الطاف شيخ ڪارنر

نيوهالا کان نيويارڪ

مون 1968 کان 1972 تائين ڪيترائي جهاز آمريڪا جي اوڀر وارن بندرگاهن ، ڪئناڊا ۽ هيٺ ويسٽ انڊيز جي بندرگاهن ڪيوبا، ٽرنيڊاد ۽ جئميڪا کان برمودا، بهاما ۽ برازيل ۾ هلايا. اٽڪل 35 سالن بعد آئون وري انهن بندرگاهن ۾ ويس...پر هن ڀيري پاڻي واري جهاز بدران هوائي جهاز، ريل گاڏين ۽ بسين ڪارن ۾. هي ڪتاب انهي سفر جو احوال آهي.
(الطاف شيخ)
  • 4.5/5.0
  • 4433
  • 963
  • آخري ڀيرو اپڊيٽ ٿيو:
  • الطاف شيخ
  • ڇاپو پھريون
Title Cover of book نيوهالا کان نيويارڪ

نيو جرسي جي مشهور رٽگرز يونيورسٽي

هتي منهنجي خيال ۾ ڪجهه سٽون نيوجرسي جي هن يونيورسٽي Rutgerz بابت لکڻ بي محل نه ٿيندو، جيڪا آمريڪا جي اعليٰ درجي جي يونيورسٽين مان هڪ آهي. هن ۾ غلام مصطفيٰ ٻگھيو جي ڌيءَ ڪونج کان علاوه منهنجي پيٽارو جي دوست حميد انور جي ڌيءَ به پڙهي رهي آهي. ڪو زمانو هو جو اسانجي ملڪ جي وڏن ماڻهن جا ٻار ڊگري خاطر ولايت جي عام رواجي يونيورسٽين ۾ اچي داخلا وٺندا هئا، جتي هنن کي پڙهڻ جو موقعو گهٽ ۽ گهمڻ ڦرڻ ۽ عياشيءَ لاءِ وقت وڌيڪ ملندو هو. يونيورسٽيءَ وارن جي دلچسپي به فقط شاگردن کان فيون وٺڻ هوندي هئي، جيئن اڄ ڪلهه اسانجي ملڪ ۾ ڪيترائي ٽائي پتلونن ۽ انگريزي نالن وارا ٺڙڪو اسڪول کُلي پيا آهن. پر هاڻ جيڪي اسانجي ملڪ کان آمريڪا ۾ تعليم وٺڻ لاءِ اچن ٿا، اهي غريبن جا ٻار هجڻ باوجود سٺن ڪاليجن ۽ يونيورسٽين ۾ داخلا وٺن ٿا. انهن جي ڳرين فين لاءِ نه فقط هو پورهيو ۽ پارٽ ٽائيم جاب ڪن ٿا، پر تمام گهڻي پڙهائي پڻ ڪن ٿا، ڇو جو هنن کي خبر آهي ته آمريڪا يا ڪنهن ٻئي ملڪ ۾ نوڪري ان کي ملندي، جيڪو ناليواري يونيورسٽيءَ مان سٺي پوزيشن ۾ ڊگري حاصل ڪندو. اسانجي دوست حميد انور جي باقي ٻين ٻارن به هن يونيورسٽيءَ مان گرئجوئيشن ڪئي ۽ کين هتي ئي سٺي نوڪري ملي وئي. باقي جيڪڏهن توهانکي علم حاصل ناهي ڪرڻو ۽ ڊگري فقط ان ڪري حاصل ڪرڻي آهي، جيئن پنهنجي ملڪ ۾ اچي اليڪشن ۾ بيهجي (۽ اقتداري واري پارٽي Join ڪري وزير تعليم يا ٻيو ڪو وزير ٿجي) ته پوءِ ان لاءِ آمريڪا ۾ ٺڙڪو قسم جا جام ڪاليج ۽ جام يونيورسٽيون، جن ۾ توهان ڀلي ڪلاس اٽينڊ ڪرڻ بدران پاڙي جي پب ۽ جوا خاني ۾ ويٺا هجو ڊگري توهان کي گهر ويٺي ملي ويندي.
آمريڪا جي ڪارنيل يونيورسٽي، هارورڊ يونيورسٽي، اسٽئنفورڊ يونيورسٽي ڪولمبيا يونيورسٽي، Yale ۽ پرنسٽن يونيورسٽي وانگر هيءُ رٽگرز يونيورسٽي به نه فقط آمريڪا پر دنيا جي ٽاپ يونيورسٽين مان هڪ آهي ۽ USA جي هڪ جھوني ترين يونيورسٽي آهي، جيڪا 1766ع ۾ ڪئنس ڪاليج نالي هالنڊ (نيدر لئنڊس) کان آيل ڊچن ٺهرائي. آمريڪا جي هٿ اچڻ بعد هن پاسي جي علائقن؛ نيويارڪ، نيوجرسي ۽ هڊسن ندي وارن پٽن تي ڊچن جو قبصو هو. ايتري قدر جو نيويارڪ جو نالو به سندن ملڪ جي گاديءَ واري شهر تان نيو ائمسٽرڊم رکيو ويو هو، جيڪو پوءِ انگريزن جي قبضي بعد هاڻوڪو نالو نيويارڪ ٿيو. ڊچن هن ڪاليج کي پنهنجي گرجا گهرن سان وابسته رکيو هو، جيئن اسان وٽ مسجدن سان لاڳاپيل ديني تعليم جا مدرسا آهن. هن ان ۾ فقط انهن عيسائين کي داخلا ملي ٿي، جن جو واسطو ان خاص فرقي سان هو. بهرحال هاڻ هن يونيورسٽي ۾ ڪنهن به مذهب جو شاگرد تعليم حاصل ڪري سگهي ٿو.
نيوجرسي رياست جي هن يونيورسٽي رٽگرز (Rutgers) جون برانچون نيوارڪ ۽ ڪئمبڊن ۾ به آهن، پر شروعاتي ادارو يعني يونيورسٽي جا پرائمري ڪئمپس نيو برنس وڪ ۽ پسڪاٽ اوي ۾ آهن، جيئن سنڌ يونيورسٽي ڄامشورو جو شروعاتي ڪئمپس حيدرآباد شهر ۾ هو.
رٽگرز يونيورسٽي جيڪا پهرين Queen College هو ان ۾ شاگردن جي پهرين بئچ کي داخلا 1771ع ۾ ملي، جن 1774ع ۾ گرئجوئيشن ڪئي. ان وقت هن ڪاليج ۾ جنرل تعليم کان وڌيڪ گرجا گهرن (Churches) لاءِ پادري پئدا ڪرڻ اهم هو. اهو اصل مقصد اڄ به رٽگرز جي دستاويزن تي اڪريل آهي؛
“............. to educate the youth in languages, liberal, the divinity, and useful arts and sciences.”
1825ع ۾ هن ڪاليج (ڪئنس ڪاليج) جو نالو بدلائي رٽگرز ڪاليج رکيو ويو جيڪو نالو آمريڪي انقلابي جنگ جي هيرو ڪرنل هينري رٽگرز کي عزت بخشڻ لاءِ هو. ڪرنل رٽگرز 1745ع ۾ هالنڊ ۾ ڄائو ۽ 1830ع ۾ آمريڪا ۾ گذاري ويو. سؤ کن سال هي ڪاليج ان ئي نالي سان رهيو. ان بعد 1924ع ۾ هن جو نالو رٽگرز يونيورسٽي رکيو ويو.