گرانڊ سينٽرل ٽرمينل اسٽيشن ۽ پين (Penn) اسٽيشن آهن، جيڪي ٻئي مئن هٽن ۾ آهن.
نيويارڪ ۾ چون ٿا ته ٻارهن هزار کان مٿي ٽئڪسون آهن، جن جو پيلو (Yellow) رنگ هنن کي نمايان ڪري ٿو. جان ڊي هرٽز (Hertz) پهريون ماڻهو هو جنهن سن 1915ع ۾ نيويارڪ ۾ ييلو ڪئب ڪمپنيءَ نالي ٽئڪسيون هلايون. هن همراهه (هرٽز) پنهنجين ٽئڪسين کي پيلو رنگ ڏنو جو هن يونيورسٽي آف شڪاگو ۾ اهو پڙهيو هو ته پيلو رنگ اهڙو آهي، جيڪو پري پري تائين نظر اچي ٿو. 1967ع ۾ نيويارڪ سٽي طرفان اهو قاعدو پاس ڪيو ويو ته هتي هلندڙ ٽئڪسيءَ جو پيلو رنگ رکڻو آهي.
مختلف شهرن ۽ رياستن ڏي سفر ڪرڻ لاءِ Amtract ڪمپنيءَ جون ريل گاڏيون آهن، جيڪي نيويارڪ جي Penn ريلوي اسٽيشن کان مختلف هنڌن ڏي وڃن ٿيون ... جهڙوڪ بوسٽن، فلڊلفيا، بالٽيمور ۽ واشنگٽن ڊي سي، نيويارڪ، مانٽريل، ڪئناڊا ۽ ڏکڻ ۽ وچ اولهه جي رياستن کي ڳنڍي ٿي. ٻه ٽي دفعا آئون به ڪار يا بس بدران Amtrack ريل رستي نيوجرسي کان فلڊلفيا، بالٽيمور ۽ واشنگٽن ڊي سي ويس.