آمريڪا جي خوبصورت ندي- هڊسن ندي
بهرحال تن ڏينهن ۾ جهاز اڄ جهڙا آرام وارا ۽ ماڊرن نه هئا. سڙهن ۽ چپن تي ٻيڙا هاڪاريا ويا ٿي. اڄ جي کاڌي پيتي ۽ ٻي سهوليت بدران تن ڏينهن ۾ انهن گهاٽن جهنگلن مان وهندڙ ندين ۾ مڇرن ۽ ٻين جيتن، هُنن جهازين کي پَٽيو ٿي. بيمار ٿيڻ تي ڪا دوا درمل يا ڦڪي سُتي نه هوندي هئي. اُن ۾ ڪو شڪ ناهي ته اسان فقط انهن جو تفصيل ڄاڻون ٿا، جن جهازين کي ڪنهن ٻيٽ جي مهمان نواز جوان ڇوڪرين چمين ۽ ڀاڪرن سان آڌر ڀاءُ ڪري، سندن زندگي ڀر جون غلام ٿي رهيون ٿي ۽ اسان جا جهازي مارئيءَ وانگر پنهنجا ڪک ياد ڪري وطن ورڻ جي وائي آلاپڻ بدران، سڀ ڪجهه وساري ان ٻيٽ تي رهي پيا ٿي، پر اهڙا تمام ٿورڙا خوش نصيب هئا. گهڻي ڀاڱي اسان جا جهازي ڀائر ڌارين ڌرتين جي جنگلي قبيلن حوالي ٿي کاڄي کپي ويا ٿي. هنن کي ڦودني جي پنن ۽ گوبي بصرن سان گڏ ٽهڪندڙ پاڻيءَ جي وڏي ديڳ ۾ وجهي رڌو ويو ٿي. ڪيترن هنڌن تي ته اهڙا آدم خور قبيلا رهيا ٿي جن انگريز جهازين کي بنا رڌڻ جي کائي کپائي ڇڏيو ٿي ۽ جڏهن هو موٽن ئي نه ته سندن بدنصيبي جا قصا ڪهاڻيون ڪير ٻڌائي؟ ورلي ڪو خوشنصيب خلاصي ڀڄي نڪرڻ ۾ ڪامياب ٿيندو هو ته اهو اچي باقي ساٿين جون خبرون ڪندو هو.
بهرحال هتي پاڻ ڪجهه احوال هن ندي هڊسن جو ڪنداسين. جيڪا چار هزار فٽن جي بلنديءَ تان Adirondack نالي جبلن تان شروع ٿئي ٿي ۽ اٽڪل 315 ميلن جو فاصلو طئي ڪري، مئن هٽن (نيويارڪ) وٽ اچيو دنگ ڪري. اڳ زماني ۾ نه موٽر ڪارون هيون، نه پڪا رستا، ماڻهن جو سفر ٻيڙين رستي ٿيندو هو ۽ ملڪ جي اندروني حصن ۾ ٻيڙين رستي پهچندا هئا. هيءَ هڊسن ندي هتي جي اصلوڪن باشندن Native Americans لاءِ سفر جي اهم روٽ هئي. يورپين جي پهچڻ تي هنن لاءِ به هيءَ ندي سفر لاءِ اهم ثابت ٿي. هن نديءَ ذريعي هنن ملڪ جي اندروني حصن تائين پهچي واپار وڙو ڪيو ٿي. هيٺ ڏکڻ ۾ مسيسِپي ندي به هڪ اهم ندي آهي ۽ هن هڊسن نديءَ کان به تمام گهڻو ڊگهي آهي پر مسيسِپي ندي اٽڪل ٻه سئو سال رکي پوءِ سفر جوڳي ثابت ٿي.
ان ۾ ڪو شڪ ناهي ته هڊسن ندي قدرتي طرح سهڻي آهي. ٻنهي پاسن کان جنگل، جبل ۽ رڻ پٽ هن کي سونهن بخشين ٿا ۽ ان سونهن جي ئي ڪري ڪيترا ماڻهو هن نديءَ کي “America’s Rhine” سڏين ٿا. ڪنهن شاعر هن هڊسن نديءَ لاءِ چيو آهي:
Water flows from high in the mountains,
Water runs deep in the Earth.
Miraculously, water comes to us,
And sustains all life.
هڊسن ندي نيويارڪ رياست ۽ نيو جرسي جي رياست جي وچ ۾ بائونڊريءَ جو ڪم ٿي ڏئي. هڊسن ندي ٽپڻ لاءِ ڪيتريون پليون ۽ سرنگهون (Tunnels) آهن. نديءَ جي هيٺين حصي جي ويڪر وڏي هئڻ ڪري جيڪي پليون ۽ سرنگهون ٺاهيون ويون آهن، اُهي اڄ به انجنيئرنگ جا ڪارناما آهن، جن مان هڪ ويرازانو برج جو احوال اڳهين ٿي چڪو آهي. ان کان علاوه جارج واشنگٽن برج، لنڪن ۽ هالنڊ ٽنل، پاٿ (PATH) ۽ پينسلوانيا ريل روڊ ٽيوب، هن نديءَ مٿان يا تري کان گهڻو هيٺ گذرن ٿا. واٽر فورڊ وٽ Troy- Waterford پل هن نديءَ مٿان پهرين پُل هئي- جيڪا 1809ع ۾ شروع ٿي.
Rensselaer ۽ سراتوگا ريل روڊ 1835ع ۾ شروع ٿيو. جڏهن ريل کي گهوڙا ڇڪيندا هئا. گرين آئلنڊ برج به اوائلي پلين مان هئي جيڪا هن نديءَ مٿان اڏي وئي.