الطاف شيخ ڪارنر

نيوهالا کان نيويارڪ

مون 1968 کان 1972 تائين ڪيترائي جهاز آمريڪا جي اوڀر وارن بندرگاهن ، ڪئناڊا ۽ هيٺ ويسٽ انڊيز جي بندرگاهن ڪيوبا، ٽرنيڊاد ۽ جئميڪا کان برمودا، بهاما ۽ برازيل ۾ هلايا. اٽڪل 35 سالن بعد آئون وري انهن بندرگاهن ۾ ويس...پر هن ڀيري پاڻي واري جهاز بدران هوائي جهاز، ريل گاڏين ۽ بسين ڪارن ۾. هي ڪتاب انهي سفر جو احوال آهي.
(الطاف شيخ)
  • 4.5/5.0
  • 4433
  • 963
  • آخري ڀيرو اپڊيٽ ٿيو:
  • الطاف شيخ
  • ڇاپو پھريون
Title Cover of book نيوهالا کان نيويارڪ

آمريڪا ۾ مهانگائيءَ سان گڏ بيروزگاري پڻ آهي

هتي رهندڙن اهو به ٻڌايو ته اڄ ڪلهه بيروزگاري به ڏاڍي ٿي پيئي آهي. ڪا به نوڪري ايڏو سولائيءَ سان نٿي ملي. جيڪي ماڻهو پڪين نوڪرين بدران پرائيويٽ کاتن ۾ يا دڪانن، هوٽلن ۽ پيٽرول پمپن تي نوڪري يا مزوري ڪن ٿا، اهي هفتو کن بيمار ٿيڻ تي يا پنهنجي وطن وڃڻ لاءِ موڪل تي، هنن کي مالڪ ڪڍيو ڇڏين ۽ هنن کي موٽي اچڻ تي ڏينهن جا ڏينهن هڪ هڪ دڪان ۽ ڪارخاني ۾ نوڪريءَ لاءِ پڇڻو پوي ٿو. هڪ سنڌي نوجوان (جيڪو گذريل ڏهه سالن کان آمريڪا ۾ آهي ۽ اڄ ڪلهه مئن هٽن (نيويارڪ) ۾ هڪ پٺاڻ جي فرائيڊ چڪن دڪان تي ڪڪڙين کي صاف ڪرڻ ۽ گرم تيل ۾ Deep fry ڪرڻ جو ڪم ڪري ٿو)، هن سال ڳوٺ وڃڻ بابت ٻڌائي رهيو هو ته جتي هن کي سال بعد مهينو کن پنهنجي وطن وڃي پنهنجن ٻارن ۽ مائٽن مٽن سان ملڻ جي خوشي ٿئي ٿي، اتي اها پڻ Depression رهي ٿي ته موٽي اچڻ تي هن جي هيءَ نوڪري نه رهندي ۽ بيروزگاري جي حالت ۾ ڪئين ڏينهن نئين نوڪريءَ جي ڳولها ڪرڻي پوندي. “آئون هر سال ڊسمبر جي آخري هفتي ۾ موڪل ڪري پنهنجي وطن ويندو آهيان ۽ جنوري جي آخري هفتي ۾ موٽندو آهيان.” هن ٻڌايو. انهن ڏينهن ۾ اسان جي پاسي جي ملڪن جا ماڻهن ان ڪري موڪلون ڪن ٿا، جو هتي آمريڪا ۾ سيارو تمام گهڻو ٿڌو ٿئي ٿو ۽ نوڪري ڪرڻ بي انتها ڏکيو ڪم ٿيو پوي. اندر آفيسن ۾ ويهي ڪم ڪرڻ ۾ ايڏو مشڪل ناهي، پر جيڪي کلئي آسمان هيٺ نوڪري پورهيو يا چوڪيداري جهڙا ڪم ڪن ٿا، انهن لاءِ ته هڪ هڪ منٽ عذاب هوندو آهي. “وطن کان ورڻ بعد مونکي هڪ هڪ دڪان ۾ وڃي پڇڻو پوندو آهي ته ان جي مالڪ کي ڪنهن قسم جي نوڪري يا مزور جي ضرورت ته نه آهي؟” هن ٻڌايو، “ان لاءِ مونکي هر هڪ وٽ فارم ڀري ڏيڻو پوندو آهي ۽ پوءِ جڏهن ڪنهن کي ضرورت پوي ۽ جڏهن گهرائي.”
هن ٻڌايو ته مهانگائي وڌڻ ڪري نوڪري ملڻ پهرين کان مشڪل ٿي پيو آهي.
“ڇو ڀلا؟” مون پڇيو مانس.
“ڪيترا هتي جا مڪاني شاگرد ۽ شاگردياڻيون، پنهنجي پڙهائيءَ جو خرچ پورو ڪرڻ لاءِ، هي سياري وارا ٻه ٽي مهينا موڪلن جا پارٽ ٽائيم جاب ڪرڻ چاهين ٿا ۽ دڪاندار اسانجي مقابلي ۾هنن کي وڌيڪ Prefer ڪن ٿا، جو اهي گهٽ پئسن تي به راضي ٿيو وڃن.”
“توهانجا ٻار پاڪستان ۾ رهيا پيا آهن ۽ توهان ڏهن سالن کان هتي آهيو. انهن کي ڇو
نٿا هتي گهرائي وٺو، جيئن توهانکي هر سال نوڪري ڇڏي، ڀاڙا ڀري وطن ورڻو نه پوي.”مون پڇيومانس.
“بلڪل صحيح ٿا چئو، پر توهان اڄڪلهه جي آمريڪا جي مهانگائي ڏسو ۽ اسانجي ڪمائي ڏسو. کاڌي پيتي جا اگهه ڏسو، اسڪول جون فيون ڏسو، گهرن جي مسواڙ ڏسو. هن کان ٻيڻي ڪمائي هجي ته به گذارو نه ٿي سگهي. هن وقت اڪيلو سر هجڻ ڪري هڪ ڪمري جي فليٽ ۾ ٽي ڄڻا Share ڪريون ٿا. ماني ٽڪي به اڀري سڀري جهڙي کاڌي تهڙي نه کاڌي، گذارو ڪري ٻچن لاءِ بچت ڪيون ٿا جيئن هو پنهنجي وطن ۾ رهي پيٽ ڀري کائي سگهن ۽ اسڪول جون فيون ڏئي سگهن. ساڳي وقت آمريڪا ڇڏي پنهنجي وطن نوڪري لاءِ نه وڃڻ تي به مجبور آهيان، ڇو جو آئون آمريڪا ڇڏي پنهنجي وطن وڃي رهي پوان ته مونکي ته اتي ڪا پنج هزار جي به نوڪري نه ملي سگهندي ۽ جي ملي به وڃي ته ان مان پيٽ پورت ڪريان، لٽو ڪريان يا ٻارن جي اسڪولن جون فيون ڏيان....” هن مون کي سڀ Options سمجھايا. مونکي مالمو (سئيڊن) جتان جي يونيورسٽيءَ مان مون مئرين انجنيئرنگ ۾ گرئجوئيشن ڪئي هئي، ان جي گهٽين ۾ هڪ پٺاڻ مزور مليو هو، جنهن اٺ ڏهه سالن کان اتي جي هڪ ڪارخاني ۾ مزوري ڪئي پئي. هن ٻڌايو ته هو ٻن سالن بعد فقط هڪ مهينو موڪل ملڻ تي پنهنجي وطن چارسده وڃي ٿو. منهنجي همدردي ڪرڻ تي چوڻ لڳو، “ڇا ڪريان، اسان جهڙن غريب ملڪن جا غريب ماڻهو مجبور آهن. ڪئين سال ڪراچي جي ڪارخانن ۽ پنجاب جي رستن تي مزوري ڪيم، پر ايترو روزگار نٿي مليو جو پنهنجي وڏي عيال کي پالي سگهان......”
“۽ هاڻ....؟” مون پڇيو مانس.
“هاڻ گهٽ ۾ گهٽ نه هو بک مرن ٿا ۽ نه آئون خالي پيٽ سمهان ٿو. ٻار پشاور جي سرڪاري اسڪول ۾ محنت ڪري پڙهي رهيا آهن ۽ اسان سڀ هنن ۾ اميدون ۽ آسون رکي سگهون ٿا، نه ته هونءَ گهٽين ۾ پئي رليا. جڏهن کائڻ لاءِ ئي نه هو ته اسڪول جي في ڪٿان ڏيان” هن ٻڌايو.